Saturday 18 March 2023

বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স নিৰ্ধাৰণ কৌশল


বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স ১৩.৮ ± ০.০২ বিলিয়ন বছৰ। সৌ সিদিনা, অৰ্থাৎ ৬ মিলিয়ন বছৰ আগত হে ক্ৰমবিকাশৰ জখলাত মানুহৰ পূৰ্বপুৰুষ সকলে খোজ দিছিল। তাৰ বহুত পিছত অৰ্থাৎ এতিয়াৰ পৰা মাত্ৰ ২ লাখ বছৰ আগত আদিম মানুহৰ আৱিৰ্ভাৱ। আনহাতে আধুনিক মানৱ সভ্যতা মাথোন ৬০০০ বছৰ পুৰণি। তেনেস্থলত স্বাভাৱিকতেই মনলৈ এটা প্ৰশ্ন আহে যে মাত্ৰ ৬০০০ বছৰ আগত সভ্যতা লাভ কৰা মানুহে এই বিচিত্ৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স নিৰ্ধাৰণ কৰিলেই বা কেনেকৈ?

বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স মুখ্যতঃ দুই ধৰণে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। সেইবোৰৰ প্ৰথমটো হ'ল ব্ৰহ্মাণ্ডৰ আটাইতকৈ পুৰণি তৰাৰ বয়স নিৰ্ধাৰণৰ দ্বাৰা আৰু দ্বিতীয়টো বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সম্প্ৰসাৰণৰ বেগৰ সহায়ত। 

#আটাইতকৈ_তৰাৰ_বয়স_অনুসৰি অৰ্থাৎ প্ৰথম পদ্ধতিটোত গ্ল'বুলাৰ ক্লাষ্টাৰৰ ভূমিকা তাৎপৰ্যপূৰ্ণ। গ্ল'বুলাৰ ক্লাষ্টাৰবোৰ হ'ল একে ঠাইত একেলগে বাস কৰা বহুতো তৰাৰ সমষ্টি। এনে প্ৰতিটো গোটত কোটি কোটি তৰা থাকে। সূৰ্যৰ ভৰৰ আধা ভৰযুক্ত তৰাবোৰ প্ৰায় ২০ বিলিয়ন বছৰ জীয়াই থাকে। কিন্তু সূৰ্যৰ দৰে এটা তৰা প্ৰায় ১০ বিলিয়ন বছৰ জীয়াই থাকে। একেদৰে সূৰ্যতকৈ দহ গুণ বেছি ভৰযুক্ত তৰাবোৰ মাত্ৰ ২ মিলিয়ন বছৰ মানহে জীয়াই থাকে। তৰাবোৰ যিমানে ডাঙৰ আৰু গধুৰ হয় সিমানেই তৰাবোৰৰ উজ্জ্বলতা বৃদ্ধি হয় কিন্তু জীৱন কাল সিমানেই হ্ৰাস পায়।

এটা গ্ল'বুলাৰ ক্লাষ্টাৰৰ সকলোবোৰ তৰাই প্ৰায় একে সময়তে গঠন হয়। এই তৰাবোৰৰ উজ্জ্বলতা আৰু ভৰ সূৰ্যৰ সৈতে তুলনা কৰি তৰাবোৰৰ বয়স নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। বিজ্ঞানী সকলে গণনা কৰি উলিয়াইছে যে যদি এটা গ্ল'বুলাৰ ক্লাষ্টাৰৰ তৰাবোৰ সূৰ্যতকৈ প্ৰায় ১০০০ গুণ উজ্জ্বল হয়, তেনেহ'লে সেই তৰাবোৰৰ ভৰ সূৰ্যতকৈ প্ৰায় ১০ গুণ বেছি হ'ব। গ্ল'বুলাৰ ক্লাষ্টাৰৰ আটাইতকৈ পুৰণি তৰাবোৰৰ ভৰ সূৰ্যতকৈ ০.৭ গুণ বেছি। গতিকে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ আটাইতকৈ পুৰণি তৰাবোৰৰ বয়স ১২ৰ পৰা ১৪ বিলিয়ন বছৰ পুৰণি হ'ব।

