বিজ্ঞানৰ দৃষ্টিত : মৃত্যু

জীৱনৰ পৰিসমাপ্তিকেই মৃত্যু বুলি কোৱা হয়। মৃত্যু এনে এক অৱস্থা, যত সকলো শাৰিৰীক প্ৰক্ৰিয়া যেনে শ্বসন, খাদ্য গ্রহণ, পাচন, বৃদ্ধি, বিকাশ, চেতনা ইত্যাদি বোৰ চিৰদিনলৈ বন্ধ হৈ যায়। কিন্তু জীৱৰ মৃত্যুই বা হয় কিয়? 

মৃত্যুওটো এটা শিল্প,

জীৱনৰ কঠিন শিলত কটা এক নিৰ্লোভ ভাস্কৰ্য্য" 

বিজ্ঞানৰ দৃষ্টিত আমাৰ মৃত্যুৰ কাৰণ হ'ল আমি উত্তৰাধিকাৰী সুত্রে আমাৰ পূর্বপুৰুষৰ পৰা আহৰণ কৰা এটি জিন। বিজ্ঞানৰ ভাষাত এই জিনটোৰ নাম "Death Gene" বা মৰণ জিন। এই ধৰণৰ Death Gene বোৰে যৌন প্ৰজননকাৰী সকলোবোৰ জীৱৰ দেহলৈ পূর্ব নির্ধাৰিত আৰু পৰিকল্পিত ৰূপেই মৃত্যুক এক বংশগত চৰিত্ৰ হিচাবে কঢ়িয়াই আনে। যৌন প্রজননৰ কথাটো এইবাবেই গুৰুত্বপূৰ্ণ যে সকলো যৌন প্ৰজননকাৰী জীৱৰ ক্ষেত্রত জননকোষ বা “জার্মপ্লাজম" কোষবোৰে এটা প্রজন্মৰ পৰা আন এটা প্রজন্মলৈ জীৱটোৰ সকলোবোৰ চৰিত্ৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা জিন সমূহক সঞ্চাৰিত কৰে। জননকোষৰ মাধ্যমেৰে এনেদৰে অন্যান্য জিনসমূহৰ লগতে আমি পূৰ্বপুৰুষৰ Death Gene বোৰো আহৰণ কৰো। আৰু এই Death Gene বোৰেই কালক্ৰমত আমাৰ মৃত্যুৰ কাৰণ  হৈ পৰে। বিজ্ঞানৰ ভাষাত এই সমস্ত প্ৰক্ৰিয়াটোক সেয়েহে "প্রোগ্রামড ডেথ" বা নিয়ন্ত্ৰিত মৃত্যু বোলা হয়।

প্রখ্যাত জীৱবিজ্ঞানী হ'লকছালে কৈছিল : "মৃত্যু এক বংশগত লক্ষণ। এই লক্ষণটো চিফিলিচ বা গণোৰিয়াৰ দৰেই যেন এক ধৰণৰ "Sexually Transmitted Disease" যি সৃষ্টিৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই চলি আহিছে। ভাইৰাচ বা বেক্টেৰিয়াৰ দৰে সৰলকোষী জীৱ যিবোৰে অযৌন প্ৰজনন কৰে, সেই জীৱবোৰে কোষ বিভাজনৰ মাধ্যমত বংশবৃদ্ধি কৰে আৰু আক্ষৰিক অর্থত সেইবোৰ অমৰ জীৱ। এইবোৰ জীৱৰ দেহকোষ বিভাজিত হৈ নতুন জীৱ সৃষ্টি হয়। বিভাজিত কোষৰ অংশবোৰো লগে লগে বিভাজিত হৈ দুটা নতুন কোষলৈ পৰিণত হয়। ফলত পূৰ্বৰ কোষটোৰ কোনো অংশই হেৰাই নেযায় অৰ্থাৎ এই জীৱবোৰে কেতিয়াও "মৃত্যুবৰণ" নকৰে। এইবোৰ আক্ষৰিক অৰ্থত অমৰ জীৱ……"

যদিহে এয়া সত্য হয়, তেন্তে মৃত্যু সকলো জীৱৰ বাবে এক অত্যাৱশ্যকীয় নিয়ম নহয়। এইখিনিতেই প্ৰশ্ন আহিব যে যদি বেক্টেৰিয়া বা আন জীৱাণুবোৰ অমৰেই হয়, তেন্তে এণ্টিবায়টিক প্ৰয়োগেৰে কেনেদৰে বেক্টেৰিয়াবোৰ মাৰি পেলোৱা হয় বা ৰসায়নিক জীৱাণুনাশক ঔষধ প্ৰয়োগ কৰি কেনেদৰে জীৱাণু নাশ কৰা হয়? 

