Friday 31 May 2019

টিছু নেনোট্ৰান্সফেকচন : এটি প্ৰত্যাশা



Ohio State Universityৰ অধীনস্থ Centre for Regenerative Medicine & Cell Based Therapiesৰ ডাইৰেক্টৰ তথা ভাৰতীয় মূলৰ বিজ্ঞানী Dr. Chandan Sen আৰু প্ৰফেছ'ৰ Daniel Gallego-Perezৰ অধীনত এদল গৱেষক ছাত্ৰই শেহতীয়াকৈ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ এক আলোড়নকাৰী অৱদান আগবঢ়াইছে। তেওঁলোকে TNT (Tissue Nanotransfection) নামৰ এটা পদ্ধতি আৱিষ্কাৰ কৰিছে, যাৰ সহায়ত ছালৰ কোষক অতি সহজে ৰূপান্তৰিত কৰি মানবদেহৰ ক্ষতিগ্ৰস্থ অংগ সমূহৰ উপৰিও মগজুৰ কোষ, ৰক্তবাহী নলী আৰু স্নায়ুকোষকো বিশেষ ধৰণে প্ৰস্তুত কৰা নেনো চিপৰ সহায়ত অতি সহজে মেৰামতি কৰি ল'ব পাৰি। গৱেষক বিজ্ঞানীৰ দলটোৱে ইতিমধ্যে TNT পদ্ধতিৰ সহায়ত গিনিপিগ আৰু গাহৰিৰ ছালৰ কোষক সফলতাৰে  ৰক্তবাহী নলীলৈ ৰূপান্তৰ কৰি সকলোকে আচৰিত কৰি তুলিছে।


"Nature Nanotechnology" নামৰ জাৰ্নালত প্ৰকাশিত Tissue Nanotransfection শীৰ্ষক গৱেষণা পত্ৰখনত এই বিষয়ে বিতং তথ্য প্ৰকাশ হৈছে। এই প্ৰক্ৰিয়াত কোনো বিশেষ অংগৰ কোষ গঠনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় জিনীয় সংকেত বা genetic code বিশেষ ধৰণে প্ৰস্তুত কৰা নেনো চিপৰ মাজত সংস্থাপন কৰি সামান্য মাত্ৰাৰ বৈদ্যুতিক বিভৱ প্ৰয়োগ কৰি ছালৰ কোষত সংৰোপন কৰা হয়। এই কোষ গঠনকাৰী জিনীয় সংকেতবোৰে ছালৰ কোষত সংঘটিত হোৱা প্ৰটিন সংশ্লেষণৰ ব্যৱস্থাটোৰ আমূল পৰিবৰ্তন কৰি ছালৰ কোষৰ পৰা প্ৰয়োজনীয় অন্যান্য কোষসমূহ সৃষ্টি কৰি ল'ব পাৰে। 

ড° চন্দন সেনে জানিবলৈ দিয়া মতে ছালৰ কোষবোৰ উৰ্বৰ কৃষিভূমিৰ দৰে। সেয়ে নেনো চিপ ব্যৱহাৰ কৰি ছালৰ কোষক অন্যান্য কোষলৈ ৰিপ্ৰগ্ৰেমিং কৰিব পৰা যায়। তেওঁলোকে গৱেষণাৰ কালচোৱাত গিনিপিগৰ ছালৰ কোষত পৰা গিনিপিগৰ মগজুৰ কোষ সৃষ্টি কৰি আন এক অসাধ্য সাধন কৰি দেখুৱাইছে।  

TNT পদ্ধতি সফলতাৰে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিলে মানুহৰ দেহত বিকল হৈ যোৱা বৃক্ক, যকৃত, চকু আদিৰ পুনৰোৎপাদন সম্ভৱ হৈ উঠিব। দুৰ্ঘটনা বা আন কিবা কাৰনত হেৰোৱা অংগ মানুহৰ দেহত অতি সহজেই নতুনকৈ সৃষ্টি কৰা সম্ভৱ হ'ব। তাৰোপৰি TNT পদ্ধতিৰ সহায়ত মানুহৰ লালটি বা এটোপাল মাত্ৰ তেজৰ সহায়তেই এইডচ, কৰ্কট আদি ৰোগৰ চিনাক্তকৰণ অতি কম সময়ৰ ভিতৰতেই নিৰ্ভুলভাবে কৰিব পৰা যাব। 

