Tuesday 20 September 2022

দাৰ্শনিকৰ শিল আৰু ৰসায়ন বিজ্ঞান

 

এমুখ দীঘল দাড়ি আৰু মূৰত অবিন্যস্ত আউল বাউল চুলিখিনিৰে নিকোলাছ ফ্লেমেল পৰীক্ষগাৰত বহি আছে। হতাশাত যেন তেওঁ ভাঙি পৰিছে। বাৰে বাৰে তেওঁ পৰীক্ষাটো কৰি গৈছে। ইটোৰ লগত সিটোকৈ বিভিন্ন পদাৰ্থৰ সংমিশ্ৰণ তৈয়াৰ কৰি গৈছে। কিন্তু প্ৰতিবাৰেই ক'ৰবাত কিবা এটা যেন গণ্ডগোল হৈ আছে ! সহজে হাৰ নমনা নিকোলাচে পুনৰ এটা বটলৰ পৰা বিশেষ পানীয় এবিধ লৈ আন এটা কাচৰ পাত্ৰত থকা অজ্ঞাত কোনো পদাৰ্থৰ লগত ধীৰে ধীৰে মিহলাই দি একান্ত মনে পৰ্যবেক্ষণ কৰিবলৈ ধৰিলে। তেওঁৰ চকু মুখত উৎকণ্ঠতাৰ চিন। কাচৰ পাত্ৰটো হাতেৰে চকুৰ সন্মুখত ৰাখি ঘূৰাই পকাই চাই তেওঁ কাষৰ চকীখনত বহি অস্ফুট স্বৰেৰে কৈ উঠিল: ছিঃ, এইবাৰো নহ'ল ! কিমান যে কঠোৰ পৰিশ্ৰম অথলে গ'ল…! 

নিকোলাচ ফ্লেমেলৰ উদ্দেশ্য আছিল "পৰশ পাথৰ" তৈয়াৰ কৰা। পৰশ পাথৰক  "Elixir of Life" বুলিও কোৱা হয়। প্ৰাচীন ভাৰতত ইয়াক পৰশ পাথৰ নামেৰেই জনা গৈছিল। এই পৰশ পাথৰৰ মহিমা অপাৰ। ইয়াৰ পৰশত যিকোনো সাধাৰণ পদাৰ্থক সোণলৈ পৰিণত কৰিব পাৰি। তদুপৰি ই মানুহক দিয়ে অমৰত্ব। অতি আচৰিত গুণ সম্পন্ন এই বিশেষ পৰশ পাথৰ বা "দাৰ্শনিকৰ শিল"টো (Philosopher's Stone) তৈয়াৰ কৰাৰ উদ্দেশ্যৰে নিকোলাচ ফ্লেমেলে পাৰ কৰিছে কিমান যে বিনিদ্ৰ ৰজনী !

কিবদন্তী অনুসৰি ১৩৩০ চনত জন্মগ্ৰহন কৰা নিকোলাচ ফ্লেমেলে নেৰানেপেৰা চেষ্টাৰে তেওঁৰ জীৱিত কালত মাত্ৰ এটুকুৰা পৰশ পাথৰ তৈয়াৰ কৰি এই অসাধ্যটো সাধন কৰিছিল। বৈজ্ঞানিক দিশৰ পৰা অসমৰ্থিত এই বিশেষ "পৰশ পাথৰ"টো তেওঁ কেৱল নিজৰ লগতে তেওঁৰ পত্নীৰ অমৰত্বৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বিভিন্ন গ্ৰন্থত উল্ল্যখ কৰা অনুযায়ী এই পৰশ পাথৰটোৰ ৰং ৰঙচুৱা আছিল। মানুহৰ মুখে মুখে প্ৰচলিত যে নিকোলাচ ফ্লেমেলে তেওঁৰ টোকা বহীত এই পৰশ পাথৰ বনোৱা পদ্ধতিটো লিপিবদ্ধ কৰি ৰাখিছিল। তেওঁৰ মৃত্যুৰ পিছত আন বহুলোকে সেই পদ্ধতিৰে পৰশ পাথৰ বনাবলৈ চেষ্টাও কৰিছিল। কিন্তু কোনেও সফলতা লাভ কৰিব নোৱাৰিলে। তেওঁলোকৰ মতে নিকোলাচৰ মৃত্যুৰ পিছত যাতে আন কোনেও পৰশ পাথৰ বনাব নোৱাৰে, তাৰবাবে নিকোলাচে ইচ্ছাকৃত ভাবেই টোকাবহীত পদ্ধতিটো ভুলকৈ লিপিবদ্ধ কৰিছিল। আধুনিক বিজ্ঞানে অৱশ্যে এই পৰশ পাথৰ বা "Elixir of Life" নামৰ সেই বিশেষ বস্তুটোৰ কথা পোনচাটেই নাকচ কৰিছে। 

