থিয় হ'বলৈ মোক পৃথিৱীৰ বাহিৰত এটুকুৰা ঠাই দিয়া

লিভাৰৰ মূলনীতি বুজাবলৈ প্ৰসংগক্ৰমে এবাৰ আর্কিমিডিছে কৈছিল, "থিয় হ'বলৈ মোক এটুকুৰা ঠাই দিয়া, মই পৃথিৱীখনকেই দাঙি দেখুৱাম।" আর্কিমিডিছ এজন গ্রীক গণিতবিদ, পদার্থবিজ্ঞানী, প্রকৌশলী, জ্যোতির্বিদ তথা দার্শনিক আছিল। তেখেতৰ জীৱন সম্পর্কে খুব কম কথাই জনা গৈছে যদিও তেখেতৰ যিখিনি কথা সাম্প্ৰতিক সময়চোৱাৰ মানুহে জানিব পাৰিছে, তাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিয়েই আর্কিমিডিছক ধ্ৰুপদী বিজ্ঞানৰ এজন অন্যতম মহান বিজ্ঞানী হিচাবে বিবেচনা কৰা হয়। সেইসময়ৰ জ্ঞান চর্চাৰ পীঠস্থান আলেকজান্দ্রিয়াত শিক্ষা গ্ৰহন কৰা আর্কিমিডিছ ছাত্রাৱস্থাৰ পৰাই অসাধাৰণ বুদ্ধিমত্তা সম্পন্ন তথা সপ্ৰতিভ ব্যক্তিত্বৰ ব্যক্তি আছিল।

খ্ৰীষ্ট জন্মৰ ২৮৭ বছৰ আগত ছিছিলিৰ ছাইৰাকিউজত জন্মলাভ কৰা আর্কিমিডিছে পিছলৈ সম্ৰাট হিয়েৰোৰ দৰবাৰত ৰাজ কৰ্মচাৰী হিচাবে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। সম্ৰাট হিয়েৰোৰ তাগিদাত তেখেতে গণিত বা জ্যামিতিৰ চৰ্চাৰ সমান্তৰালকৈ অভিযন্তা হিচাবেও কাম কৰিবলগীয়া হৈছিল। সেই সময়চোৱাতেই তেওঁ আইনাৰে প্ৰকাণ্ড অৱতল দাপোন সাজি ৰোমান সৈন্যৰে সম্ৰাটক যুঁজিবলৈ আহিলা তৈয়াৰ কৰি দিছিল। তেখেতে একে সময়তেই কপিকল যন্ৰও সাজি উলিয়াইছিল। সম্ৰাট হিয়েৰোৰ ৰাজমুকুটৰ সোনৰ বিশুদ্ধতা নিৰ্ণয় কৰাৰ তাগিদাত তেখেতে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল সেই বিখ্যাত সূত্ৰটি যাক আমি আর্কিমিডিছৰ সূত্ৰ বুলি কও। সম্ৰাট হিয়েৰোৰ দৰবাৰত কৰ্মৰত হৈ আর্কিমিডিছে বিভিন্ন সময়ত প্ৰায় ৪০ টা আৱিষ্কাৰেৰে সম্ৰাটৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্ববাসীকেই উপকৃত কৰি গৈছে।

লিভাৰ এক শ্ৰেণীৰ সৰলযন্ৰ। ইতিমধ্যে আর্কিমিডিছে লিভাৰৰ আৱিষ্কাৰ কৰি পেলাইছে। ৰোমান সকলৰ লগত হোৱা যুদ্ধত সম্ৰাটে লিভাৰৰ বাৰুকৈয়ে ব্যৱহাৰ কৰিছে। শত্ৰুপক্ষ ৰোমান সৈন্যই ব্যৱহাৰ কৰা বিশাল আকৃতিৰ জাহাজবোৰ সম্ৰাট হিয়েৰোৰ সৈন্যই সমুদ্ৰৰ বুকুত লিভাৰেৰে দাঙি আচাৰি পেলাইছে। শত্ৰুপক্ষৰ সৈন্যই যুঁজ এৰি পলায়ন কৰিছে। যুদ্ধৰ সাময়িক অৱসান ঘটিল। সকলো আর্কিমিডিছৰ প্ৰশংসাত পঞ্চমুখ হৈ পৰিল। সকলোৰে মনত এটাই প্ৰশ্ন : আর্কিমিডিছে বাৰু এই বিশাল আকৃতিৰ জাহাজবোৰ কেনেকৈ অনায়াসে দাঙিব পাৰে ? ই কেনেকৈ সম্ভৱ ?

লিভাৰৰ মূলনীতি বুজাবলৈ গৈ প্ৰসংগক্ৰমে আর্কিমিডিছে কৈছিল, "থিয় হ'বলৈ মোক পৃথিৱীৰ বাহিৰত এটুকুৰা ঠাই দিয়া, মই পৃথিৱীখনকেই দাঙি দেখুৱাম।" আর্কিমিডিছে এই কথাষাৰেৰে আচলতে এইটোহে ক'ব বিচাৰিছিল যে, লিভাৰৰ সহায়ত জাহাজ কিয়, তাতকৈয়ো বেছি ভৰৰ বস্তু অনায়াসে দাঙিব পৰা যায়।

আমি কথাষাৰৰ প্ৰকৃত অৰ্থৰ পৰা সাময়িক ভাবে আঁতৰি আহি যুক্তিৰ খাটিৰত নিজকেই এটা প্ৰশ্ন কৰো আহক : সঁচাকৈয়ে যদি আর্কিমিডিছক পৃথিৱীৰ বাহিৰৰ কোনো এক স্থানলৈ লৈ গৈ লিভাৰেৰে পৃথিৱীখন দাঙিব দিয়া হ'লহেতেন, তেখেতে বাৰু পৃথিৱীখন দাঙিব পাৰিলেহেতেন নে ?

বিজ্ঞানীসকলে নিজকে এই প্ৰশ্নটো কৰিছে আৰু ইয়াৰ সম্ভাৱনা সম্পৰ্কে অনুসন্ধানো কৰিছে। পৃথিবীৰ ভৰ প্রায় ৬,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০ টন। ধৰা হওক আর্কিমিডিছে ৬০ কেজি ওজনৰ বস্তু এটা ১ ছেকেণ্ডত ১ মিটাৰ ওপৰলৈ লিভাৰৰ সহায়ত দাঙিব পাৰে। তেনেক্ষেত্ৰত পৃথিবীৰ সমপৰিমাণৰ ভৰ দাঙিবলৈ তেওঁক সময় লাগিব ১,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০ সেকেন্ড বা ৩০ লাখ কোটি বছৰ !! এতিয়া ধৰা হ'ল আর্কিমিডিছক পৃথিৱীৰ বাহিৰৰ কোনো এক স্থানলৈ স্থানান্তৰ কৰা হৈছে আৰু পৃথিবীখন দাঙিবলৈ তেখেতক লিভাৰটো তৈয়াৰ কৰি দিয়া হ'ল। পিছে আচৰিত যেন লাগিলেও এইটোৱেই সঁচা যে লিভাৰডালৰ ক্ষুদ্ৰ বাহুৰ তুলনাত ইয়াৰ ফালক্ৰামৰ অন্যদিশৰ বাহুটোৰ দৈৰ্ঘ ১,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০,০০০ গুণ বেছি হ'ব লাগিব। আর্কিমিডিছে সেই কল্পিত লিভাৰডালৰ সহায়ত ছেকেণ্ডত ৩,০০,০০০ কিঃমিঃ বেগত পৃথিবীখন ওপৰলৈ তুলিবলৈ বল প্ৰয়োগ কৰিলে পৃথিৱীখন ওপৰলৈ উঠিব থিকেই, কিন্তু পৰিতাপৰ কথাটো হ'ল এই যে পৃথিৱীখন এনেদৰে বল প্ৰয়োগ কৰি ১ ছে: মি: ওপৰলৈ দাঙি তুলিবলৈ আর্কিমিডিছক সময় লাগিল হেতেন প্রায় ১কোটি বছৰ !!! অৰ্থাৎ তাত্বিক ভাবে লিভাৰৰ সহায়ত পৃথিৱীখন দাঙি ধৰাতো সম্ভৱ যেন লাগিলেও প্ৰকৃতাৰ্থত থিয় হ'বলৈ পৃথিৱীৰ বাহিৰত এটুকুৰা ঠাই দিলেও আর্কিমিডিছে পৃথিৱীখন কেতিয়াও দাঙিব নোৱাৰিলেহেতেন।

শিক্ষক দিৱসৰ প্ৰাকক্ষণত সকলো শিক্ষাগুৰুলৈ শ্ৰদ্ধাৰে

"শিক্ষাগুৰু সকল জ্বলি থকা মমৰ দৰে

যিয়ে উত্তৰ পুৰুষৰ বাট পোহৰাই তুলিবলৈ

নিজকে বিলীন কৰি দিয়ে।"