ইচ্ছুক পঢ়ুৱৈসকলে গৱেষণা পত্ৰখন পঢ়ি চাব পাৰে

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5814120/

Friday 10 May 2019

চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ছি জিনপিং আৰু তিনিটা সিজোৱা কণী


চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ছি জিনপিঙে কৈছিল, "লৰালি কালত মই বৰ স্বাৰ্থপৰ আছিলোঁ আৰু সকলো ক্ষেত্ৰতে সুবিধা ল'বলৈ চেষ্টা কৰিছিলোঁ। মোৰ এই স্বভাৱৰ বাবে লাহে লাহে মোৰ বন্ধুৰ সংখ্যাও কমি যাবলৈ ধৰিছিল। কিন্তু তাৰ বাবে নিজক দায়ী নকৰি ভাবিছিলো যে মোৰ বন্ধুবোৰেই আচলতে হিংসাকুৰীয়া। সিঁহতে আচলতে মোৰ ভাল দেখিব নোৱাৰে। মোৰ দেউতাই ইয়াকে লৈ বৰ চিন্তিত হৈছিল। তেওঁ মুখেৰে একো নক'লেও এই সকলোবোৰ কথাই অতি সূক্ষ্ম ভাৱে লক্ষ্য কৰি আহিছিল আৰু মোক শুধৰাবলৈ উপায় বিচাৰি আছিল।

এদিনাখন নিশা আহাৰ গ্ৰহন কৰাৰ সময়ত দেখিলো যে দেউতাই মোৰ বাবে খোৱা মেজত অপেক্ষা কৰি আছে। মেজত সাজি থোৱা আছে সুস্বাদু ন্যুডুলচৰ দুখন প্লেট। এখন প্লেটত ন্যুডুলচৰ ওপৰত বাকলি গুচাই থোৱা এটা সিজোৱা কণী আছিল আৰু আনখন প্লেটত আছিল কেৱল ন্যুডুলচ। দেউতাই মোক যিকোনো এখন প্লেট বাছি ল'বলৈ ক'লে। স্বাভাৱিক ভাবেই মই কণী থকা প্লেটখনকে টানি ল'লো।

সেই সময়ত চীনত কণী আছিল এক দুষ্প্রাপ্য বস্তু। উৎসৱ পাৰ্বণৰ বাহিৰে ঘৰত কণী খোৱাৰ কথা তেতিয়া ভাবিবই পৰা নগৈছিল। আহাৰ গ্ৰহন কৰি থাকোতে মন কৰিলোঁ যে দেউতাৰ প্লেটৰ ন্যুডুলচৰ তলত আচলতে লুকুৱাই ৰখা আছে দুটাকৈ সিজোৱা কণী ! মই আচৰিত হৈ ভাবিবলৈ ধৰিলোঁ, কিয় যে খৰধৰ কৰি এটা কণী থকা প্লেটখন টানি আনিছিলোঁ !! আঁৰ চকুৰে দেউতাই মোলৈ চাই আছিল। খোৱা শেষ হোৱাত দেউতাই ঈষৎ হাঁহি এটা মাৰি ক'লে, " মনত ৰাখিবা, তুমি চকুৰে যি দেখিছা সেয়া সদায় সঁচা নহ'বও পাৰে। তাৎক্ষণিক ভাবে চকুৰে দেখা কোনো পৰিস্থিতি অথবা লোক এজনৰ কথা বতৰাৰ ভিত্তিত সিদ্ধান্ত গ্ৰহন কৰিলে বিপদত পৰাৰ সম্ভাৱনাই বেছি।"