এইখিনিতেই উল্ল্যেখ কৰা ভাল হ'ব যে এই আলোচনাত জীৱৰ আকস্মিক দুৰ্ঘটনা, আত্মহত্যা, ৰোগ, অস্ত্ৰাঘাত আদিত হোৱা মৃত্যুৰ পৰিবৰ্তে স্বাভাৱিক বাৰ্ধক্যজনিত মৃত্যু  কথাহে আলোচনা কৰা হৈছে। এণ্টিবায়টিক বা জীৱাণুনাশক ঔষধ প্ৰয়োগ কৰি জীৱক মাৰি পেলালে, সেয়া জীৱটোৰ  স্বাভাৱিক মৃত্যু বুলি কোৱা নহয়। 

জীৱৰ দেহকোষৰ মৃত্যুৱে জীৱটোৰ মৃত্যুক আমন্ত্ৰণ কৰে। দেহকোষৰ মৃত্যু দুই ধৰণে হ'ব পাৰে। প্ৰথমটো কাৰণ হ'ল - "নেক্ৰোচিচ"। বাহ্যিক কোনো কাৰণত জীৱৰ দেহকোষৰ মৃত্যু ঘটিলে নেক্রোচিচ বুলি কোৱা হয়। বিষপ্রয়োগ, আঘাত, প্রদাহ অথবা তেজৰ চলাচল বিচ্ছিন্ন হ'লে দেহকোষৰ অকাল মৃত্যু  বা নেক্রোচিচ হ'ব পাৰে। আনহাতে দেহকোষৰ মৃত্যুৰ দ্বিতীয়টো কাৰণ হ'ল "এপোপ্ট'চিচ" বা পূৰ্বে উল্ল্যখ কৰি অহা "প্ৰোগ্ৰামড ডেথ"। দেহকোষৰ এই নিয়ন্ত্রিত মৃত্যু এক পৰিকল্পিত মৃত্যু। আগতে উল্ল্যখ কৰি অহা Death Gene বা মৰণ জিনে আমাৰ দেহকোষবোৰক মৃত্যুৰ বাবে প্রস্তুত কৰি তোলে। Death Gene বা মৰণ জিনে কোষৰ ৰাইব'জমত প্ৰটিন সংশ্লেষণ পদ্ধতিৰ সহায়ত কেম্প'জ নামৰ এক ধৰণৰ প্রটিন সংশ্লেষণ কৰে। এই কেম্প'জ নামৰ প্ৰটিনটোৱে কোষৰ স্বাভাৱিক প্ৰক্ৰিয়া সমূহ চলি থাকিবলৈ কোষৰ যিবোৰ প্ৰয়োজনীয় উপাদান, সেইবোৰ ধ্বংস কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে আৰু সমান্তৰাল ভাবে কোষৰ ভিতৰত ডি.এন.এজ নামৰ এবিধ উৎসেচকক সক্ৰিয় কৰি তোলে। এই উৎসেচকবোৰে কোষৰ কোষকেন্দ্ৰত থকা DNAবোৰ ধ্বংস কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। ইয়াৰ ফলত কোষবোৰ সংকুচিত হ'বলৈ ধৰে আৰু কোষবোৰে ৰসায়নিক  মাধ্যমেৰে বিপদ সংকেত সৃষ্টি কৰিবলৈ ধৰে। এই সংকেত অনুকৰণ কৰি "মেক্রোফেজ" নামৰ এক ধৰণৰ কোষ সেই স্থানলৈ আহে আৰু মেক্ৰোফেজ কোষবোৰে Death Geneৰ  কবলত পৰা আক্ৰান্ত এই কোষবোৰ ধ্বংস কৰি খাই পেলায়। জীৱৰ দেহত এই "এপোপ্ট'চিচ" অলাগতিয়াল কোষৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পোৱাৰ এক প্ৰয়োজনীয় প্ৰক্ৰিয়া হ'লেও, বৃদ্ধাৱস্থাত এই প্ৰক্ৰিয়া Death Geneৰ প্ৰভাৱত অনিয়ন্ত্ৰিত হৈ পৰে। ফলস্বৰূপে অতি দ্ৰুত হাৰত দেহকোষৰ মৃত্যু হ'বলৈ ধৰে।  দ্ৰুতহাৰত হোৱা এনে দেহকোষৰ মৃত্যুৱে অৱশেষত জীৱটোৰো মৃত্যুক মাতি আনে।

ব'ৰিস্কা : পৃথিৱীৰ বুকুত মংগল গ্ৰহৰ জীৱ

২২ বছৰীয়া এজন ৰাচিয়ান জাতিস্মৰ বালক। নাম ব'ৰিস্কা কিপ্রিয়ানোভিচ। তেওঁ দাবী কৰিছে যে তেওঁ প্ৰকৃততে মঙ্গল গ্রহৰ বাসিন্দা। ২০০৮ চনত মুক্তি লাভ কৰা ''বৰিস্কা : দ্যা ইণ্ডিগো বয় ফ্রম মাৰ্চ'' নামৰ এখন তথ্যচিত্ৰৰ মাধ্যমত বৰিস্কাৰ ঘটনাটো প্রথমবাৰলৈ বিশ্ববাসীৰ সন্মুখত উপস্থাপন হয়। চৌদিশে হৈ চৈ লাগিল। তাৰমানে বৰিস্কা কি সঁচাকৈয়ে এজন এলিয়েন? 

১৯৯৬ চনত ৰাচিয়াৰ ভ'লগ্র'গ্রাড অঞ্চলৰ ভ্লযাই চহৰত বৰিস্কাৰ জন্ম। পৰিয়ালটোৰ পাঁচ গৰাকী ভাই ভনীৰ মাজত বৰিস্কা যেন কিছু ব্যতিক্রম। বৰিস্কাৰ মাতৃ পেশাত এগৰাকী় চিকিৎসক। তেওঁ বৰিস্কাৰ জন্ম মূহুৰ্তৰ ঘটনা সম্পর্কে বৰ্ণনা কৰি কৈছে, "বৰিস্কাৰ জন্ম ইমানেই এক দ্রুত প্ৰক্ৰিয়া আছিল যে মই কোনো প্রসৱ বেদনাই অনুভৱ নকৰিলোঁ। নাৰ্চে যেতিয়া শিশুটি মোৰ আগত দাঙি ধৰিছিল, তেতিয়া দেখিছিলোঁ যে বৰিস্কাই মোৰ পিনে এক পৰিপূর্ণ দৃষ্টিৰে চাই আছিল। এজন শিশুৰোগ বিশেষজ্ঞ হিচাবে মই ভালদৰেই জানো যে নবজাতক এজনে কেতিয়াও কোনো বস্তুৰ দিশে একে দৃষ্টিৰে এনেদৰে চাই থাকিব নোৱাৰে।"