ড° ৰাধাকৃষ্ণণ তেতিয়া ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি। ৫ ছেপ্তেম্বৰৰ দিনাখন তেওঁৰ জন্মদিন পালনৰ বাবে এগৰাকী ছাত্ৰই ড° ৰাধাকৃষ্ণণৰ অনুমতি বিচাৰি তেওঁৰ ওচৰলৈ আহিল। তেতিয়া সিদ্ধ পুৰুষ, মহান গুণৰ অধিকাৰী গৰাকীয়ে কৈছিল যে : মোৰ জন্মদিন পালন কৰিব বিচৰাটো মোৰ বাবে গৌৰৱৰ বিষয়। কিন্তু এই দিনটো শিক্ষক দিৱস হিচাপে পালন কৰিলে মই আৰু অধিক আনন্দিত হম। তেওঁৰ ইচ্ছা অনুসৰিয়েই ১৯৬২ চনৰ পৰা প্ৰতি বছৰে ৫ ছেপ্টেম্বৰৰ দিনটো সমগ্ৰ দেশতে শিক্ষক দিৱস হিচাপে পালন কৰি অহা হৈছে। ড° ৰাধাকৃষ্ণণে বিশ্বাস কৰিছিল যে মানৱ সভ্যতাৰ বিকাশৰ বাবে শিক্ষাতকৈ শ্ৰেষ্ঠ আৰু একো নাই। সেয়ে শিক্ষাক তেখেতে মানৱ জীৱনৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় বুলি অভিহিত কৰিছিল।

শিক্ষকতাৰ বৃত্তিক আমি এক মহান বৃত্তি বুলি অভিহিত কৰো। এই কথাষাৰৰ সফল ছৱি এখন ড° ৰাধাকৃষ্ণণৰ জীৱন-দৰ্শনত দেখিবলৈ পোৱা যায়। আমি ৫ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে তেখেতৰ জন্মদিনটো শিক্ষক দিৱস হিচাপে পালন কৰাৰ মূল তাৎপৰ্য হৈছে শিক্ষক আৰু ছাত্ৰৰ মাজত যি পৱিত্ৰ সম্পৰ্ক তাক ফুটাই তোলাৰ লগতে শিক্ষকসকলৰ মহান ত্যাগৰ কথা শ্ৰদ্ধাৰে সোঁৱৰা। শিক্ষক আৰু শিক্ষাৰ্থীৰ মাজত সু-সম্পৰ্ক এটা গঢ়ি নুঠিলে তেনে পাঠ দান বা পাঠ গ্ৰহণৰ পৰা সফলতা আশা কৰিব পৰা নাযায়। সমাজ গঢ়োতা বা ভবিষ্যত স্ৰষ্টা হিচাবে গুৰুসকলে তাহানিৰ পৰাই অৱদান আগবঢ়াই আহিছে। সেয়েহে গুৰুসকল যুগে যুগে বন্দিত আৰু সমাদৃত।

এই চেগতে মই মোৰ ছাত্ৰজীৱনত পোৱা প্ৰতি গৰাকী শিক্ষাগুৰুলৈ মোৰ আন্তৰিক শ্ৰদ্ধা জনাইছোঁ। তেতিয়াৰ দিনতেই সেই শিক্ষাগুৰু সকলে শিক্ষাদানৰ লগতে আমাক কষ্টৰে গঢ় দিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, আমাৰ উশৃংখল মানসিকতাক সুশৃংখল কৰি তুলিবলৈ অহৰহ প্ৰচেষ্টা হাতত লৈছিল। তেখেতসকলৰ দৰে দয়াবান, মহান ব্যক্তি সতকাই পোৱা সম্ভব নহয়।

শিক্ষকসকলৰ অৱদান আৰু সমাজ গঠনত তেওঁলোকৰ যি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা, তাক বিশ্বৰ সকলো প্ৰান্তৰ লোকেই বুজি পায়। সমাজত শিক্ষকৰ গুৰুত্ব যথার্থভাবে মূল্যায়ন কৰি আন্তৰ্জাতিক জাতিসংঘৰ শাখা সংগঠন ইউনেস্কোৱে ১৯৯৩ চনৰ পৰা ৫ অক্টোবৰৰ দিনতো শিক্ষক দিৱস হিচাবে প্ৰতি বছৰেই উদ্‌যাপন কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্রহণ কৰে। তাৰপিছত ১৯৯৪ চনৰ ৫ অক্টোবৰৰ পৰা জাতিসংঘৰ সদস্য পদ থকা প্রতিখন দেশত ৫ অক্টোবৰৰ দিনা শিক্ষক দিৱস পালন কৰি অহা হৈছে। সেই দেশবোৰ হৈছে যথাক্ৰমে কানাডা, জার্মানী, লিথোনিয়া, মেকডোনিয়া, মালদ্বীপ, নেদাৰলেণ্ড, বুলগেৰিয়া, ৰাচিয়া, ৰোমানিয়া, চার্বিয়া, ইংলেণ্ড, মৰিচাছ, মালদোভা, পাকিস্থান, ফিলিপাইন, কুৱেইত আৰু কাটাৰ।

আনহাতে বিশ্বৰ অন্য ১১খন দেশে ২৮ ফেব্রুৱাৰীৰ দিনটোত শিক্ষক দিৱস পাতে। সেই দেশবোৰ হ'ল : আলজেৰিয়া, মৰক্কো, টিউনিচিয়া, লিবিয়া, মিচৰ, জর্ডান, চৌদি-আৰব, য়েমেন, বাহৰেইন, সংযুক্ত আৰব-আমিৰাত আৰু ওমান। এইখিনিতেই উল্ল্যেখ কৰা ভাল যে যীশুখৃষ্টৰ জন্মৰ ৫৫১ বছৰ পূর্বে ২৮ ছেপ্টেম্বৰত চীন দেশত জন্মগ্রহণ কৰিছিল প্রখ্যাত দার্শনিক তথা শিক্ষক কনফুচিয়াছে। সেয়েহে চীন দেশত ২৮ ছেপ্টেম্বৰৰ দিনটো শিক্ষক দিৱস হিচাবে পালন কৰা হয়।

আমি সকলোৱেই সমাজ গঠনত শিক্ষকসকলৰ ভূমিকা কি বুজি পাও। প্রাথমিক বিদ্যালয়ৰ পৰাই আৰম্ভ কৰি বিশ্ববিদ্যালয়লৈকে সকলো স্তৰৰ শিক্ষালয়তেই মানবসম্পদ গঢ় দিয়া হয় য'ত শিক্ষকসকলেই খনিকৰ। শিক্ষকসকল হৈছে শিক্ষা প্রক্রিয়াটোক সৰলীকৰণ কৰি তথা শিক্ষাৰ্থীসকলক উৎসাহিত কৰি উত্তৰপুৰুষক আগুৱাই নিয়া একোজন বিশেষ অনুপ্রেৰণা প্ৰদানকাৰী ব্যক্তি যিয়ে জ্ঞান আহৰণ আৰু বিতৰণ প্রক্রিয়াৰে মানুহক জ্ঞানৰ আলোকেৰে উদ্ভাসিত হোৱাত সহায় কৰে।

এইক্ষেত্ৰত শিক্ষকসকলৰো যথেষ্ঠ কৰণীয় আছে। শিক্ষকতাৰ দৰে মহান বৃত্তিৰ লগত জড়িত প্ৰতিজন ব্যক্তিয়েই অবশ্যেই সৎ, সহজ-সৰল, নির্মল চৰিত্ৰযুক্ত, সত্যবাদী, সপ্রতিভ, ব্যক্তিত্ববান, সমাজ হিতৈষী, পৰোপকাৰী, বিচক্ষণ আৰু জ্ঞানী হোৱা উচিত।

মানৱ সম্পদ গঢ়োতা সুনিপুণ খনিকৰৰূপী সকলো শিক্ষাগুৰুলৈ শিক্ষক দিৱসৰ প্ৰাকক্ষণত আন্তৰিক শ্ৰদ্ধাৰে…

"The mediocre teacher tells,

The good teacher explains,

The superior teacher demonstrates,

The great teacher inspires."

-- William Arthur Ward

- প্ৰণৱজ্যোতি দাস, টংলা, ৫ ছেপ্টেম্বৰ, ২০১৭

আগন্তুক মহাজাগতিক অতিথিৰ অপেক্ষাত

সিদিনা ১৯ জুন, ২০০৪ চন। আনদিনাৰ দৰেই সিদিনাও আমেৰিকাৰ এৰিযোনা অঞ্চলৰ কুইনলেন পৰ্বতৰ ওপৰত অৱস্থিত KPNO মহাকাশ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰৰ তিনিজন জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী Roy A.Tucker, David J. Tholen আৰু Fabrizio Bernardiয়ে মহাকাশৰ বুকুত অনুসন্ধানী দৃষ্টিৰে পিটপিটাই ফুৰিছে। হঠাতেই Tuckerৰ দূৰবীক্ষণ যন্ৰৰ মনিটৰত এটি অস্পষ্ট অথচ অস্থিৰ পোহৰৰ বিন্দুৱে এভূমুকি মাৰি গ'লহি। উৎসাহিত হৈ Tuckerএ সহকৰ্মী Tholen আৰু Bernardiক এই বিষয়ে অৱগত কৰি পুনৰ দূৰবীক্ষণ যন্ৰৰ লেন্সত চকু দুটা থাপি ল'লে। তিনিও কিছুসময় টেলিস্কোপ লেন্সৰ ফোকাচ সালসলনি কৰি পুনৰ পোহৰৰ অনুজ্বল বিন্দুটো ধৰা পেলালে। আগে পিছে নেদেখা পোহৰৰ এই আচহুৱা বিন্দুটো তেওঁলোকৰ বাবে সাঁথৰ হৈয়ে ৰ'ল। ইয়াৰ পিছতো পৰবৰ্তী দুদিন তেওঁলোকে একেৰাহে সেই বিশেষ পোহৰৰ বিন্দুটো পৰ্যবেক্ষণ কৰি অৱশেষত ঘোষণা কৰে যে এই বিশেষ পোহৰৰ উৎসটো সৌৰজগতৰেই এক ক্ষূদ্ৰ বাসিন্দা বা অতি বামন গ্ৰহ, যিয়ে নিৰ্দিষ্ট এক পথেৰে সূৰ্যৰ চৌপাশে পৰিভ্ৰমন কৰি আছে। ২০০৪ চনৰ জুন মাহত আৱিষ্কাৰ হোৱা এই মহাজাগতিক পিণ্ডটোৰ নাম ৰখা হয় asteroid 2004 MN4 ! পিছলৈ ইয়াক 99942 Apophis নামেৰে নামাকৰণ কৰা হয়।