পিছদিনা দেউতাই নিশাৰ আহাৰৰ সময়ত আকৌ মেজত ন্যুডুলচেৰে ভৰ্তি দুখন প্লেট ৰাখি মোক খাবলৈ মাতিলে। আগৰ দিনাৰ দৰেই এইবাৰো এখনত কণী আছে আৰু আনখনত নাই। মোক যিকোনো এখন প্লেট বাছি ল'বলৈ কোৱাত, যোৱা নিশাৰ অভিজ্ঞতাৰ ভিত্তিত মই কণী নোহোৱা প্লেটখনকেই বাছি ল'লোঁ। কিন্তু খাবলৈ লৈ দেখিলোঁ যে ন্যুডুলচৰ তলত এটাও কণী নাই।কিছু বিৰক্তিৰে দেউতালৈ চালোঁ। দেউতাই তলমুৰকৈ নিজৰ প্লেটৰ ন্যুডুলচৰ ওপৰত থকা কণীটো চুৰীখনেৰে টুকুৰা কৰি আছিল। তেখেতে মোৰ মানসিক অৱস্থাটোৰ বিষয়ে আগতীয়াকৈয়ে সচেতন হৈ আছিল আৰু মোলৈ চাই গহীন ভাবে ক'বলৈ ধৰিলে, "অভিজ্ঞতাই সকলো সময়তে জীৱনক সঠিক পথ নেদেখুৱায়। জীৱন বৰ বিচিত্ৰ। জীৱনৰ বাটত আমি মৰীচিকাৰ সন্মুখীন হ'বলগীয়া হয়। জীৱনে তোমাক যিমানখিনি দিছে,  সেইখিনিতেই সন্তুষ্ট হ'লে কষ্ট কম পাবা। তোমাৰ অভিজ্ঞতাই তোমাক সহায় কৰিব কিন্তু মনত ৰাখিবা - শেষ কথা জীৱনেই ক'ব।"

তৃতীয় দিনা আকৌ একেটা ঘটনাৰেই পুনৰাবৃত্তি। আগৰ দিনাৰ দৰেই এইবাৰো এখন প্লেটত কণী আছে আৰু আনখনত নাই। দেউতাই কিবা এটা কোৱাৰ আগতেই এইবাৰ মই দেউতাক ক'লোঁ,  "আগতে তুমি লোৱা দেউতা। কাৰণ তুমি ঘৰৰ জ্যেষ্ঠজন আৰু এই সংসাৰ তোমাৰ উপাৰ্জনেৰে চলে। তোমাৰ অধিকাৰ সকলোতকৈ আগত।"

মোৰ কথা শুনি দেউতাৰ মুখমণ্ডলত উজ্বল এটি হাঁহি ফুটি উঠিল। মোৰ কথা মতেই দেউতাই নিজৰ প্লেটখন টানি নিলে। আনখন প্লেট লৈ ময়ো খোৱা আৰম্ভ কৰিলোঁ। চামোচেৰে মই ন্যুডুলচখিনি লুটিয়াই দিয়াত মোৰ প্লেটত থকা ন্যুডুলচৰ তলত দুটা সিজোৱা কণী ওলাল। তৃপ্তিৰে মই আহাৰ গ্ৰহন কৰিলোঁ।

খোৱা শেষ হোৱাত দেউতাই মোক কাষলৈ মাতি আনি ক'লে,"মনত ৰাখিবা, কৃতজ্ঞতা আৰু ঋণ স্বীকাৰ কৰাটো মানুহৰ শ্ৰেষ্ঠ ধৰ্ম। তুমি জীৱনত যদি আনৰ কাৰণে ভাবা, জীৱনেও তোমাৰ কথা ভাবিব। যদিহে তুমি আনক উদাৰ ভাবে কিবা দিব পাৰা, জীৱনে তোমাক আৰু বহু গুণ বেছি ওভতাই দিব। আশাকৰো তুমি মোৰ কথাখিনি বুজিব পাৰিছা।" এইবুলি কৈ দেউতা আঁতৰি গ'ল। মই কিছুপৰ সেই ঠাইতেই ৰৈ দেউতাৰ কথাবোৰ হৃদয়ঙ্গম কৰাৰ চেষ্টা কৰিলোঁ। 