হস্পিতালৰ পৰা ঘৰলৈ অহাৰ পিছত নবজাতক বৰিস্কাৰ ধৰন-কৰণত অস্বাভাৱিকতা বৃদ্ধি হ'বলৈ ধৰিলে। মাত্র ১৫ দিন পাৰ হোৱাৰ পিছতেই বৰিস্কাই মাকৰ হাত বা আঙুলিত দৃঢ় ভাবে ধৰিব পৰা হৈছিল। সাধাৰণতে বৰিস্কাই নেকান্দিছিল, আনকি তাৰ দেহত কোনো ৰোগেও আক্ৰমণ কৰা নাছিল। মাত্র ৮ মাহ বয়সতেই বৰিস্কাই স্বাভাবিক মানুহৰ দৰেই কথা ক'ব পৰা হৈছিল। ২ বছৰীয়া জন্মদিনৰ থিক পিছতেই বৰিস্কাই ৰঙচুৱা, নীলা আৰু বেগুনীয়া ৰঙৰ সংমিশ্রণত এনে কিছুমান অদ্ভুত ছবি আঁকিবলৈ আৰম্ভ কৰে যে সেইবোৰ দেখিলে এনে লাগে যেন কোনো পৰিপক্ক চিত্ৰশিল্পীয়ে হে ছবিবোৰ আঁকি থৈ গ'লহি চিত্ৰপটত। পিতৃ মাতৃ কিছু আচৰিত হ'ল। এইবাৰ  তেওঁলোকে বৰিস্কাক লৈ গ'ল  চাইক'লজিষ্টৰ ওচৰলৈ। চাইক'লজিষ্টৰ মতে এয়া অস্বাভাৱিক নহয়। শিশুটিয়ে খুব সম্ভব তাৰ আশে পাশে যাক দেখিছে তেওঁ তাকেই আঁকিছে।

সময় বাগৰি আৰু এবছৰ পাৰ হ'ল। বৰিস্কাৰ বয়স ৩ বছৰ হোৱাৰ লগে লগে এইবাৰ বৰিস্কাই পিতৃ-মাতৃৰ আগত বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ কাহিনী ক'বলৈ আৰম্ভ কৰে। আচৰিত ভাবে বৰিস্কাই ক'ব পাৰিছিল আকাশত দেখা পোৱা অগণন গ্রহ নক্ষত্ৰৰ লগতে সৌৰজগতৰ গ্ৰহবোৰৰ প্ৰায় কেইটা উপগ্রহৰ নাম, গেলাক্সীৰ নাম আৰু অন্যান্য।

''বৰিস্কা : দ্যা ইণ্ডিগো বয় ফ্রম মাৰ্চ" নামৰ তথ্যচিত্ৰখনত বৰিস্কাৰ পিতৃ মাতৃয়ে উল্ল্যেখ কৰিছে যে : "আমি প্রথমে খাইছিলোঁ। বৰিস্কাই কোৱা গ্ৰহ নক্ষত্ৰ আদিৰ কথাবোৰৰ সত্যতা নিৰ্ণয় কৰিবলৈ আমি নিজে জোতির্বিজ্ঞানৰ কিতাপ সংগ্ৰহ কৰি সেইবোৰ অধ্যয়ণ কৰি পালো যে বৰিস্কাই দিয়া তথ্যবোৰ ১০০ শতাংশই শুদ্ধ।" 

২০০৪ চনত বৰিস্কাৰ কথা প্রথমবাৰলৈ ৰাচিয়াৰ বিজ্ঞানীসকলৰ কাণত পৰে। "ৰাচিয়ান একাডেমী অফ চায়েন্স"ৰ অধীনস্থ "ইনষ্টিটিউট অফ আর্থচ মেগেনটিসম এণ্ড ৰেডিঅ ৱেভচ"ৰ বিশেষজ্ঞ বিজ্ঞানীসকলৰ এটি দলে বৰিস্কাক সাক্ষাৎ কৰি তেওঁৰ পেৰানৰ্মেল ধৰন-কৰণ সমূহ তন্ন তন্নকৈ অধ্যয়ন কৰি ৰায় দিয়ে যে বৰিস্কা দৰাচলতে অসম্ভব বুদ্ধিমত্তাৰ অধিকাৰী এজন শিশু। এই সম্পর্কত বিজ্ঞানীৰ দলটোৰ এজন সদস্য প্ৰফেচাৰ ভ্লাডিনাভ লিউগোভেনকোৱে কয় যে, "এটা থিয়ৰী আছে যাৰ মতে মানুহৰ দুই ধৰণৰ মেমৰী বা স্মৃতি আছে। সেয়া হ'ল ৱৰ্কি মেমৰী আৰু ৰিমোট মেমৰী। মানুহৰ মগজুৰ সবাতোকৈ উল্লেখযোগ্য ক্ষমতা হ'ল অভ্যন্তৰীণ ভাবে অথবা বাহ্যিক ভাবে আর্জিত কোনো অভিজ্ঞতা, আবেগ বা চিন্তা ভাবনাবোৰক এক তথ্য কেন্দ্রত জমা কৰি ৰাখিব পাৰে। বেছিভাগ মানুহৰ ক্ষেত্ৰত এই তথ্যবোৰ মগজুৰ কৌটি কৌটি নিউৰণৰ মাজত হেৰাই যায়। কেতিয়াবাহে এনে দুই এজন লোক পোৱাটো সম্ভৱ হয়, যিসকলে এই পুৰণি তথ্য সমূহ মগজুৰ পৰা পুনৰোদ্ধাৰ কৰিব পাৰে। বৰিস্কা তেওঁলোকৰ মাজৰেই এজন"।