ইতিমধ্যে asteroid 2004 MN4ৰ বাতৰি বিশ্বৰ চৌদিশে বিয়পি পৰিল। বিজ্ঞানীসকল ব্যস্ত হৈ পৰিল 2004 MN4ৰ বিষয়ে অধিক তথ্য আহৰণ কৰাত। কিন্তু বিশেষ কিবা তথ্য আহৰণ কৰাৰ আগেয়েই 2004 MN4 বিজ্ঞানীসকলৰ দৃষ্টিৰ পৰা আঁতৰি গ'ল। পিছে বিজ্ঞানীসকল বেছি দিন অপেক্ষা কৰিবলগীয়া নহ'ল। সেই একে বছৰৰেই ডিচেম্বৰ মাহৰ ২৭ তাৰিখে 2004 MN4ক পুনৰ অস্ট্ৰেলিয়াৰ আকাশত ধৰা পেলোৱা হয়। এইবাৰ ততাতৈয়াকৈ বিজ্ঞানীসকল ব্যস্ত হৈ পৰে 2004 MN4ৰ বিষয়ে অধিক তথ্য আহৰণ কৰাত।

২০০৪ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহৰ পৰাই বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীসকলে আহৰণ কৰা তথ্য সমূহৰ ভিত্তিত এইটো প্ৰতীয়মান হয় যে 2004 MN4 নামৰ asteroidটো দৰাচলতে মহাকাশত ওপঙি ফুৰা এক বিশাল শিলাখণ্ড যাৰ দৈৰ্ঘ ৩৭০ মিটাৰ আৰু প্ৰস্থ ১৮৫ মিটাৰ। অৰ্থাৎ আকাৰত ই প্ৰায় দুখনমান ফুটবল খেলপথাৰৰ সমান ! এই মহাজাগতিক শিলাখণ্ড 2004 MN4ৰ ওজন ৬১০০,০০,০০,০০০ কেজি (৬১০০ কৌটি কেজি)। প্ৰতি ২৭ ঘণ্টা ৩৮ মিনিটত এই শিলাখণ্ডটোৱে নিজ অক্ষৰ চাৰিওফালে এপাক ঘূৰে আৰু ইয়াৰ পৃষ্ঠতো দিন-ৰাতি হয়। এক উপবৃত্তাকাৰ কক্ষপথেৰে 2004 MN4এ প্ৰতি ঘণ্টাত ৩১ কি:মি: বেগত সূৰ্যৰ চৌদিশে প্ৰদক্ষিণ কৰি আছে।

২০০৬ চনত বিজ্ঞানীসকলে 2004 MN4ৰ কক্ষপথৰ প্ৰাৰম্ভিক গণনা সম্পূৰ্ণ কৰে। কিন্তু এই গণনাৰ ফলাফলে বিজ্ঞানীসকলৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ মানৱজাতিৰ মাজত এক আতংকময় পৰিবেশৰ সৃষ্টি কৰে। কাৰণ গণনাৰ পৰা প্ৰাপ্ত তথ্য অনুসৰি অহা ২০২৯ চনৰ ১৩ এপ্ৰিলৰ দিনা 2004 MN4ৰ কক্ষপথৰ লগত পৃথিৱীৰ কক্ষপথৰ ছেদন হ'ব। অৰ্থাৎ সিদিনাই পৃথিৱী নামৰ আমাৰ এই সুন্দৰ গ্ৰহটো মহাজাগতিক শিলাখণ্ড 2004 MN4ৰ লগত মুখামুখি সংৰ্ঘষত পতিত হ'ব। এক প্ৰচণ্ড বিষ্ফোৰণেৰে এই বিশাল শিলাখণ্ডটো পৃথিৱীৰ বুকুত বিলীণ হৈ যাব। এই বিষ্ফোৰণৰ ফলত পৃথিৱীৰ বুকুত সৃষ্টি হ'ব প্ৰায় ১.৫ কি:মি: ব্যাসাৰ্ধৰ আৰু ৭০০ মিটাৰ গভীৰতাৰ এটি খাদ। শিলাখণ্ডটোৰ আঘাটে বিদীৰ্ণ কৰা পৃথিৱীৰ আকাশত ভৰি পৰা ধূলিকণাই পৃথিৱীলৈ অহা সূৰ্যৰ পোহৰক বাধা দি প্ৰায় তিনিমাহ অন্ধকাৰময় কৰি ৰাখিব আমাৰ এই ধৰাখন। পৃথিৱীৰ পৰা বিলুপ্ত হ'ব বহু প্ৰজাতিৰ জীৱকূল। হয়তো মানৱজাতিও নিচিহ্ন হৈ যাব মূহুৰ্ত এটিৰ ভিতৰতেই… !

বিশ্ববাসীৰ মাজত আগন্তুক মহাজাগতিক অতিথিৰ আগমনৰ আতংকময় পৰিবেশ। এই সাম্ভাব্য সংঘৰ্ষৰ পৰা পৃথিৱীক বচোৱাৰ কৌশল উদ্ভাৱনৰ বাবে কোনো উন্নত প্ৰযুক্তিৰ আৱিষ্কাৰ কৰিবলৈ গৱেষণা আৰম্ভ হ'ল। ৰাচিয়া, জাৰ্মানী আৰু আমেৰিকাৰ বিজ্ঞানীসকল গৱেষণাত উবুৰি খাই পৰিল।

বিগত ২০১৩ চনত বিজ্ঞানীসকলে এই মহাজাগতিক শিলাখণ্ডটো ৰাডাৰ টেলিস্কোপৰ সহায়ত পুনৰ অধ্যয়ন কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। এইবাৰ তেওঁলোকে শিলাখণ্ডটোৰ কক্ষপথৰ বেছি নিখুত গণনা কৰিবলৈ সক্ষম হয়। এই গণনাৰ পৰা আহৰণ কৰা তথ্যই মানৱজাতিলৈ কঢ়িয়াই আনে এক সুখময় বাৰ্তা। বিজ্ঞানীসকলে জানিবলৈ দিয়া মতে ২০২৯ চনৰ ১৩ এপ্ৰিলৰ দিনা মহাজাগতিক শিলাখণ্ড 2004 MN4এ পৃথিৱীক খুন্দা মৰাৰ সলনি পৃথিৱীৰ একেবাৰে কাষেৰে পাৰ হৈ যাব। পৃথিৱী আৰু জোনবাইৰ থিক মাজেৰে অৰ্থাৎ পৃথিৱীৰ চৌপাশৰ ভূস্থিৰ কৃত্ৰিম উপগ্ৰহৰ কক্ষপথৰ প্ৰায় কাষেৰেই প্ৰতি ঘণ্টাত ৩১ কি:মি: কৈ পথ অতিক্ৰম কৰি তীব্ৰবেগত পাৰ হৈ যাব 2004 MN4 নামৰ মহাজাগতিক শিলাখণ্ডটো। নিশাৰ আকাশত এক উজ্বল আলোকপিণ্ড হিচাবে খালী চকুৰেই দৃশ্যমান হ'ব এই পৰিঘটনা। এচিয়া, আফ্ৰিকা আৰু ইউৰোপ মহাদেশৰ সকলো মানুহেই উপভোগ কৰিব পাৰিব এই দৃষ্টিনন্দন মহাজাগতিক পৰিঘটনা। বিশ্ববাসী আজি অধীৰ আগ্ৰহেৰে অপেক্ষাৰত ২০২৯ চনৰ ১৩ এপ্ৰিলৰ দিনটোলৈ।

এচপিৰিন টেবলেট আৰু আমাৰ সপোনবোৰ

মোবাইলৰ সিটো মুৰৰ পৰা ভাঁহি অহা হিয়াৰ মাতটোত সতেজতাৰ উমান পাই মনটো আনন্দত নাচি উঠিল। বুকুৰ মাজত সাৱটি লৈ ডাঙৰ কৰা ছোৱালীজনীক এদিন নেদেখিলেও থাকিব নোৱাৰা মোৰ দৰে মানুহজনৰ নিজকে সান্তনা দিবলৈ এনে মূহুৰ্তবোৰ এক স্বকীয় আমেজেৰে ভৰা আশীৰ্বাদ স্বৰূপ।

উৎসাহিত হৈ হিয়াই ক'লে : দেউতা আজি লেব'ৰটৰীত আমি এচপিৰিন টেবলেট বনাইছো।

: কি ক'লা ? আকৌ এবাৰ কোৱাচোন। 

: ও, আজি আমি প্ৰেক্টিকেল ক্লাছত এচপিৰিন টেবলেট বনাইছো। মই নিজে কেইটামান এচপিৰিন টেবলেট বনালো। কালিলৈ এই টেবলেটবোৰ চাৰে টেষ্ট কৰিব।