নাছাৰ WMAP (Wilkinson Microwave Anisotropy Probe)ৰ দ্বাৰা ৯ বছৰ ধৰি সংগ্ৰহ কৰা তথ্য অনুসৰি, বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড সৃষ্টিহোৱাৰ প্ৰায় ২০০ নিযুত বছৰ পিছতহে এই তৰাবোৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হৈছিল। অৰ্থাৎ ব্ৰহ্মাণ্ডৰ আটাইতকৈ পুৰণি তৰাবোৰৰ বয়সৰ লগত ২০০ নিযুত বছৰ যোগ কৰি দিলেই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স ওলাই পৰে।

#বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ_সম্প্ৰসাৰণ_বেগৰ ভিত্তিত বয়স নিৰ্ধাৰণ কৌশলটোৰ শ্ৰেয় বিজ্ঞানী এডুইন হাব'লক দিবই লাগিব। সেয়া ১৯২৫ চনৰ কথা। জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী এডউইন হাব'লে প্ৰমাণ কৰি দেখুৱালে যে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড সঁচাকৈয়ে সম্প্ৰসাৰিত হৈ আছে। আইনষ্টাইনেও তেখেতৰ ভুল স্বীকাৰ কৰি নিজৰ সূত্ৰটো শুদ্ধ ৰূপলৈ আনিব লগিয়া হ'ল! হাব'লৰ সূত্ৰত থকা ধ্ৰুৱকটোৱে  বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ এই সম্প্ৰসাৰণ কিমান দ্ৰুত তাৰ তথ্য দিয়ে। 

বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড গঠন হোৱাৰ সময়ত বিদ্যমান মুক্ত ফ'টনবোৰৰ তৰংগদৈৰ্ঘ্যও বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সম্প্ৰসাৰণৰ সৈতে ক্ৰমে বৃদ্ধি পাইছিল। বিজ্ঞানীসকলে গণনা কৰি পাইছে যে এই তৰংগবোৰ কেতবোৰ  মহাজাগতিক মাইক্ৰ'ৱেভ, যাক "পৃষ্ঠ ভূমি বিকিৰণ" বা কচমিক মাইক্ৰ'ৱেভ বেকগ্ৰাউণ্ড ৰেডিয়েচন (CMBR) বুলি কোৱা হয়। নাছাৰ  মহাজাগতিক পৃষ্ঠভূমি এক্সপ্ল'ৰাৰ (COBI), ৱিলকিনছন মাইক্ৰ'ৱেভ এনাইচোট্ৰপি প্ৰোব (WMAP) আৰু ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থাৰ "প্লেংক"ৰ অধীনৰ প্ৰকল্পবোৰে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড কিমান দ্ৰুতগতিত সম্প্ৰসাৰিত হৈ আছে তাৰ তথ্য প্ৰদান কৰিছে।

যিহেতু ব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰসাৰণৰ লগে লগে স্থানো সম্প্ৰসাৰিত হৈ আছে আৰু কিমান দ্ৰুত গতিত প্ৰসাৰিত হৈছে সেইটোও আমি জানিব পাৰিছো, গতিকে এই তথ্যৰ দ্বাৰা বিজ্ঞানীসকলে সময়ৰ বিপৰীত দিশত ঘূৰি গৈ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডখন সৃষ্টি কৰা "বিগ বেং" কেতিয়া হৈছিল তাক নিৰ্ণয় কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। যিহেতু বিগ বেং বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰাৰম্ভিক অৱস্থা, সেয়েহে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স নিৰ্ধাৰণ কৰাটোে সম্ভৱ হৈ পৰিছে।

No comments:

Post a Comment