কিন্তু এইটো সঁচা যে এনে বহু লোক আছিল যিসকলে পদাৰ্থক সোণলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিবলৈ বা অমৰত্ব লাভ কৰিবলৈ চেষ্টা চলাই গৈছিল অহৰহ। তেওঁলোকৰ Elixir of Life তৈয়াৰ কৰাৰ এনে প্ৰচেষ্টাই জন্ম দিছিল "এলকেমি" বা অপৰসায়ন নামৰ এক বিষয়ৰ। এলকেমিৰ লগত জড়িত ব্যক্তিবোৰক "এলকেমিষ্ট" বুলি জনা যায়। যদিও আধুনিক বিজ্ঞানে এলকেমিক অপবিজ্ঞান বুলি আখ্যা দিয়ে, এই অপবিজ্ঞানৰ আধাৰতেই ১৭শ শতিকাত গঢ় লৈ উঠে আধুনিক ৰসায়নৰ ভেটি। অলৌকিকতা আৰু ৰহস্যবাদৰ ওপৰত গুৰুত্ব নিদি কেইবাগৰাকী মহান বিজ্ঞানীৰ যুক্তিবাদী চিন্তা আৰু পৰীক্ষা নিৰীক্ষাৰ সহায়ত ১৭শ শতিকাত ঠণ ধৰি উঠে আধুনিক ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ ভেটি।

তলৰ লিংকটো পঢ়িব চাব পাৰে 👇 

https://artsandculture.google.com/story/nicolas-flamel-alchemy-and-the-legend-of-the-philosopher%E2%80%99s-stone-science-museum/jwXhqPSro7CIJQ?hl=en

Thursday 15 September 2022

পুনৰাই মানুহৰ চন্দ্ৰ অভিযান

 


১৯৭২ চনৰ ১৯ ​​ডিচেম্বৰ। নাছাৰ এপ’ল’-১৭ অভিযানৰ মহাকাশচাৰীসকল জোনবাইৰ বুকুৰ পৰা পৃথিৱীলৈ ঘূৰি আহিল। ইয়াৰ জৰিয়তে ১৯৬৯ চনৰ পৰা ১৯৭২ চনলৈ চন্দ্ৰ অভিযানৰ অবিৰত যাত্ৰাৰ এক সফল পৰিক্ৰমাৰ অন্ত পৰিল। এই সময়চোৱাত ছয় বাৰকৈ মানুহে চন্দ্ৰত পদাৰ্পণ কৰে। তাৰ পিছৰ পৰ্যায়ত মানুহে মহাকাশ কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণ কৰিলে। পৃথিৱীৰ কক্ষপথলৈ প্ৰেৰণ কৰা হ'ল হাজাৰ হাজাৰ উপগ্ৰহ। পাৰ্কাৰ ছ’লাৰ প্ৰ’বে সূৰ্যৰ কৰোনাত প্ৰৱেশ কৰিলে। মংগল গ্ৰহৰ বুকুত মানুহে অৱতৰণ কৰোৱালে একাধিক ৰ'ৱটিক যান। ভয়েজাৰ-১ আৰু ভয়েজাৰ-২ নামৰ মহাকাশ যান দুখনে সৌৰজগতৰ সীমা ভেদি  কোনো অজানতিমুলুকলৈ গতি কৰিলে। কিন্তু, ১৯৭২ চনৰ পিছত মানুহ পুনৰ জোনবাইৰ বুকুলৈ উভতি যোৱা নাই। বিগত ৫০ বছৰ ধৰি কোনো মানুহে চন্দ্ৰত ভৰি দিয়া নাই কিয়? বহুতৰে মনত এনে প্ৰশ্নই জুমুৰি ধৰি আহিছে। বৰ্তমান নাছাৰ আৰ্টেমিছ-১ মহাকাশ যাত্ৰাৰ সময়ত এই প্ৰশ্নটো পুনৰ চৰ্চালৈ আহিছে।