শৈশৱ আৰু যৌৱনৰ দেওনা পাৰ কৰি আজি মই য'ত আছোহি, ইয়াৰ পৰাও জীৱনলৈ উভটি চাই মৰ্মে মৰ্মে উপলব্ধি কৰিছোঁচ যে দেউতাই নিশাৰ আহাৰৰ লগত খাবলৈ লোৱা সিজোৱা কণী কেইটাকেই প্ৰতীক হিচাবে ব্যৱহাৰ কৰি মোক জীৱনৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পাঠটি শিকাই থৈ গ'ল।

তথ্যসূত্ৰ: https://www.kindspring.org/story/view.php?op=sg&sid=158503

Wednesday 1 May 2019

বহিঃবিশ্বত প্ৰাণৰ সন্ধান



যিশুখ্রীষ্টৰ জন্মৰ প্ৰায় ছয়শ বছৰ আগতে দাৰ্শনিক তথা গণিতজ্ঞ থেলচে (Thales) সর্বপ্রথমে বহিঃবিশ্বৰ গ্রহৰ বুকুত প্রাণৰ ধাৰণাৰটো পোষণ কৰিছিল। তেওঁৰ মতে দৃশ্যমান গ্রহ সমূহৰ উপৰিও অন্য কোনো জীৱন বহুল জগত এখন নিশ্চয় আছে। দাৰ্শনিক পুটার্চৰ মতে জোনবাইৰ দেশ স্বর্গৰ দেৱতা সকলৰ আবাস ভূমি! অনুৰূপভাবে মধ্যযুগৰ জ্যোতির্বিদ সকলেও পৃথিবীৰ উপৰি অন্যান্য গ্রহত জীবনৰ কল্পনা কৰি সেই কল্পিত জগতৰ লগত যোগাযোগ স্থাপনৰ নিৰন্তৰ প্রয়াস কৰিছিল।

বিখ্যাত গণিতজ্ঞ গাউচে চাইবেৰীয়াৰ ঘন অৰণ্যত বৃক্ষৰ সহায়ত এটি অতিকায় ত্রিকোণীয় আকৃতি তৈয়াৰ কৰি অন্য গ্রহৰ অধিবাসী সকলক আকৃষ্ট কৰাৰ বাবে আঁচনি প্ৰস্তুত কৰিছিল। জে. জে. ভন লিট্রোৱে আকৌ চাহাৰা মৰুভূমিত জ্যামিতীয় পদ্ধতি অনুসৰণ কৰি সুবৃহৎ আকৃতিৰ নলা তৈয়াৰ কৰি তাত নিশা ডাঙৰ জুই জ্বলাই আন গ্ৰহৰ প্ৰাণীলৈ সংকেত প্ৰেৰণ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দাঙি ধৰিছিল। একেদৰে দিনৰ বেলিকা অতিকায় অৱতল দাপোন ব্যৱহাৰ কৰি সূৰ্যৰ ৰশ্মি চৌদিশে প্ৰতিফলিত কৰি বহিঃগ্ৰহৰ প্ৰাণীৰ লগত সংযোগ স্থাপন কৰাৰ প্ৰচেষ্টাও চলিছিল প্ৰায় পাঁচশ বছৰ আগলৈকে। এনেদৰেই প্রাচীন আৰু মধ্যযুগীয় দার্শনিক সকলে বহিঃজগতৰ লগত সংযোগ স্থাপনৰ একানপতীয়া প্রচেষ্টা কৰিছিল।