মাকে শুনাকৈ অলপ ডাঙৰকৈ চিঞৰি ক'লো : কালিলৈকে হাতত ধৰি খোজকাঢ়িবলৈ শিকোৱা আমাৰ ছোৱালীজনীয়ে হেনো লেব'ৰটৰীত এচপিৰিন টেবলেট বনাইছে। মাকৰ মুখমণ্ডলখনিৰ উজ্বলতাও দুগুন বাঢ়ি যোৱা দেখিলোঁ। 

: দেউতা, First Year Doctor of Pharmacologyৰ লগত জড়িত Pharmaceuticalৰ প্ৰেক্টিকেল ক্লাছত তিনি ঘণ্টাযোৰা পদ্ধতিৰে আজি Salicylic acid আৰু Acetic Anhydrideৰ পৰা আহৰণ কৰা Acetylsalicylic Acidৰ লগত শ্বেতসাৰৰ সংমিশ্ৰণ ঘটাই এচপিৰিন টেবলেট বনাইছো।

আমাৰ বাবে এইবোৰ নুবুজা সাঁথৰ। মনতো আনন্দেৰে ভৰি উঠিল। মোবাইলটো কানত হেঁচি ধৰি থাকোতেই অজানিতে দুচকু সেমেকি উঠিছিল। পিতৃৰ ২৬ আগষ্টৰ ৪৯ বছৰীয়া জন্মদিনৰ দিনা সন্তানৰ পৰা পোৱা এই উপহাৰ সঁচাকৈয়ে অনন্য, স্বৰ্গীয়। 

হিয়া, তোমাৰ সপোনবোৰ বাস্তব হওঁক আৰু তোমাৰ বাস্তববোৰ সাধাৰন মানুহৰ বাবে সদায় কল্যাণকামী হওঁক। মোৰ এবুকু আশীৰ্বাদ সদায়েই তোমালৈ……

গতিশীল ফোটন কণিকাৰ তীব্ৰ আঘাটবোৰ

প্ৰতি ছেকেণ্ডত তিনি লাখ কি:মি: বেগত গতিশীল ফোটন কণিকাই যেতিয়া আমাৰ দেহত আঘাট কৰে, আমি বাৰু তেতিয়া কিয় কোনো বেদনা অনুভৱ নকৰো? প্ৰকৃততে কোনো গতিশীল পদাৰ্থ কণাই যেতিয়া আমাৰ শৰীৰত আঘাট কৰে তেতিয়া আমি শৰীৰৰ সেই স্থানত অনুভৱ কৰো বেদনা। পিছে এই বেদনাৰ তীব্ৰতা গতিশীল পদাৰ্থটোৰ ভৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল নহয়, বৰং পদাৰ্থটোৰ ভৰবেগৰ ওপৰতহে নিৰ্ভৰশীল। গতিশীল পদাৰ্থটোৰ ভৰবেগ যিমানেই বৃদ্ধি হয়, সিমানেই আঘাটৰ পৰা অনুভূত বেদনাৰ তীব্ৰতা বেছি হয়। গতিশীল ফুটবল এটাই আমাৰ শৰীৰত আঘাট কৰিলে অনুভৱ হোৱা বেদনাতকৈ অধিক বেগ সম্পন্ন মাৰ্বল এটাই আমাৰ শৰীৰত অধিক তীব্ৰ বেদনাৰ অনুভূতি দিব পাৰে। এইক্ষেত্ৰত মাৰ্বলটোৰ ভৰতকৈ ইয়াৰ বেগহে গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰে। একেদৰে সমবেগত গতি কৰা দুটা পদাৰ্থ কণাৰ মাজত বেছি ভৰৰ পদাৰ্থৰ আঘাট অধিক বেদনাদায়ক হ'ব। অৰ্থাৎ গতিশীল পদাৰ্থ কণাৰ ভৰবেগ (ভৰ আৰু বেগৰ গুণফল) ইয়াত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়।

এতিয়া আহিছো সেই প্ৰশ্নটোলৈ : প্ৰতি ছেকেণ্ডত তিনি লাখ কি:মি: বেগত গতিশীল ফোটন কণিকাই যেতিয়া আমাৰ দেহত আঘাট কৰে, আমি বাৰু তেতিয়া কিয় কোনো বেদনা অনুভৱ নকৰো ?

পোহৰ ফোটন কণাৰ সমষ্টি। সেয়েহে পোহৰৰ গতিবেগ দৰাচলতে ফোটন কণাৰেই গতিবেগ, অৰ্থাৎ ছেকেণ্ডত তিনি লাখ কি:মি:। কিন্তু কণিকা পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ ভৰবেগৰ ধাৰনাটো পোহৰৰ বেলিকা অচল হৈ পৰে, কিয়নো ফোটন কণিকাবোৰক পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ প্ৰচলিত তত্ব অনুসৰি শক্তিৰ একোটি ক্ষূদ্ৰ টোপোলা বা packets of energy বুলিহে গন্য কৰা হয়। সেয়েহে ফোটন কণিকাবোৰক পদাৰ্থ কণা বুলি নধৰি শক্তিৰ তৰংগ বুলিহে আলোচনা কৰা হয়। তদুপৰি ফোটন কণাবোৰ ভৰহীন। সেয়েহে অকল্পনীয় বেগত গতি কৰিলেও ফোটন কণাবোৰৰ ভৰবেগ শূণ্য। যিহেতু আগতে উল্ল্যেখ কৰাৰ দৰেই এই ক্ষেত্ৰত গতিশীল পদাৰ্থ কণাৰ ভৰবেগ ইয়াত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়, সেয়েহে ফোটন কণিকাই তীব্ৰ বেগত আহি আমাৰ দেহত আঘাট কৰিলেও, আমি কোনো বেদনা অনুভৱ নকৰো। এইখিনিতেই এটা কথা উল্ল্যেখ কৰা ভাল যে যদিহে ফোটন কণিকাবোৰৰ সামান্যতমো ভৰ থাকিলহেতেন, পোহৰৰ আঘাটত বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰতিটো বস্তুৱেই ভাঙি থানবান হৈ গ'লহেতেন !

প্ৰফেচাৰ যশ পাল চাৰলৈ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি

১৯২৬ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰৰ দিনা পঞ্জাৱ প্ৰদেশৰ জাংগ নামৰ এখন গাঁৱত প্ৰফেচাৰ যশপালৰ জন্ম হৈছিল। তেখেতে চণ্ডীগড়ৰ পঞ্জাৱ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ শিক্ষা সমাপ্ত কৰি পিছলৈ Massachusetts Institute of Technologyত গৱেষণা আৰম্ভ কৰে। প্ৰফেচাৰ যশপাল এজন বিশ্ববিখ্যাত পদাৰ্থ বিজ্ঞানী আছিল। তেখেতৰ গৱেষণাৰ বিষয় আছিল "মহাজাগতিক ৰশ্মি"। মহাকাশ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনৰ লগতে ভাৰতবৰ্ষত বিজ্ঞান জনপ্ৰিয়কৰণৰ বাবে তেখেতে বলিষ্ঠ ভূমিকা গ্ৰহন কৰিছিল। তেখেত আছিল এজন স্বনামধন্য শিক্ষাবিদ, লিখক তথা অক্লান্ত বিজ্ঞান কৰ্মী। তেখেতৰ বিশেষ প্ৰতিভাৰ বলতেই ১৯৮১-১৯৮২ চনত অনুস্থিত হোৱা দ্বিতীয়খন United Nations Conference যাৰ বিষয়বস্তু আছিল "Peaceful Uses of Outer Space" সেই কনফাৰেন্সখনত তেখেতক "চেক্ৰেটেৰী জেনেৰেল" (secretary general) হিচাবে নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল। 

মুম্বাইৰ আন্তৰ্জাতিক খ্যাতি সম্পণ্ণ শিক্ষা আৰু গৱেষণাৰ প্ৰতিস্থান Tata Institute of Fundamental Research (TIFR)ত শিক্ষকতাৰ দায়িত্ব লৈ কৰ্ম জীৱনৰ পাতনি মেলা এই মহান ভাৰতীয়জনে ১৯৮৩ চনৰ পৰা ১৯৮৪ চনলৈ Planning Commissionৰ মূখ্য পৃষ্ঠপোষক হিচাবে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। ১৯৮৪ চনৰ পৰা ১৯৮৬ চনলৈ তেখেত Department of Science and Technologyৰ প্ৰধান সম্পাদক হিচাবে কৰ্মৰত আছিল। পুনৰ ১৯৮৬ চনৰ পৰা ১৯৯১ চনলৈ তেখেত University Grants Commissionৰ chairman হিচাবে নিয়োজিত হৈ আছিল। 

বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষকৈ মহাকাশ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে প্ৰফেচাৰ যশ পাল কেৱল ভাৰততেই নহয়, সমগ্ৰ বিশ্বতেই এজন বিশিষ্ট বিজ্ঞানী। এই বহুমূলীয়া অৱদানৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক ১৯৭৬ চনত "পদ্মভূষণ" আৰু ২০১৩ চনত "পদ্মবিভূষণ" সন্মান প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ মাজতেই তেখেতে ১৯৮০ চনত আমেৰিকাৰ সন্মানীয় "মাৰ্কনী বঁটা" আৰু ২০০৯ চনত "কলিংগ বঁটা" লাভ কৰে। 

শেহতীয়াকৈ তেখেতৰ দেহত কৰ্কট ৰোগে আক্ৰমন কৰিছিল। উপযুক্ত চিকিৎসাৰ জৰিয়তে কৰ্কট ৰোগক হেলাৰঙে জয় কৰি পুনৰ তেখেত নামি পৰিছিল বিজ্ঞানৰ বিনন্দীয়া জগতখনৰ মাজত। সকলো থিকেই আছিল……