৫০ বছৰ সময়ৰ পাছত ২০২৫ চনত নাছাই মানুহক পুনৰ চন্দ্ৰৰ বুকুলৈ লৈ যাবলৈ ওলাইছে। চন্দ্ৰলৈ যোৱাৰ এই সমগ্ৰ ব্যৱস্থাটোৰ নাম ৰখা হৈছে "আৰ্টেমিছ"। গ্ৰীক পৌৰাণিক কাহিনীত চন্দ্ৰদেৱী আৰ্টেমিছ হৈছে এপ’ল’ দেৱতাৰ যমজ ভগ্নী। তেওঁৰ নামেৰে এই মিছনৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। সমগ্ৰ বিশ্বৰ ২১খন দেশৰ পুঁজি আৰু সহযোগিতাৰে নাছাৰ নেতৃত্বত এই অভিযান চলোৱা হ’ব। আৰ্টেমিছৰ মিছনৰ মূল লক্ষ্য হৈছে বৈজ্ঞানিক গৱেষণা, অৰ্থনৈতিক সুযোগ সৃষ্টি  আৰু নতুন প্ৰজন্মক বিজ্ঞানৰ পিছত লগাবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰা।

বিজ্ঞানীসকলে আৰ্টেমিছ অভিযানত নতুন প্ৰযুক্তিৰ সহায়ত চন্দ্ৰৰ বিষয়ে ভালদৰে অধ্যয়ন কৰাৰ লগতে পৃথিৱী, চন্দ্ৰ আৰু আমাৰ সৌৰজগতৰ উৎপত্তি আৰু ইতিহাসৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰা। সকলোতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ'ল - মংগল গ্ৰহলৈ মহাকাশচাৰী পঠোৱাত আৰ্টেমিছে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব। বিজ্ঞানী সকলে চন্দ্ৰত অস্থায়ী ভাবে মানৱ আৰু ৰবটৰ বসতি নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। ইয়াৰ ফলত মংগল গ্ৰহলৈ মানব প্ৰেৰণত সৃষ্টি হ'ব পৰা বিভিন্ন বাধাৰ সমাধান সম্ভৱ হৈ উঠিব।

নাছাৰ শক্তিশালী নতুন ৰকেট স্পেচ লঞ্চ চিষ্টেম বা এছ.এল.এছৰ সহায়ত আৰ্টেমিছ অভিযান উৎক্ষেপণ কৰা হ’ব। ইয়াৰ লগত সংযুক্ত হৈ থাকিব অৰিয়ান মহাকাশযান। ইয়াৰ বাবে নাছাই আৰ্টেমিছ অভিযানৰ তিনিটা পৰ্যায়ৰ পৰিকল্পনা চূড়ান্ত কৰিছে।

বিগত ২৯ আগষ্ট, ২০২২ত ইয়াৰ প্ৰথম পৰ্যায়ৰ এই অভিযান আৰ্টেমিছ-১ৰ উৎক্ষপণৰ দিন ধাৰ্য কৰা হৈছিল। কিন্তু কাৰিকৰী বিজুতিৰ বাবে এই অভিযানৰ দিন পিছুৱাই দি অহা ২৮ ছেপ্টেম্বৰত স্থিৰ কৰা হৈছে। আৰ্টেমিছ-১ত কোনো মহাকাশচাৰী নাথাকিব। এইটো মূলতঃ এটা পৰীক্ষামূলক উৎক্ষেপণ হ’ব। আৰ্টেমিছ-১ মহাকাশযান খনে চন্দ্ৰক প্ৰদক্ষিণ কৰি পৃথিৱীলৈ ওভতাই আনিব মহাকাশযানৰ খনৰ ক্ৰু মডিউলটি, যাৰ নাম "অৰায়ন"। অৱশ্য অৰিয়ানৰ মূল অংশ বা ছাৰ্ভিচ মডিউলটো পৃথিৱীৰ কক্ষপথতেই  ৰৈ যাব আৰু আৰ্টেমিছৰ পৰৱৰ্তী মানৱ অভিযানবোৰত ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব। 