ইয়াৰ পিছতেই আধুনিক যুগত ভিনগ্রহৰ প্রাণীৰ সন্ধানত নামি পৰে আধুনিক বিজ্ঞানৰ মনীষী সকল। পৃথিবীৰ পৰা মহাকাশলৈ আৰম্ভ কৰা হয় বিভিন্ন অভিযান। এইবোৰৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হ'ল 1960 চনত স্থাপন হোৱা SETI বা Search for Extraterrestrial Intelligence নামৰ প্ৰতিষ্ঠানটো। SETIৰ প্রতিষ্ঠাপক হ'ল প্ৰখ্যাত জ্যোতির্বিজ্ঞানী ফ্রাঙ্ক ড্রেক। এই প্ৰতিষ্ঠানৰ বিজ্ঞানী সকলে বেতাঁৰ তৰঙ্গ ব্যবহাৰ কৰি পৃথিৱীৰ পৰাই ভিনগ্রহৰ প্রাণীৰ সন্ধান কৰে। বর্তমান পৃথিৱীৰ কেইবাখনো দেশত SETIৰ কার্যক্রমনিকা পৰিচালিত হৈ আছে। ভিনগ্রহৰ প্রাণী সম্পর্কে গাণিতিক, যুক্তিগত অথবা বিশ্বাসগত- কাৰণ যিয়েই নহওক কিয়, গৱেষক সকল সদায়েই আকৰ্ষিত হৈ আহিছে বহিঃজগতত প্রাণৰ অস্তিত্ব সম্বন্ধে।

NASAৰ বিজ্ঞানী সকলেও বহিঃবিশ্বত প্ৰাণৰ সন্ধান অব্যাহত ৰাখি জোনবাইৰ উপৰিও মংগল, বৃহস্পতি, শনি গ্ৰহৰ লগতে বৃহস্পতি আৰু শনিৰ উপগ্ৰহবোৰতো বিভিন্ন অভিযান চলাইছে। কিন্তু দুখৰ বিষয় এই যে এতিয়ালৈকে এই অভিযান সমূহে আমালৈ কঢ়িয়াই আনিব পৰা নাই বহিঃবিশ্বৰ প্ৰাণৰ বতৰা। তথাপিও যেন ক্লান্ত নহয় আমাৰ বিজ্ঞানী সকল!

বিজ্ঞানী সকলে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বিভিন্ন গ্ৰহ- উপগ্ৰহ সমূহত ইতিমধ্যে জীৱনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় বাতাবৰণৰ সম্ভেদ পাইছে আৰু ইয়াৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি তেখেতসকলে বহিঃবিশ্বত জীৱনৰ সম্ভাৱনাৰ কথা অস্বীকাৰ কৰা নাই। ব্ৰহ্মাণ্ডৰ বিশালতাৰ মাজত জীৱন বিচাৰিহে পোৱা নাই। এইটো সত্য যে বিচাৰি নোপোৱা মানেই জীৱনৰ অনুপস্থিতি নুবুজায়। বিজ্ঞানী স্টিফেন হকিঙেও বহিঃবিশ্বত জীৱন আছে বুলিয়েই বিশ্বাস কৰি আহিছে।

সৌৰজগতৰ বাহিৰত কোনো তাৰকাৰ চৌদিশে পৰিভ্ৰমণ কৰি ফুৰা অগণন বাসোপযোগী গ্ৰহৰ সন্ধান কৰি বৰ্তমান বিজ্ঞানী সকল ব্যস্ত এই গ্ৰহবোৰত প্ৰাণৰ স্পন্দন বিচাৰি। বিজ্ঞানী সকল উৎসাহী। তেওঁলোকৰ মতে এই বিশাল বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বুকুত ক'ৰবাত নহয় ক'ৰবাত লুকাই আছে জীৱনৰ অস্তিত্ব। বহিঃবিশ্বত প্ৰাণৰ অস্তিত্ব সম্বন্ধ আমিও অতি উৎসাহী। মোৰ দৰেই আপোনাৰ মনলৈও এই প্ৰশ্নটো নাহেনে বাৰু - আমি এই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডত সঁচাকৈয়ে অকলশৰীয়া নে ? হয়তো এদিন সময়ে প্ৰকৃত সত্যৰ সম্ভেদ নিশ্চয় দিব।

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Extraterrestrial_life