যোৱা ২৩ জুলাই, ২০১৭ ৰবিবাৰৰ নিশাৰ পৰা প্ৰফেচাৰ যশপাল পুনৰ শয্যাশায়ী হয় তাৰ এদিন পিছতেই অৰ্থাৎ ২৪ জুলাই, সোমবাৰে উত্তৰ প্ৰদেশৰ নয়দাত ৯০ বছৰ বয়সত এই মহান ভাৰতীয়জনে শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে। তেখেতৰ বিয়োগত সমগ্ৰ বিশ্বই হেৰুৱালে এজন অক্লান্ত বিজ্ঞান কৰ্মী। আমি মৰ্মাহত। যশপাল চাৰলৈ আমাৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি যাচিছোঁ।

(২০০৯ চনত আহমেদাবাদত অনুস্থিত হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় শিশু বিজ্ঞান সমাৰোহত এইজনা মহান বিজ্ঞানীৰ দৰ্শন লাভ কৰি নিজৰ জীৱন ধন্য হোৱা যেন অনুভৱ কৰিছিলোঁ)

আমাৰ বাবে আন এটি দুখৰ খবৰ যে সেই একেটা দিনতেই অৰ্থাৎ ২৪ জুলাই, ২০১৭ তাৰিখে ইছৰোৰ ভূতপূৰ্ব চেয়াৰমেন, প্ৰসিদ্ধ মহাকাশ বিজ্ঞানী Dr. Udupi Ramachandra Rao (Dr. U. R. Rao) ৮৫ বছৰ বয়সত পৰলোকগামী হয়। এই দুয়োজন মহান ভাৰতীয় বিজ্ঞানীৰ বিয়োগত আমি দেশৰ দুটা ৰত্ন হেৰুৱালো।

এসময়ত এজন ডাক্তৰ আছিল

এজন পৃথিৱী বিখ্যাত হাৰ্ট চাৰ্জন, জৈৱ অভিযন্তা, জিন বিশেষজ্ঞ, অংগ সংৰোপক তথা গৱেষক বিজ্ঞানী। গৱেষণাৰ নামত নিজৰ জীৱন উচৰ্গা কৰি সাধাৰণ মানুহৰ জীৱনৰ পৰা ৰোগ-ব্যাধিৰ যন্ত্ৰণা উপসম ঘটোৱাৰ পথ বিচৰাই যেন তেওঁৰ জীৱনৰ লক্ষ্য।

১৯৫০ চনত নগাও জিলাৰ জাগিয়াল গাওঁত আনন্দিৰাম বৰুৱাৰ ঘৰত জন্ম লোৱা ধনীৰাম সৰুৰে পৰাই অত্যন্ত বিচক্ষণ বুদ্ধিৰ লৰা আছিল। যোগ্যতা অনুসৰি তেওঁ ডিব্ৰুগড়ৰ অসম চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ স্নাতক ডিগ্ৰী লৈ ডা° ধনীৰাম বৰুৱা নামেৰে পৰিচয় লাভ কৰে। জ্ঞানপিপাষু ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই পুনৰ ১৯৭৮ চনত (Glasgow) গ্ল'চগোৰ "ৰয়েল কলেজ অৱ চাৰ্জন"ৰ পৰা সন্মানীয় FRCS ডিগ্ৰী লাভ কৰে। পিছলৈ তেওঁ নিজকে Xeno-Transplant Surgeon হিচাবে গঢ় দিয়াৰ বাবে মনোনিবেশ কৰে। Xeno-Transplant মানে এটা প্ৰজাতিৰ জীৱৰ কোনো বিশেষ অংগ আন এটা ভিন্ন প্ৰজাতি (বিশেষকৈ মানুহৰ) দেহত সংস্থাপন কৰা। ১৯৮০ৰ দশকত সৰ্বপ্ৰথমে কৃত্ৰিম হৃদযন্ত্ৰ জাৰ্ভিক-৭ ৰোগীৰ দেহত সফলতাৰে প্ৰতিস্থাপন কৰিব পৰা পদ্ধতি আৱিষ্কাৰ কৰি ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই বিজ্ঞানী সমাজক স্তম্ভিত কৰি তুলিছিল | সমান্তৰালকৈ তেখেতে জৈৱ অভিযন্ত্ৰণ আৰু মানুহৰ জিনম সম্বন্ধে গৱেষণাও অব্যাহত ৰাখিছিল।

ডা° ধনীৰাম বৰুৱা তেতিয়া এজন পৃথিৱী বিখ্যাত হৃদৰোগ বিশেষজ্ঞ তথা চাৰ্জন। ১৯৮৫ চনৰ কথা। অক্টোবৰ মাহৰ শেষৰ পিনে সুদুৰ আবু ধাবিৰ পৰা ডা° বৰুৱাক আমন্ত্ৰণ জনোৱা হ'ল। হৃদযন্ত্ৰৰ জটিল ৰোগত আক্ৰান্ত এজন লোকৰ "অপেন হাৰ্ট চাৰ্জাৰি" কৰাৰ বাবে আবু ধাবিত কোনো বিশেষজ্ঞ চাৰ্জন নাই। আমন্ত্ৰণ ৰক্ষা কৰি ডা° বৰুৱাই নৱেম্বৰ মাহৰ ১১ তাৰিখে আবু ধাবিৰ সেই বিশেষ ৰোগীজনৰ হৃদযন্ত্ৰৰ সফল অস্ত্ৰোপচাৰ সম্পন্ন কৰে। উল্ল্যেখযোগ্য যে সেই অস্ত্ৰোপচাৰটোৱেই আবু ধাবিৰ প্ৰথমটো "অপেন হাৰ্ট চাৰ্জাৰি"।

বিদেশৰ শিক্ষা সমাপ্ত কৰি ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই গৱেষণাৰ লগতে চিকিৎসা সেৱা চলাই যাবলৈ অসমলৈ ঘূৰি আহি  জনসাধাৰণৰ উন্নতিৰ বাবে প্ৰচলিত ধাৰাৰ পৰা অলপ বেলেগকৈ চিন্তা-চৰ্চা কৰাৰ মানসিকতাৰে গুৱাহাটীৰ পৰা কিছুদূৰৰ সোনাপুৰত "Dr. Dhani Ram Baruah Heart Institute & Research Centre" নামৰ এখন প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰে। এই প্ৰতিষ্ঠানতেই তেখেতে ১৯৯১ চনত মানুহৰ হৃদযন্ত্ৰৰ বাবে কৃত্ৰিম Valve বা কপাট আৱিষ্কাৰ কৰে। এই কপাট বা Valveক আজি সকলোৱে Baruah Stentless Bileaflet Biological Heart Valve বা চমুকৈ BSBB Heart Valve বুলি জানো। এই কৃত্ৰিম Valve বা কপাটে আজিও বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ প্ৰায় ২০০০তকৈও অধিক লোকৰ হৃদপিণ্ডৰ স্পন্দন নিয়ন্ত্ৰণ কৰি আছে।

১৯৯৪ চনত জাৰ্মানীত অনুস্থিত হোৱা এখন আন্তৰ্জাতিক সন্মিলনলৈ ডা° ধনীৰাম বৰুৱাক নিমন্ৰণ জনোৱা হ'ল। সন্মিলনৰ বিষয়বস্তু আছিল - “Artificial Heart”। সেই সন্মিলনত ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই তেখেতৰ গৱেষণাপত্ৰ পাঠ কৰাৰ উপৰিও তেখেতে তথ্য সহকাৰে উপস্থাপন কৰে যে Xeno-transplantationৰ বাবে গাহৰি আৰু মানুহ ওচৰ সম্বন্ধীয়। লগতে তেখেতে ইয়াকো জনায় যে গাহৰি আৰু মানুহৰ দেহত হোৱা বেক্টেৰীয়া আৰু ভাইৰাছ আদিৰ সংক্ৰমণ অথবা ৰোগবোৰ একেই। তদুপৰি এই দুয়োটা প্ৰজাতিৰ অংগসংস্থান আৰু শৰীৰক্ৰিয়াও প্ৰায় একে আৰু সেয়েহে গাহৰিৰ হৃদপিণ্ড মানুহৰ দেহত সংৰোপণ কৰা সম্ভৱ। সেই একে বৰ্ষতেই অৰ্থাৎ ১৯৯৪ চনত তেওঁ ৯০ বছৰ পৰ্যন্ত সক্ষম হৈ থাকিব পৰা কৃত্ৰিম জৈবিক Heart Valve তৈয়াৰ কৰি উলিয়ায়। এই ভাল্ভবোৰক "Baruah Heart Valve" বুলি কোৱা হয়। 

অসমত শতকৰা ৯৯ জন ডাক্তৰেই সাধাৰনতে ৰোগীৰ চিকিৎসা কৰিয়েই সময় অতিবাহিত কৰিছে। কিন্তু ডা° ধনীৰাম বৰুৱা এক ব্যতিক্ৰম। ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই কিবা এটা নতুন আৱিস্কাৰ কৰিবলৈ ৰোগীৰ চিকিৎসাৰ সমান্তৰালকৈ তেখেতৰ গৱেষণাও আগবঢ়াই নিছিল। ৰোগীৰ চিকিৎসাৰ ক্ষেত্ৰত তেখেতে কোনোদিনেই কৃপনালি কৰা নাছিল। কৰোনাৰী হাৰ্ট ডিজিচ,  ডায়েবেটিচ, উচ্চ ৰক্তচাপ, হেপাটাইটিচ, SLE জাতীয় স্বয়ংপ্ৰতিৰোধী ৰোগৰ বাবে ডা° বৰুৱা আছিল এজন নিৰ্ভৰযোগ্য বিশেষজ্ঞ চিকিৎসক।