বৰিস্কা এতিয়া এজন ২২ বছৰীয়া যুৱক। জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান বিষয়ত তেওঁৰ জ্ঞানো অপৰিসীম। বিগত ২০১৫ চনত বৰিস্কাই সমগ্ৰ বিশ্বৰে মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিছে। কাৰণ তেওঁ কৈছে যে প্ৰকৃততে তেওঁ হেনো মংগল গ্ৰহৰ বাসিন্দা। তেওঁৰ মতে মংগল গ্ৰহৰ বুকুত এতিয়াও উন্নত মানৰ জীৱন আছে। ভয়ানক ৰসায়নিক যুদ্ধৰ কবলত পৰি মংগল গ্ৰহৰ পৰিবেশ বিনস্ত হোৱাত মংগলৰ শতকৰা ৯০ ভাগ জীৱনৰ বিলুপ্তি ঘটিলেও বৰ্তমানেও মংগল গ্ৰহৰ মাটিৰ তলত জীয়াই আছে বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ দিশত পাৰ্গত জীৱকুল। তেওঁৰ মতে মংগল গ্ৰহৰ জীৱই বায়ুমণ্ডলৰ কাৰ্বন ডাইঅক্সাইদৰ সহায়তেই শ্বাস কাৰ্য সম্পাদন কৰে। এই জীৱবোৰ পৃথিৱীৰ মানুহতকৈ আকাৰত ওখ আৰু শক্তিশালী। মংগলৰ জীৱবোৰৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশ জীৱটোৰ ৩৫ বছৰলৈ হয় আৰু তাৰপিছত তেওঁলোকৰ কোনো পৰিবৰ্তন নহয়। তেওঁলোক প্ৰযুক্তিৰ দিশত ইমানেই আগবঢ়া যে পৃথিৱীবাসীৰ অজ্ঞাতে ইতিপূৰ্বে একাধিকবাৰ তেওঁলোক পৃথিৱীলৈ আহিছে আৰু পৃথিৱীৰ মানুহৰ মাজত এতিয়াও বহুকেইজন মংগল গ্ৰহৰ বাসিন্দা আছে !!

বৰিস্কাই জনাইছে যে পূর্বে তেওঁ নিজেও মংগল গ্ৰহৰ এজন মহাকাশচাৰী পাইলট আছিল। সেই সময়ত তেঁৱো পৃথিবীলৈ আহি যাৱতীয় কাম কাজবোৰ সম্পন্ন কৰি সুকলমে ঘূৰি গৈছিল। কিন্তু বিগত ১৯৯৬ চনত তেওঁ অন্তিম বাৰলৈ যেতিয়া পৃথিৱীলৈ আহিছিল, তেতিয়া তেওঁ এক দুৰ্ঘটনাত  পতিত হৈ মৃত্যুমুখত পৰে। আৰু তাৰপিছত তেওঁ ৰাচিয়াত বৰিস্কা হিচাবে জন্মগ্ৰহন কৰে।

জীৱিত কালত চাৰ ষ্টিফেন হকিঙেও বৰিস্কাৰ প্রতিভাৰ বিষয়ে অৱগত হৈছিল। বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড সম্বন্ধে বৰিস্কাৰ জ্ঞানৰ প্রশংসাও কৰি গৈছে হকিঙে। তেখেতে কৈছিল, "বৰিস্কা মংগল গ্রহৰ বাসিন্দা নে পৃথিবীৰ বাসিন্দা, সেইটো ডাঙৰ কথা নহয়। কিন্তু বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড সম্পৰ্কে তেওঁৰ যি জ্ঞান সেইটোহে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়। সাম্প্ৰতিক সময়চোৱাত বৰিস্কা নাছাকে আদি কৰি বিশ্বৰ বিভিন্ন বিজ্ঞান মহলত এক বহুল ভাবে চৰ্চিত নাম। বিজ্ঞানীসকলেও বৰিস্কাক লৈ বিভিন্ন গৱেষণা চলাই আছে। বৰিস্কাৰ তথ্যসমূহ বা মংগল গ্ৰহৰ বাসিন্দা বুলি তেওঁ দাবী কৰা ধৰণেই কথাটোৰ যুক্তিযুক্ততাৰ সন্দৰ্ভত এতিয়ালৈ বিজ্ঞানীসকলে কোনো মত পোষণ কৰা নাই। সমগ্ৰ বিশ্বৰ অগণন জনতাই এতিয়া অপেক্ষা কৰি আছে বিজ্ঞানী সকলৰ মুখলৈ চাই। হয়তো অচিৰেই আমি গ'ম পাম যে বৰিস্কা সঁচাকৈয়ে এলিয়েন নেকি? নে বৰিস্কা নিজেই এজন মানুহক বিভ্ৰান্ত কৰিব পৰা এক মনে সজা কাহিনীৰ এক কাল্পনিক চৰিত্ৰ !!!