আৰ্টেমিছ-১ৰ পিছত ২০২৪ চনত মহাকাশচাৰীৰ সৈতে জোনবাইৰ দেশলৈ উৎক্ষেপণ কৰা হ'ব আৰ্টেমিছ-২ মহাকাশযান। এই অভিযানৰ মহাকাশচাৰী সকলে অৱশ্যে চন্দ্ৰক প্ৰদক্ষিণ কৰি পৃথিৱীলৈও উভতি আহিব। আৰ্টেমিছ অভিযানৰ তৃতীয় পৰ্যায়ত জোনবাইৰ বুকুত মানুহে আকৌ এবাৰ খোজ দিব। ২০২৫ চনত নাছাই আৰ্টেমিছ-৩ প্ৰগ্ৰেমৰ দিন ধাৰ্য কৰিছে। আৰ্টেমিছ অভিযানে মানৱৰ মহাকাশ বিজয়ৰ নতুন দিগন্ত উন্মোচিত কৰিব। এই অভিযানৰ জৰিয়তে নাছাই জোনবাইৰ বুকুত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এগৰাকী মহিলা আৰু অনাআমেৰিকান লোকক অৱতৰণ কৰাব। 

২০২০ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত নাছাই আৰ্টেমিছ অভিযানৰ বাবে সাম্ভাব্য মহাকাশচাৰীৰ দল এটি ঘোষণা কৰিছিল। সেই দলটোত ৯ গৰাকী মহিলা মহাকাশচাৰী আছিল। তেওঁলোক হ'ল - কাইল বেৰন, ক্ৰিষ্টিনা ক'ছ, নিকোল মান, এনি মেকক্লেইন, জেচিকা মেয়ৰ, জেচমিন ম'ঘবেলি, কেট ৰুবিন্স, জেচিকা ৱাটকিন্স আৰু ষ্টেফানী উইলছন। এওলোকৰ ভিতৰত কোনোবা এগৰাকী নাৰী জোনবাইৰ বুকুত ভৰি দিয়া প্ৰথম গৰাকী নাৰী হ'ব। নাছাই আৰ্টেমিছ মিছনৰ ৯ গৰাকী মহিলা সদস্যৰ লগতে ৯ গৰাকী পুৰুষ সদস্যৰ নামো ঘোষণা কৰিছে। এই সকলো কেইগৰাকীয়ে বৰ্তমান প্ৰশিক্ষণ লৈ আছে। আৰ্টেমিছ-৩ মিছনৰ মহাকাশচাৰীৰ সকলৰ চূড়ান্ত তালিকাখন নাছাই পৰবৰ্তী সময়ত ঘোষণা কৰিব।

Sunday 11 September 2022

বিজ্ঞানৰ বিষ্ময়: সংশ্লেষিত ভ্ৰূণ


ইজৰাইলৰ "ৱাইজমেন ইনষ্টিটিউট অৱ চাইন্স"ৰ গৱেষক বিজ্ঞানীসকলে এটা অসম্ভৱ কাৰ্য সম্পন্ন কৰিছে। তেওঁলোকে শুক্ৰাণু অবিহনে সফলতাৰে এটা সংশ্লেষিত বা কৃত্ৰিম ভ্ৰূণ সৃষ্টি কৰিছে যি এদিন মানৱ ভ্ৰূণৰ জন্ম আৰু প্ৰতিস্থাপনৰ ত্ৰুটিৰ আৰ্হি প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে বিশেষ ভাবে উপযোগী প্ৰমাণিত হ'ব পাৰে। চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ এই গুৰুত্বপূৰ্ণ সাফল্যত, বিজ্ঞানীসকলে পেট্ৰিডিছত "ষ্টেম কোষ" ব্যৱহাৰ কৰি মাতৃগৰ্ভৰ বাহিৰত পৃথিৱীৰ প্ৰথমটো সংশ্লেষিত ভ্ৰূণ বিকশিত কৰিছে। এই ভ্ৰূণটো নিষিক্ত কণী ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ সংশ্লেষণ কৰা হৈছিল অৰ্থাৎ এই সমস্ত প্ৰক্ৰিয়াটোত শুক্ৰাণুৰ প্ৰয়োজনীয়তা উপেক্ষা কৰা হৈছিল। এই গৱেষণাটোৰ বিতং তথ্য বিজ্ঞান আলোচনী ''চেল''ত প্ৰকাশিত হৈছে। 