১৯৯৭ চনৰ নৱেম্বৰ মাহৰ কথা। পূৰ্ণ শইকীয়া নামৰ ৩৭ বছৰীয়া এজন  যুৱক "ক্ৰনিক হাৰ্ট ডিজিচ"ত আক্ৰান্ত। তেওঁৰ পৰিয়াল বৰ্গই বিভিন্ন ডাক্তৰৰ দুৱাৰে দুৱাৰে ঘূৰি শেষত ডা° ধনীৰাম বৰুৱাৰ ওচৰ পালেহি। ৰোগীৰ দেহৰ যাৱতীয় পৰীক্ষাসমূহ সম্পন্ন কৰি ডা° ধনীৰাম বৰুৱা নিশ্চিত হয় যে ৰোগীৰ জীৱনৰ এয়া শেষ অৱস্থা। ক্ৰনিক হাৰ্ট ডিজিচত আক্ৰান্ত পূৰ্ণ শইকীয়াৰ দেহত হৃদযন্ত্ৰৰ উপৰিও হাওফাও আৰু বৃক্কও ক্ৰমে অসাৰ হৈ পৰিছে। তেখেতে ভালদৰেই বুজিছিল যে পূৰ্ণ শইকীয়াৰ জীৱন বন্তিগচি আৰু মাত্ৰ কেইটামান মূহুৰ্তৰ বাবেহে জ্বলি ৰ'ব ! তেনেতে ডা° বৰুৱাৰ মনত খেলালে Xeno-transplantationৰ কথাটো। পৰিয়ালবৰ্গকো কথাবোৰ ভাঙি পাতি বুজাই দিয়া হ'ল। ডা° বৰুৱাই ইতিমধ্যে পৰিকল্পনা যুগুতাই ল'লে। ১৯৯৭ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত তেখেতে পূৰ্ণ শইকীয়াৰ দেহত ১৫ ঘণ্টাৰ এক জটিল অস্ত্ৰোপচাৰ সম্পন্ন কৰি এটি গাহৰিৰ হৃদপিণ্ড সংৰোপণ কৰিলে। অস্ত্ৰোপচাৰটোৰ পিছত  ডা° বৰুৱা আৰু তেওঁৰ সহযোগী দুজন যথেষ্ঠ উৎফুল্লিত হ'ল কিয়নো ইতিমধ্যে তেওঁলোকে এটি সাংঘাটিক কাম সুকলমে সম্পন্ন কৰি পেলালে। তেওঁলোকে নিয়মিত ভাবে পূৰ্ণ শইকীয়াৰ দেহত স্থাপন কৰা গাহৰিৰ হৃদপিণ্ডটোৰ কাৰ্যকুশলতা পৰ্যবেক্ষণ কৰি থাকিল। সকলো থিকেই আছে। ডা° বৰুৱা আৰু তেওঁৰ সহযোগী দুজনৰ উচাহৰ যেন সীমা নাই। 

সকলো থিকেই আছিল। কিন্তু অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিচত দুদিনমান সকলো থিকে থাকে অতিক্ৰম কৰে যদিও ডা° বৰুৱাই লক্ষ্য কৰিলে যে পূৰ্ণ শইকীয়াৰ দেহৰ নতুন নতুন স্থানৰ লগতে অস্ত্ৰোপচাৰৰ ঘাঁ বোৰতো আকৌ সংক্ৰমন আৰম্ভ হৈছে। ক্ৰমান্বয়ে এই সংক্ৰমনৰ মাত্ৰা এনেদৰে বাঢ়ি আহিব ধৰিলে যে জীৱনদায়িনী ঔষধবোৰে কোনো কামেই নকৰা হ'ল। আৰু ডা° বৰুৱাৰ সকলো প্ৰয়াসক ব্যৰ্থ কৰি পূৰ্ণ শইকীয়াৰ মৃত্যু হয়।  ইয়াকে লৈ চৌদিশে হৈ চৈ লাগিল আৰু মূহুৰ্তৰ ভিতৰতেই ডা° বৰুৱা এজন খলনায়ক হিচাবে পৰিগণিত হৈ পৰিল। মিডিয়াৰ সাংবাদিকসকল উবুৰি খাই পৰিল। তিলটোও তাল হ'ল। ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰখনতো যেন এক প্ৰচণ্ড জোকাৰণি। ডা° ধনীৰাম বৰুৱা আৰু তেওঁৰ সহযোগী সকলক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ'ল। বিষয়টো সন্দৰ্ভত মূল অভিযোগটো আছিল এই যে ডা° বৰুৱা আৰু তেওঁৰ সহযোগীসকলে চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ প্ৰাৰম্ভিক Ethical কথাখিনি নমানকৈ ৰোগীৰ দেহত পৰীক্ষা নিৰীক্ষা সম্পন্ন কৰিছে। প্ৰচলিত নিয়ম অনুসৰি মানৱ দেহত যিকোনো গৱেষণামূলক পৰীক্ষা কৰাৰ আগেয়ে ভাৰতত ICMR (Indian Council of Medical Research)ৰ পৰা অনুমতি ল'ব লাগে। আনকি প্ৰচলিত ঔষধ এবিধ আন এটি ৰোগত পৰীক্ষাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিলেও সংশ্লিষ্ট কৰ্তৃপক্ষ যেনে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ Ethics Committee-ৰ অনুমতি আৱশ্যকীয়। যিকোনো বৈজ্ঞানিক পৰীক্ষাৰে কিছুমান মানিবলগীয়া নিয়ম আছেই, সেইখিনি কৰি লোৱাটো বাধ্যতামূলক। এনে নিয়মসমূহ নামানিলে কেতিয়াবা হিতে বিপৰীত হ’ব পাৰে। সেয়ে ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই আগেয়ে সেই কামখিনি কৰি লোৱাটো আৱশ্যকীয় আছিল। 

সেয়া নমনাকৈ তেওঁ সম্পন্ন কৰা এনে গৱেষণামূলক পৰীক্ষাত পূৰ্ণ শইকীয়াক গিনিপিগ সজাই হত্যা কৰা হ'ল বুলি হৈ চৈ লগাত প্ৰশাসনে তেওঁলোকক গ্ৰেপ্তাৰ কৰে। অৱশ্যে ৪০ দিন জেলত থকাৰ পিচত ডা° বৰুৱা আৰু তেওঁৰ সহযোগীসকল পুনৰ মুকলি আকাশৰ তললৈ ওলাই আহে।

ডা° ধনীৰাম বৰুৱা এজন অতিশয় প্ৰতিভাশালী চোকা চিকিৎসক আছিল ৷ দূৰ্ভাগ্যবশতঃ  তেখেতৰ জীৱনলৈ এক অদ্ভূত পৰিৱৰ্তন আহি পৰিল ৷ তেখেত এজন বিতৰ্কিত ব্যক্তি হৈ পৰিল। আজিও তেখেতৰ চিকিৎসাৰ যহতেই যমৰ দুৱাৰদলি গচকি ঘূৰি অাহি আজি সুখেৰে জীৱন অতিবাহিত কৰা আৰু তেখেতক প্ৰাণেপণে ভালপোৱা মানুহ বহুত আছে। একেদৰে তেখেতক সমালোচনাৰে থকাসৰকা ব্যক্তিৰো অভাব নাই। তেখেতক মানসিকভাবে বিকাৰযুক্ত ডাক্তৰ বুলিও কোৱা হৈছিল। শেহতীয়াকৈ জেনেটিক ইঞ্জীনিয়াৰিং তথা আৰ. এন. এ. আই. (RNA interference) আদি পদ্ধতিৰ দ্বাৰা তেখেতে কেঞ্চাৰ ৰোগৰ চিকিৎসা পদ্ধতিৰ ওপৰত গৱেষণা কৰি আছে। অসমৰ্থিত সূত্ৰত প্ৰকাশ পোৱা মতে তেখেতে হেনো সফলতাৰ মূখো দেখিছে। যদি সেয়া সঁচা হয়, নিসন্দেহে ই হ'ব মানৱজাতিৰ বাবে অন্য এক আশীৰ্বাদ। 

(বি: দ্ৰ:   লিখনিটো বিভিন্ন সূত্ৰৰ পৰা আহৰণ কৰা তথ্যৰ ভিত্তিত যুগুতোৱা হৈছে। - প্ৰণৱজ্যোতি)

গাহৰিৰ দেহত মানুহৰ জৈৱিক অংগ সৃষ্টি

বৃক্ক, হৃদপিণ্ড বা যকৃত বিকল হোৱা ৰোগী বা তেওঁলোকৰ আত্মীয়সকলে জানে এই ৰোগ কিমান ভয়ংকৰ। এই অংগসমূহ ৰোগীৰ দেহত ব্যয়বহুল চিকিৎসা পদ্ধতিৰ সহায়ত প্ৰতিস্থাপন কৰি সাম্প্ৰতিক সময়ত ৰোগীক মৃত্যুৰ দুৱাৰদলিৰ পৰা ওভটাই আনিব পৰা যায় যদিও ইয়াৰ এটা প্ৰধান সমস্যা হ'ল এই যে ৰোগীক অংগসমূহ দান কৰিব কোনে ?