মহাকাশৰ জীৱনযাত্ৰা আৰু খাদ্য

অসীম শূন্যতাৰ আন এটি নাম মহাকাশ। মহাকাশ কি সঁচাকৈয়ে বিশাল শূণ্যতাৰে ভৰা এক সীমাহীন অৱস্থিতি ! বিস্ময়কৰ এই অসীমতাত ওপঙি ৰোৱা পৃথিৱী নামৰ গ্ৰহটোৰ বুকুতেইতো মানুহৰ বসবাস। সীমাহীন মহাকাশৰ বুকুত আৰু কিমান যে গ্রহ, নক্ষত্র, নীহাৰিকাপূঞ্জই উটি ভাঁহি ফুৰিছে তাৰ লেখ জোখ নাই। সভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই মানুহে মহাকাশক কৌতুহলেৰে পৰ্যবেক্ষণ কৰি আহিছে। বিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতিৰ লগত হাত ধৰি য়ুৰি গেগাৰিণকে আদি কৰি এই পৰ্যন্ত প্ৰায় ৫৫০ গৰাকী মহাকাশচাৰীয়ে মহাকাশৰ অচিন ছায়াপথেৰে পৰিক্ৰমা সম্পূৰ্ণ কৰিছে। জোনবাইৰ বুকুতো মহাকাশচাৰীয়ে ভৰি দিছে। এইবাৰ লক্ষ্যস্থান - মংগল গ্ৰহ। মহাকাশৰ ৰহস্যই মানুহক হাত বাউলী মাতিছে। মানুহেও এই নিমন্ত্ৰণ প্ৰত্যাখান কৰা নাই।

পিছে মহাকাশ নিৰাপদ স্থান নহয়। মাধ্যাকৰ্ষণ বল বিহীন মহাকাশত মানুহ পৃথিৱীত থকাৰ দৰেই স্বাচ্ছন্দ্যে থাকিব নোৱাৰে। ভোক লাগিলে আমি যেনেদৰে ইচ্ছানুসৰি ভাত, মাছ-মাংস, পানী আদি খাবলৈ পাৰো, মহাকাশত তেনে কোনো সুযোগ নাই। মহাকাশত গা ধোৱা, উঠা-বহা, জিৰণি লোৱা আদি প্ৰতিটো কামেই জটিল। মহাকাশচাৰী সকলৰ দৈনন্দিন কাম কাজবোৰ অতি বিচিত্ৰ। অতি বিচিত্ৰ মহাকাশচাৰীৰ জীৱন যাপনৰ শৈলী। আজি মহাকাশচাৰী সকলৰ খাদ্য সম্পৰ্কে দুটামান বিষয় আলোচনা কৰিব খুজিছোঁ।

ভোকাতুৰ মানুহক খাদ্যৰ যোগান ধৰিব নোৱাৰিলে তেওঁৰ মৃত্যু অনিবাৰ্য। মাহৰ পিছত মাহ ধৰি মহাকাশ বিজ্ঞানীসকলে যেতিয়া আন্তৰাষ্ট্ৰীয় মহাকাশ কেন্দ্ৰত গৱেষণাত ব্ৰতী হৈ থাকে, তেতিয়া তেওঁলোকে খাদ্য ক'ত পায় ? মহাকাশত ৰন্ধাবঢ়া কৰিব পাৰি জানো ? মহাকাশৰ বিজ্ঞানীসকলৰ বাবে পৰিকল্পনা অনুযায়ী পৃথিৱীৰ পৰাই খাদ্যবস্তু যুগুত কৰি নিয়া হয়। গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ'ল যে মহাকাশলৈ প্রতি কেজি খাদ্য লৈ যোৱাৰ বিনিময়ত আৰু সেই খাদ্য খোৱাৰ উপযোগী কৰি ৰখাৰ বিনিময়ত খৰছ হয় লাখ লাখ টকা। সেয়ে প্রত্যেক জন  মহাকাশচাৰীৰ বাবে পৃথিৱীৰ পৰা নিদিষ্ট পৰিমানৰ খাদ্যহে নিয়া হয়। সেই খাদ্যৰ তালিকাখন এনেধৰণৰ ……

ৰাতিপুৱাৰ আহাৰ : নিৰ্দিষ্ট পৰিমানৰ শুকান ফল অথবা শস্যৰ শুকান গুড়ি, শুকান মাংসৰ টুকুৰা, কণ্ডেন্সদ মিল্ক, মাখন মিশ্রিত কণীৰ চুপ, কোক আৰু ফলৰ ৰস।

দুপৰীয়াৰ আহাৰ : তুর্কী পেষ্টা অথবা "হট ডগ", পাউৰুটি, বাদাম, শাক পাচলিৰ চুপ আৰু ফলৰ ৰস।

নিশাৰ আহাৰ : বিভিন্ন ধৰণৰ শুকান ফলৰ মিশ্রণ, দ্ৰাই পোলাও, পুডিং, নুডলচ, ফলৰ ৰস আৰু শুকান মাংস।

এনে প্ৰতিবিধ খাদ্যই লেবোৰ'টৰীৰ বিভিন্ন পৰীক্ষা-নিৰীক্ষাৰ পিছতহে পেকেটিং হয়। কাৰণ মহাকাশত মহাকাশচাৰীৰ যদি "ফুড পয়জনিং" হয়, ই মহাকাশচাৰীজনৰ জীৱন বিপন্ন কৰি তুলিব পাৰে। এনেবোৰ খাদ্যৰ লগত অভ্যস্ত কৰি তুলিবলৈ অভিযানৰ আগত মহাকাশচাৰী সকলক কঠিন প্রশিক্ষণো প্ৰদান কৰা হয়।