গৱেষকসকলে নিগনিৰ ষ্টেম কোষবোৰক তিনিটা গোটত পৃথক কৰিছিল। এটা গোটত এনে কিছুমান কোষ ৰাখিছিল, যিবোৰে নিজেই ভ্ৰূণৰ অংগলৈ বিকশিত হোৱাৰ বাবে সামৰ্থ ৰাখিছিল আৰু বাকী দুটা গোটক বিশেষ ব্যৱস্থাৰে দুই প্ৰকাৰৰ জিনৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত কৰি প্লেচেণ্টা বা কুহুমৰ থলী সৃষ্টিৰ বাবে তৈয়াৰ কৰিছিল। তাৰ পিছত সেইবোৰ বৈদ্যুতিক ভাৱে নিয়ন্ত্ৰিত এটা সঁজুলিত মিহলি কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ফলত বিজ্ঞানীসকলে দেখিলে যে ষ্টেম কোষবোৰৰ 0.5% কোষে ভ্ৰূণ সৃষ্টিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় এক বিশেষ গোলাকাৰ গঠন (ব্লাষ্টুলা) তৈয়াৰ কৰিছিল। ব্লাষ্টুলাৰ প্ৰতিটো কোষে পিছলৈ এক দীঘলীয়া, ভ্ৰূণসদৃশ গাঁথনি সৃষ্টি কৰিবলৈ ধৰে। 

সংশ্লেষিত এই কোষবোৰে পৰবৰ্তী ৮ দিনত ভ্ৰূণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় প্ৰাৰম্ভিক অংগসমূহ গঠন কৰাত আগভাগ লৈছিল, যাৰ ভিতৰত আছিল হৃদযন্ত্ৰ, তেজৰ প্ৰবাহৰ বাবে ৰক্তনলী, ভাঁজযুক্ত মগজু, স্নায়ু, আৰু অন্ত্ৰৰ নলী। 

যদিও নিগনিৰ ক্ষেত্ৰত এয়া সম্ভৱ হৈ উঠিছে, গৱেষকসকলে ভাবে যে মানুহৰ ক্ষেত্ৰত এনে ভ্ৰূণ সৃষ্টি কৰাটো কঠিন কাম। তদুপৰি ভ্ৰূণ গঠনৰ অৰ্থ প্ৰাণী এটাৰ জন্ম নহয়। প্ৰকৃতিৰ নিয়ম এৰাই চলি কৃত্ৰিমভাৱে মানুহ বা আন প্ৰাণী সৃষ্টি কৰাটো সামাজিক, বৈজ্ঞানিক তথা আইনগত দিশৰ পৰা নৈতিক হয় নে নহয়, সেই প্ৰশ্নটোও জড়িত হৈ থাকিব। অৱশ্যে, এনে বিতৰ্ক সৃষ্টি হোৱা স্বত্বেও, বিজ্ঞানীসকলে বিশ্বাস কৰে যে বিজ্ঞানৰ প্ৰগতিৰ ক্ষেত্ৰত এই আৱিষ্কাৰ এক অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ বুলিয়েই চিহ্নিত হ'ব।

গৱেষণা পত্ৰৰ লিংকটো 👇

https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(22)00981-3?utm_source=STAT+Newsletters&utm_campaign=492bf84a1c-MR_COPY_01&utm_medium=email&utm_term=0_8cab1d7961-492bf84a1c-149563237

চাইবৰ্গ পইতাচোৰা


 