এনেবোৰ সমস্যাৰ প্ৰতিয়েই দৃষ্টি ৰাখি অসমৰ এজন আন্তৰ্জাতিক খ্যাতিসম্পণ্ণ ব্যক্তি ডা° ধনীৰাম বৰুৱাই ১৯৯৭ চনতেই ৩৭ বছৰীয়া এজন ৰোগীৰ দেহত গাহৰিৰ হৃদপিণ্ড প্ৰতিস্থাপন কৰিছিল। পিছে ১৫ ঘণ্টা পিছতেই ৰোগীজনৰ মৃত্যু ঘটা বাবে চৌদিশে ইয়াকে লৈ হৈ চৈ লাগিল আৰু মূহুৰ্তৰ ভিতৰতেই ডা° বৰুৱা এজন খলনায়ক হিচাবে পৰিগণিত হৈছিল। এয়া এক অন্য বিষয়, কেতিয়াবা পিছত আলোচনা কৰিম।

১৯৯৭ চনৰ পিছত সাম্প্ৰতিক সময়ত অৰ্থাৎ ৩৪ বছৰ পিছত পুনৰ তেনে এক বৈজ্ঞানিক পৰীক্ষা সম্পন্ন হোৱাৰ দিশত। এইবাৰ কেলিফৰ্ণিয়াৰ Salk Institute for Biological Studiesত জাপান আৰু আমেৰিকাৰ বিজ্ঞানীৰ এটি দলে Juan Carlosৰ তত্বাৱধানত গাহৰিৰ দেহত মানুহৰ অংগ সৃষ্টি কৰাৰ এক অভিনৱ কৌশল আৱিষ্কাৰ কৰিছে। ২০১৫ চনৰ পৰা নিৰৱচিন্ন ভাবে লাগি থকা বিজ্ঞানীৰ দলটোৱে এই কাম কৰাৰ সময়ত বিভিন্ন সংগঠন, সংস্থা আদিৰ পৰা পোৱা বাধা অতিক্ৰম কৰি আহিবলগীয়া হৈছে। বিজ্ঞানৰ দোহাই দি অনৈতিক বা নীতিবিৰুদ্ধ পৰীক্ষা নিৰীক্ষা নকৰিবলৈ বিজ্ঞানীৰ দলটোক সোঁৱৰাই দিয়া হৈছিল। আনকি আমেৰিকাৰ চৰকাৰেও বিষয়টোত হস্তক্ষেপ কৰিবলগীয়া পৰিস্থিতিৰ উদ্ভৱ হোৱাত গৱেষণাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ধন মোকলাই নিদিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল। তথাপিও বৈজ্ঞানিক পৰীক্ষা নিৰীক্ষাবোৰ স্থবিৰ নহ'ল। বিগত ২০১৭ চনৰ জানুৱাৰী মাহত বিজ্ঞানীসকলে তেওঁলোকৰ গৱেষণা পত্ৰখন প্ৰকাশ কৰি উলিয়ায়। (গৱেষণা পত্ৰখনৰ লিংকটো পোষ্টটোৰ তলত দিয়া হৈছে।)

গোটেই পৰীক্ষাটো সহজ ভাষাত বুজিবলৈ চেষ্টা কৰো আহক। প্ৰথমে প্ৰাপ্তবয়ষ্ক ৰোগীজনৰ দেহৰ পৰা ষ্টেম-কোষ বা Stem cell প্ৰস্তুত কৰি লোৱা হয়। ষ্টেম-কোষ হ'ল কলাতন্ৰৰ পৰা আহৰণ কৰা এক প্ৰকাৰ বিশেষ কোষ, যিবোৰে উপযুক্ত পৰিবেশত মাইটোচিচ প্ৰক্ৰিয়াৰে বিভাজিত হৈ বিভিন্ন নতুন কোষৰ লগতে ভ্ৰূণৰ বিকাশৰ সময়ত অন্ত:ত্বক, মধ্যত্বক আৰু বহি:ত্বক গঠন কৰিব পাৰে। এই ষ্টেম-কোষবোৰৰ পৰা পুনৰ iPS কোষ বা Induced Pluripotent Stem Cells গঠন কৰি লোৱা হয়। iPS কোষবোৰ একোটা নিয়ন্ত্ৰিত কোষ, যিবোৰ প্ৰাপ্তবয়স্ক কোষ হোৱা স্বত্তেও ভ্ৰূণত সংস্থাপিত কৰিলে স্বাভাৱিক ভাবেই নিজৰ কাম কাজ চলাই যাব পাৰে। এতিয়া মাইকী গাহৰিৰ নিষিক্ত ডিম্বাণু সংগ্ৰহ কৰি সেই ডিম্বাণুত মানুহৰ দেহৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা iPS কোষবোৰ সুমুৱাই দি দুদিনমান পৰীক্ষাগাৰত সংৰক্ষণ কৰি ৰখা হয়। যেতিয়া মানুহৰ দেহৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা iPS কোষবোৰে গাহৰিৰ নিষিক্ত ডিম্বাণুৰ ভিতৰত স্বাভাবিক কাম কাজ আৰম্ভ কৰে, তেতিয়াই নিষিক্ত ডিম্বাণুটো পুনৰ গাহৰিৰ জৰায়ুত স্থাপন কৰি দিয়া হয়।

যিহেতু মানুহৰ দেহৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা iPS কোষবোৰে মানুহৰ বিশেষ একোটা অংগৰ ডি.এন.এ. গাহৰিৰ এই ডিম্বানুটোলৈ কঢ়িয়াই আনে, সেয়ে এই ডিম্বানুটোৱে সৃষ্টি কৰা গাহৰিৰ ভ্ৰূণটোত মানুহৰ একোটা বিশেষ অংগই বিকাশ লাভ কৰে। এই অংগটো ৰোগীয়া মানুহৰ দেহত সংস্থাপন কৰি তেওঁক মৃত্যুৰ দুৱাৰদলিৰ পৰা ওভটাই আনিব পৰা যাব।

গৱেষণা পত্ৰখনৰ লিংকটো :
http://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(16)31752-4 

পিয়াহৰ পানীটোপা যেতিয়া ফ্ল'ৰাইডযুক্ত হয়

অতি সম্প্ৰতি টংলাৰ ৩ নং ৱাৰ্ডৰ পানীত ফ্ল'ৰাইডৰ উপস্থিতি ধৰা পৰা বুলি বাতৰিত প্ৰকাশ হৈছে। এয়া সঁচাকৈয়ে চিন্তনীয় বিষয়। ফ্ল’ৰিন এবিধ অতিশয় বিক্ৰিয়াশীল গেছীয় পদাৰ্থ। সেয়ে ফ্ল’ৰিনক বায়ুমণ্ডলত মুক্ত গেছৰূপে পোৱা নাযায়। ফ্ল’ৰিনে বিভিন্ন ধাতু যেনে ছডিয়াম, পটাছিয়াম আদিৰ লগত বিক্ৰিয়া কৰি প্ৰকৃতিত ফ্ল'ৰাইড লৱন হিচাবে থাকে। বেছিভাগ ফ্ল’ৰাইডৰ লৱণেই পানীত সহজে দ্ৰৱীভূত হয় আৰু সেয়েহে ভূগৰ্ভৰ পানীত সহজেই ফ্ল'ৰাইড লৱন মিহলি হ'ব পাৰে। ছ’ডিয়াম ফ্ল’ৰাইড লৱণ পানীত দ্ৰৱীভূত হৈ থাকিলে তেনে পানীত ফ্ল’ৰাইড থকা বুলি কোৱা হয়। এই লৱনবোৰ শিলৰ ভিতৰতো সোমাই থাকে। ফ্ল’ৰাইড থকা কিছুমান শিলৰ পৰা ফ্ল’ৰাইড নি:সৰণ হৈ ভূগৰ্ভৰ পানীত প্ৰৱেশ কৰে। কেতিয়াবা ইয়াৰ পৰিমাণ ইমানেই বেছি হয় যে এই পানী সেৱন কৰিলে আমি ফ্ল’ৰ’চিচ ৰোগত আক্ৰান্ত হওঁ। তেনে পানীক আমি ফ্ল’ৰাইড যুক্ত পানী বুলি কওঁ। পৃথিৱীৰে প্ৰায় প্ৰতিখন মহাদেশৰ বিস্তৃত অঞ্চলৰ পানীয়েই সম্প্ৰতি ফ্ল’ৰাইড যুক্ত। 

অসমৰ কাৰ্বি আংলং আৰু নগাঁও জিলাত শিশুৰ পৰা বৃদ্ধলৈকে বহুলোক দাঁত আৰু হাড়ৰ ফ্ল’ৰ’চিচ ৰোগত আক্ৰান্ত। উল্লেখিত অঞ্চলকেইটাৰ বাহিৰেও মৰিগাঁও জিলাৰ দক্ষিণাঞ্চল, গোলাঘাট জিলাৰ কাৰ্বি পাহাৰৰ দাঁতি-কাষৰীয়া অঞ্চল আৰু কৰিমগঞ্জ জিলাৰ কিছু অঞ্চলৰ পানীতো ফ্ল’ৰাইডৰ উপস্থিতি ধৰা পৰিছে। আৰু শেহতীয়াকৈ এই তালিকাত সংযোজিত হৈছে টংলাৰ তিনি নম্বৰ ৱাৰ্ডৰ নাম। পানীৰ পৰা দ্ৰৱনীয় ফ্ল'ৰাইড সাধাৰণ পদ্ধতিৰে ঘৰুৱা ভাবে আঁতৰ কৰা সম্ভব নহয়। 