মহাকাশচাৰী সকলে ২৪ ঘণ্টাত তালিকাত দিয়া ধৰণে তিনিবাৰ খাদ্য গ্ৰহণ কৰে। তাৰবাবে মহাকাশচাৰী সকলৰ দেহৰ ওজন আৰু বয়স অনুসৰি তেওঁলোকৰ প্ৰয়োজনীয় কেলৰিৰ মাত্ৰা নিৰ্ধাৰণ কৰি দিয়া হয়। উদাহৰণস্বৰূপে এজন শকত আবত মহাকাশচাৰীৰ বাবে প্রায় ৩,২০০ কেলৰি খাদ্য আৰু এজন ক্ষীণ মহাকাশচাৰীৰ বাবে ইয়াৰ পৰিমাণ ১৮০০ কেলৰি। মহাকাশযান অথবা মহাকাশ গৱেষণা কেন্দ্ৰত কোনো ৰিফ্রেজাৰেটৰ নেথাকে। সেয়ে খাদ্যবোৰ প্ৰধানতঃ শুকান অৱস্থাত সংৰক্ষিত কৰি ৰখা হয়। এই শুকান খাদ্যসমুহ সামান্য পৰিমানৰ কুহুমীয়া পানীত ভিজাই লৈ খাব পাৰি। মহাকাশচাৰী সকলে নিশাৰ আহাৰৰ তালিকাত থকা নুডলচ সিদ্ধ কৰিবলৈ অৱশ্যে মহাকাশযানত "মাইক্ৰ'ৱেভ ওভেন" থাকে। অৱশ্যে মহাকাশযানত জলকীয়াৰ গুড়ি আৰু দানাকাৰ নিমখ নিষিদ্ধ। তাৰ সলনি মহাকাশযানত জলকীয়া আৰু নিমখৰ বিশেষ তৰলীকৃত ৰূপহে থাকে। কিয়নো মহাকাশযানৰ "জিৰো গ্ৰেভিটি" পৰিবেশত জলকীয়াৰ গুড়ি অথবা দানাকাৰ নিমখ খাদ্যৰ থালৰ পৰা ওপঙি উঠি মহাকাশচাৰীৰ চকুৱে মুখে সোমাই অঘটন ঘটোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে।

অকৃতজ্ঞ মানুহ আৰু ইটো সিটো

জীৱনত এনে কিছুমান প্রশ্নৰ উদয় হয় যাৰ উত্তৰ কেতিয়াও পোৱা নেযায়, কিছু এনে ভুল হৈ যায় যাৰ শুধৰণী কেতিয়াও নহয় আৰু কিছু এনে কষ্ট অথবা যন্ত্ৰণা থাকে যাক কাৰো আগত কেতিয়াও প্ৰকাশ কৰা নহয়। বন্ধু বা প্ৰিয়জনেই সততে তেওঁৰ কৰ্ম বা ব্যৱহাৰেৰে আমাক কষ্ট দিয়ে। সেয়ে হয়তো আমি প্ৰত্যেকেই একোজন এনে লোক বাচি লোৱা উচিত, যিজনে দিয়া মনোকষ্টও সহজতে সহ্য কৰিব পৰা যায়। সেয়ে জ্ঞানীলোকেও কৈ গৈছে, "বোবা লোক এজনে আপোনাক বিৰক্ত কৰিব পাৰে সঁচা, কিন্তু হৃদয়খন থানবান কৰি পেলাব পৰা তিতা মাতেৰে আপোনাক কেতিয়াও আঘাত নিদিয়ে।"

মানুহ বৰ আচৰিত প্ৰাণী। এক বিশেষ পৰিস্থিতিত কোনোবাজন মানুহৰ ব্যৱহাৰত আপুনি যেনেদৰে আপুনি আনন্দিত হৈ পৰিব পাৰে, থিক একেই পৰিবেশত আন এজন মানুহৰ ব্যৱহাৰ বা কৰ্মকাণ্ডত আপুনি ব্যথিত হৈ পৰিবও পাৰে। মানুহ মাত্ৰেই কামকাজ বা ব্যৱহাৰৰ তাৰতম্য হোৱাটো ডাঙৰ কথা নহয়। আচল কথাটো হ'ল মানবীয় গুণখিনিহে। জীৱনৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সম্পদেই হ'ল মানবীয় গুণ, যাৰ অবিহনে মানুহৰ জীৱন পশুতুল্য। ধৈৰ্য, সততা, প্ৰেম, আচাৰ ব্যৱহাৰ, পৰোপকাৰিতা, কৃতজ্ঞতা আদিবোৰেইতো মানবীয় গুণ। 

কিন্তু কেতিয়াবা মনলৈ প্রশ্ন আহে, আমি কি সঁচাকৈয়ে মানুহ? মূল্যবোধহীন জীৱনাদৰ্শক আদৰি লৈ অৰ্থ, ভোগবাদ আৰু বস্তুবাদী মানসিকতাতে গঢ় লোৱা একাংশ মানুহক দেখিলে মনলৈ প্ৰশ্ন আহে যে মানুহৰ মাজত বিদ্যমান হৈ থাকিবলগীয়া মানবীয় গুণবোৰ কি আমাৰ সমাজৰ একাংশ মানুহৰ হৃদয়ৰ পৰা একেবাৰেই লুপ্ত হৈ গ'ল? মানুহবোৰ ইমান অকৃতজ্ঞ আৰু স্বাৰ্থপৰ কিয়? 