আজিৰ পৰা এক লাখমান বছৰ আগৰ মানুহৰ জীৱন প্ৰণালী আজিৰ মানুহৰ তুলনাত একেবাৰে বেলেগ আছিল । তেওঁলোকে কেৱল জুঁই আৰু শিলেৰে নিৰ্মিত কিছুমান সঁজুলিহে ব্যৱহাৰ কৰিব জানিছিল। সেই সময়ৰ মানুহে আধুনিক মানৱ সভ্যতাৰ কথা কল্পনাও কৰিব পৰা নাছিল। থিক একেদৰেই আমিও আজিৰ পৰা এক লাখ বছৰ পিছৰ মানৱ সভ্যতাৰ বিষয়ে বুকুত হাত দি ক'ব নোৱাৰো। বিজ্ঞানী সকলে ভৱিষ্যতৰ মানুহৰ শৰীৰত সৰু সৰু কম্পিউটাৰ চিপচ স্থাপন কৰি মানুহক এক জৈৱিক মেচিন (চাইবৰ্গ)ৰ দৰে বিকশিত কৰোৱাৰ সম্ভাৱনাই বেছি। 

শেহতীয়াকৈ তেনে সম্ভাৱনাৰ পথ উন্মোচিত কৰি বিজ্ঞানীসকলে তৈয়াৰ কৰি উলিয়াইছে ৰিম’ট কণ্ট্ৰ’ল্ড (চাইবৰ্গ) পইতাচোৰা !!! বিজ্ঞানীসকলে চাইবৰ্গ পোক-পৰুৱা ডিজাইন কৰিবলৈ অহৰহ চেষ্টা কৰি আহিছে। "NPJ Flexible Electronics" নামৰ গৱেষণা গ্ৰন্থত প্ৰকাশিত গৱেষণা পত্ৰ "Integration of body-mounted ultrasoft organic solar cell on cyborg insects with intact mobility" অনুসৰি এই মডিউলটো এটা সৌৰকোষৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ থকা ৰিচাৰ্জেবল বেটাৰীৰে চালিত কৰা হৈছে যিয়ে বেটাৰীৰ মাজেৰে শক্তিৰ অবিৰত প্ৰবাহ নিশ্চিত কৰে। 

পইতাচোৰাৰ দেহত এই যন্ত্ৰসমূহ সফলতাৰে একত্ৰিত কৰিবলৈ বিজ্ঞানীৰ দলটোৱে এটা বিশেষ বেকপেক আৰু এটা অতি পাতল জৈৱিক সৌৰকোষ প্ৰস্তুত কৰি মডিউলটো পইতাচোৰাৰ দেহত এক বিশেষ আঠাযুক্ত পদাৰ্থৰে সংলগ্ন কৰি দিয়ে। ইয়াৰ ফলত পইতাচোৰাটোৱে অনায়াসে লৰচৰ কৰাৰ লগতে সকলোবোৰ দৈনন্দিন কাম কাজ সুচাৰু ৰূপে সমাপন কৰিব পাৰে। 

এই পৰীক্ষাটোৰ বিষয়ে আটাইতকৈ ডাঙৰ প্ৰশ্নটো হ’ল, প্ৰকৃতিৰ নিয়মৰ বিৰুদ্ধে গৈ আমাক এনে ধৰণৰ চাইবৰ্গ পতংগৰ প্ৰয়োজনেই বা কি? এই ক্ষেত্ৰত বিজ্ঞানীসকলে কয় যে চাইবৰ্গ পতংগবোৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ আগজাননী পাবৰ বাবে আৰু দুৰ্যোগৰ পিছৰ উদ্ধাৰ অভিযানৰ বাবে অত্যন্ত সহায়ক হ'ব। তদুপৰি বিপজ্জনক অঞ্চল পৰিদৰ্শন কৰাৰ লগতে পৰিৱেশ নিৰীক্ষণ কৰাত সহায় কৰিবলৈ চাইবৰ্গ পোক পৰুৱাবোৰ ভৱিষ্যতে কামত লগোৱাৰ পৰিকল্পনা তৈয়াৰ কৰিছে বিজ্ঞানীসকলে।

গৱেষণা পত্ৰখনৰ লিংকটো তলত দিয়া হ'ল 👇

https://www.nature.com/articles/s41528-022-00207-2