তেন্তে বৰ্তমান আমাৰ কৰণীয় কি ? চৰকাৰক দোষ দি অথবা চৰকাৰে কিবা এটা কৰালৈ বাট চাই থকাটো কিমান দূৰ সমীচিন ? আমাৰ মানুহবোৰে তেতিয়ালৈ পানী ব্যৱহাৰ নকৰিব নেকি ? আছে নেকি কিবা সহজ ঘৰুৱা উপায় যাৰ দ্বাৰা আমাৰ মানুহবোৰ কিছু হলেও উপকৃত হ'ব ? আহকচোন তেনে এটি উপায় বিচাৰো…

ফ্ল’ৰাইড সমস্যাৰ সমাধানৰ বাবে বিকল্প জান-জুৰি, পুখুৰী বা নদীৰ পানী পৰিশোধন কৰি ব্যৱহাৰ কৰাটোৱে সবাতোকৈ উত্তম ব্যৱস্থা কিয়নো এনে পানীত ফ্ল’ৰাইড নাথাকে। গভীৰ ভূগৰ্ভৰ পানীতহে ফ্ল’ৰাইড পোৱা যায়। সেয়েহে গভীৰ নলীযুক্ত দমকল বা কুঁৱাৰ পানী ব্যৱহাৰ নকৰাই বুদ্ধিমানৰ কাম হ'ব। ফ্লৰাইডৰ সমস্যাৰ পৰা মুক্তি পাবলৈ আমি এটি সহজ বৈকল্পিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব পাৰো। 

আমি ঘৰতেই এটি বিশেষ ফিল্টাৰ ব্যৱস্থা তৈয়াৰ কৰি ল'ব পাৰো। তাৰ বাবে আমাক প্ৰয়োজন হ'ব "বায়বীয়-ছাই" বা fly ash নামৰ এবিধ পদাৰ্থ। দৰাচলতে fly ash হ'ল কয়লা বা কোকৰ দহনৰ সময়ত উৎপন্ন হোৱা তপত ছাই। এই ছাইবোৰত সূক্ষ্মতম কাৰ্বন কণা থাকে। কয়লাৰ দহনত সৃষ্টি হোৱা তপত ধোঁৱাৰ পৰা "কণিকা অধঃক্ষেপক" যন্ৰৰ সহায়ত এই বায়বীয়-ছাই সংগ্ৰহ কৰা হয়। বজাৰত সহজতে এই বায়বীয়-ছাই কিনিব পাৰি। বায়বীয়-ছাইত যথেষ্ঠ পৰিমানে ছিলিকন ডাইঅক্সাইড আৰু কেলচিয়াম অক্সাইড থাকে। বায়বীয়-ছাইৰ অৱশোষণ গুণ যথেষ্ঠ বেছি। সেয়েহে ই পানীৰ পৰা দ্ৰৱনীয় ফ্ল'ৰাইড শোষণ কৰিব পাৰে। গতিকে বায়বীয়-ছাই ব্যৱহাৰ কৰি আমি সহজে এটি ফ্ল'ৰাইড আঁতৰ কৰিব পৰা ফিল্টাৰ ঘৰুৱা ভাবে সাজি ল'ব পাৰো।

প্ৰথমে বায়বীয়-ছাইখিনি পাতিত পানী (distilled water)ৰে ধুই লোৱা উচিত। প্ৰায় ১০০ গ্ৰাম পৰিমানৰ বায়বীয়-ছাই আনুমানিক ১ লিটাৰ পানীত ধুই সাধাৰণ ফিল্টাৰ পেপাৰেৰে চেকি বায়বীয় ছাইখিনি সংগ্ৰহ কৰি ৰ'দত শুকুৱাই লওক। এতিয়া শুকান বায়বীয় ছাইখিনি গুড়ি কৰি ৫ লিটাৰ পৰিমানৰ ফ্ল'ৰাইড যুক্ত পানীত মিহলাই ভালদৰে লৰাই দিব লাগে। ১০ মিনিট সময়ৰ পিছত পানীখিনি উতলাই চেঁচা হ'বলৈ দিয়ক আৰু তাৰপিছত পানীখিনি লৰচৰ নোহোৱাকৈ ৩০ মিনিটমান সময় ৰাখি থওঁক। পানীৰ তলত আপুনি কিছুমান গেদ দেখা পাব। এই গেদখিনিতেই পানীত দ্ৰৱনীয় হৈ থকা ফ্ল'ৰাইডৰ অধঃক্ষেপবোৰ আছে। এতিয়া সাবধানে ওপৰৰ পানীখিনি সংগ্ৰহ কৰক। পানীখিনি এতিয়া সাধাৰণ ঘৰুৱা ফিল্টাৰত পুনৰ চেকি লৈ ব্যৱহাৰ কৰক। আপোনাৰ এই পানীখিনি ফ্ল'ৰাইডৰ পৰা মুক্ত।

টংলাৰ ৩ নম্বৰ ৱাৰ্ডৰ পানীত ফ্ল'ৰাইড পোৱাৰ বাতৰিটো…

https://youtu.be/JuQVFFG_qKk

বৰষুণ আনিব পৰা বেক্টেৰীয়া

মোগল সম্রাট মহামতি আকবৰৰ সভাত থকা নবৰত্নৰ অন্যতম প্ৰসিদ্ধ সংগীতজ্ঞ তথা ধ্রুপদী সঙ্গীতৰ প্রবক্তা তানসেনৰ উচ্চাংগ সংগীতে অন্ধকাৰ কোঠালিৰ এন্ধাৰ নাশিবলৈ আপোনা আপুনি জ্বলাই তুলিছিল দীপক, শুকান ধৰাৰ বুকুলৈ নমাই আনিব পাৰিছিল মুষলধাৰ বৰষুণ। তানসেনৰ এই অসামান্য প্ৰতিভাৰ বাবেই তেওঁক বিশ্বৰ সৰ্বকালৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সংগীতজ্ঞৰ তালিকাৰ শীৰ্ষত ৰখা হয়। পিছে, আজিৰ যুগত এনে সংগীত সাধক দেখা পোৱাতো প্ৰায় অসম্ভৱ।

পিছে নিৰাশ নহ'ব। সংগীতেৰে নোৱাৰিলেও জৈৱ-ৰসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াৰে এবিধ বেক্টেৰীয়াই ধৰাৰ বুকুলৈ বৰষুণ নমাই অনাৰ কথা সম্প্ৰতি বিজ্ঞানীসকলে আৱিষ্কাৰ কৰিছে। এই বিশেষ বেক্টেৰীয়াবিধৰ নাম হৈছে Pseudomonas syringae বা চিদোম'নাচ চিৰিঞ্জি। এই বেক্টেৰীয়াবোৰ দণ্ডাকৃতিৰ আৰু কোষটোৰ চৌদিশে ফ্লেজেলাৰে আবৃত। Gram-negative শ্ৰেণীৰ এই বেক্টেৰীয়াবোৰে সাধাৰণতে উদ্ভিদৰ দেহত কিছুমান ৰোগ সৃষ্টি কৰে। ৰোগ সৃষ্টিকাৰী হোৱা বাবে এই বেক্টেৰীয়াবোৰৰ ওপৰত গৱেষণা চলিয়েই থাকে। কিন্তু শেহতীয়াকৈ বিজ্ঞানীসকলে ৰোগ সৃষ্টিকাৰী গুণৰ লগতে বৰষুণ দিব পৰা অদ্ভুত ক্ষমতাটো আৱিষ্কাৰ কৰে। ফ্লৰিডা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গৱেষক বিজ্ঞানী Brent Christnerৰ মতে বায়ুমণ্ডলত মুক্ত ভাবে জীয়াই থাকিব পৰা এই বেক্টেৰীয়াবোৰে কোষদেহৰ জটিল জৈৱ-ৰসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াৰ সহায়ত বায়ুমণ্ডলত থকা জলীয় বাষ্পক পানী বা বৰফৰ টুকুৰালৈ ৰূপান্তৰিত কৰি ধৰাৰ বুকুলৈ নমাই আনিব পাৰে অবতৰীয়া বৰষুণ এজাক।

সম্প্ৰতি Brent Christner আৰু তেওঁৰ সহযোগী বিজ্ঞানীসকলে চিদোম'নাচ চিৰিঞ্জি নামৰ বেক্টেৰীয়াবিধ বাস কৰা বায়ুমণ্ডলৰ সেই স্থানলৈ বায়ুমণ্ডলীয় বেলুনৰ সহায়ত কিছুমান অত্যাধুনিক বৈজ্ঞানিক সা-সৰঞ্জাম প্ৰেৰণ কৰি বেক্টেৰীয়াবোৰৰ সন্দৰ্ভত অধিক তথ্য সংগ্ৰহ কৰি আছে। এই গৱেষণাৰ সফল পৰিসমাপ্তিয়ে নিশ্চয়কৈ খৰাং পিৰিত অঞ্চলৰ বাসিন্দা সকললৈ সুদিন কঢ়িয়াই আনিব। হয়তো অনাগত দিনবোৰত কপালৰ ঘাম মাটিত পেলাই পথাৰত সোণালী শইচৰ খেতি কৰা আমাৰ অন্নদাতা কৃষকসকলে খেতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় এটুপি বৰষুণৰ পানীৰ আশাত আকুল চিত্তে অপেক্ষা কৰিব নেলাগিব।