অকৃতজ্ঞ আৰু স্বাৰ্থপৰ বহুজন লোকে ব্যক্তিগত ভাবে আমাকো বিভিন্ন সময়ত মনোকষ্ট দিছে। তেওঁলোকৰ ভিতৰত কোনোবাজন হয়তো ছদ্মবেশী বন্ধু, আন কোনোবাজন প্ৰতিবেশী। কোনোবাজন হয়তো সহকৰ্মী বন্ধু, আন কোনোবাজন বুকুৰ কুটুম। কোনোবাজন উচ্চ শিক্ষিত, আনজন হয়তো অৰ্ধ শিক্ষিত। তেওঁলোক প্ৰতিজনকেই তেওঁলোকৰ বিপদৰ সময়ত হাত আগবঢ়াইছো অথচ আমাৰ বিপদৰ সময়ত তেওঁলোকে নিৰাপদ দূৰত্বত থাকি মৌনব্ৰতী হোৱাৰ ভাওঁ দিয়া দেখিছোঁ। 

কেতিয়াবা আকৌ ভাবো - হয়তো মানুহৰ পৰা বেছিকৈ আশা কৰিছোঁ। হয়তো বন্ধু-বান্ধৱৰ মাজত বা হাটে বজাৰে লগ পোৱা অজস্ৰজনৰ মাজত কিবা এটা "দুস্প্ৰাপ্য"ৰ সন্ধানত মই হাবাথুৰি খাই ভাগৰি পৰিছোঁ। হয়তো কেতিয়াবা আপুনিও মোৰ দৰেই খুব অসহায় অনুভৱ কৰিব যেতিয়া আপোনাৰ সুখ-দুখ, বেদনা-হতাশা আদিৰ প্ৰতি আপোনাৰ ছদ্মবেশী বন্ধু, প্ৰতিবেশী বা সমকৰ্মীসকল প্ৰতিক্ৰিয়াহীন হৈ পৰিব। তেতিয়া কিছু অব্যক্ত  কথা মনৰ গভীৰতাতেই স্মৃতি হিচাবে ৰৈ যাব আৰু এসময়ত একোটা হুমুনিয়য়াহ হৈ আপোনাকো জোকাৰি যাব প্ৰতিনিয়ত ভাবেই…!

"নদীর এপার কহে ছাড়িয়া নিশ্বাস,

ওপারেতে সর্বসুখ আমার বিশ্বাস।

নদীর ওপার বসি দীর্ঘশ্বাস ছাড়ে;

কহে, যাহা কিছু সুখ সকলি ওপারে।"

--কবিগুৰু ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ।

জীৱন : এক বৈজ্ঞানিক দৃষ্টিকোন

জীৱন বা প্রাণ মানে কি ? কেৱল তেজ-মঙহৰ শৰীৰেই বাৰু জীৱন নেকি ? জীৱন সৰ্বব্যাপী অথবা চিৰস্থায়ী নহয় কিয় ? দাৰ্শনিক অথবা বৈজ্ঞানিক যিয়েই নহওঁক কিয়, জীৱন সম্পৰ্কে আমাৰ ধাৰণাৰ অন্ত নাই। অথচ কোনো এটা ধাৰণায়ো জীৱন সম্বন্ধে আমাক সদুত্তৰ দিব পৰা নাই। জীৱন কি সঁচাকৈয়ে ৰহস্যময় ? এনেবোৰ বিষয়বস্তু বাচি লৈয়ে ১৯৯৪ চনত নাছাৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত মহাকাশ জীৱবিজ্ঞানৰ জাৰ্নালত প্ৰকাশিত এখন গৱেষণা পত্ৰত "Life is a self-sustaining chemical system" নামৰ এটি প্ৰবন্ধ প্ৰকাশ পাইছে। প্ৰৱন্ধটোত "জীৱন" নামৰ ৰহস্যটোক বৈজ্ঞানিক দৃষ্টিকোনেৰে বিশ্লেষণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা হৈছে। 

জীৱন দৰাচলতে এলানি সুশৃংখল আৰু সংগঠিত জটিল ৰসায়নিক বিক্রিয়াৰ আশীৰ্বাদ ! অৰ্থাৎ জীৱন হ'ল অণু-পৰমাণুৰ জটিল ৰসায়নিক বিক্রিয়াৰ ওপৰত নির্ভৰশীল এক প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনা। পিছে জীৱন এনে এটি ব্যবস্থা যি কেতিয়াও সাম্যাৱস্থাত নেথাকে। বৰং জীৱনে চৌপাশৰ পৰিবেশ অথবা অন্য কোনো উৎসৰ পৰা শক্তি আহৰণ কৰি নিজক গতি প্ৰদান কৰে। বিজ্ঞানৰ ভাষাত ইয়াকেই বিপাক বা "মেটাব'লিজম" বুলি কোৱা হয়। চৌপাশৰ পৰিস্থিতিৰ লগতে আভ্যন্তৰীণ পৰিবেশ সলনি হোৱাৰ লগে লগে জীৱনক গতিময়তা প্ৰদান কৰা এই বিপাক প্ৰক্ৰিয়াৰো পৰিবৰ্তন ঘটে। সেয়ে জীৱন সদায়ে সাম্যাৱস্থাত থাকিব নোৱাৰে। হয়তো সেইবাবেই জীৱন কচুপাতৰ পানীৰ দৰেই অস্থিৰ !

জীৱন নামৰ এই জটিল জৈৱ-ৰসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াসমূহ মুক্ত স্থানত অথবা পৰীক্ষাগাৰত সংঘটিত নহয়। এক সুনিয়ন্ত্ৰিত আৱদ্ধ তন্ৰৰ মাজতহে এই জটিল জৈৱ-ৰসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াসমূহ পৰিচালিত হয়। এনে সুনিয়ন্ত্ৰিত আৱদ্ধ তন্ৰবোৰকেই আমি "কোষ" বুলি কওঁ। অৰ্থাৎ কোষ অবিহনে জীৱন সম্ভৱ নহয়। এই কোষবোৰৰ ভিতৰতেই সুশৃংখলিতভাবে ৰসায়নিক বিক্ৰিয়াসমূহে জীৱনক পৰিবেষ্টিত কৰি ৰাখে।

জীৱনৰ মূল চালিকা শক্তি বুলিলে আমি মূলতঃ নিউক্লিক এচিড বুলিয়েই বুজো। আমাৰ পৃথিবীত প্রাণ বা জীৱন সৃষ্টিৰ পৰা আৰম্ভ কৰি জীৱনৰ নিয়ন্ত্ৰণ আনকি মৃত্যুৰ সমস্ত তথ্যও আমাৰ কোষৰ ভিতৰত থকা প্ৰাণদায়িনী  নিউক্লিক এচিডৰ মাজতেই আৱদ্ধ হৈ আছে। সময়ৰ সোঁতত চৌপাশৰ পৰিস্থিতিবোৰ সলনি হোৱাৰ লগে-লগে কোষৰ ভিতৰত থকা এই নিউক্লিক এচিডৰো বিৱর্তন হৈছে।  নিউক্লিক এচিডৰ এনে বিবৰ্তনে জীৱনৰো বিৱৰ্তন আনিছে আৰু বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ জীৱকূল সৃষ্টি কৰিছে। পৃথিৱীত পোৱা প্ৰতিটো জীৱৰ জীৱন প্ৰণালী একে নহ'লেও জীৱনক নিয়ন্ৰণ কৰা ৰসায়নিক বিক্ৰিয়া সমূহ কিন্তু একেই। তেন্তে পৃথিৱীৰ বাহিৰত যদি কোনো জীৱন আছে, সেইবোৰ জীৱনৰ গতিবিধি বা নিয়ন্ৰণ পদ্ধতি আমাৰ পৃথিৱীৰ দৰে একেই হ'বনে ?

ভিন্নগ্ৰহত জীৱন আছে নে নাই - এইটো আজিও নিশ্চিত হোৱা নাই। যুক্তিৰ আধাৰত এলিয়েন আছে বুলি যদি ধৰি লওঁ, তেন্তে প্ৰশ্ন উদয় হ'ব যে তেওঁলোকৰ জীৱনৰ জৈৱ ৰসায়ন আমাৰ পৃথিৱীৰ লগত একে হ'বনে ? যিহেতু জীৱনৰ জৈৱ ৰসায়ন, চৌপাশৰ পৰিস্থিতিৰ লগতে আভ্যন্তৰীণ পৰিবেশ সলনি হোৱাৰ লগে লগে জীৱনক গতিময়তা প্ৰদান কৰা বিপাক প্ৰক্ৰিয়াবোৰৰো পৰিবৰ্তন ঘটে, সেয়ে এলিয়নবোৰৰ জীৱন শৈলী আমাৰ দৰে নোহোৱাতোৱেই স্বাভাৱিক। কোনো কোনো বিজ্ঞানীৰ মতে এলিয়নবোৰৰ জীৱন কাৰ্বনভিত্তিক নহৈ ছিলিকনভিত্তিক হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। আন একাংশ অত্যুৎসাহী বিজ্ঞানীৰ মতে এলিয়েনৰ দেহ কাৰ্বনৰ বহুৰূপ হীৰাৰে গঠিত। কোনো কোনোৰ মতে এলিয়েনবোৰ "চুপাৰহিৰো" আৰু তেওঁলোকৰ দেহ বিদ্যুতৰ সুপৰিবাহী। আচলতে এয়া সম্ভৱ নে অসম্ভৱ - আজিৰ দিনত এইটো এটা লাখটকীয়া প্ৰশ্ন। পৃথিৱীৰ পৰিবেশত আমাৰ জ্ঞাত বিজ্ঞানৰ সূত্ৰ অনুযায়ী এয়া অসম্ভব । কিন্তু কোনে জানে, হয়তো পৃথিৱীৰ বাবে আমি যাক জীৱনৰ সংজ্ঞা বুলি মানি ল'ব খুজিছো, ভিন্নগ্ৰহৰ প্ৰাণীৰ বাবে জীৱনৰ সেই সংজ্ঞা তেনেই মূল্যহীন। আৰু যদি সেয়েই সঁচা হয়, তেন্তে "জীৱন" এক ৰহস্যময় পৰিঘটনা হৈয়েই ৰ'ব।

মৃত্যুশয্যাত বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড

বিশ্বব্রহ্মাণ্ড ধীৰে ধীৰে মৃত্যুৰ দিশলৈ আগবাঢ়িছে ! বাৰ্ধক্যৰ বোজা বৈ ক্ৰমশঃ ভাগৰুৱা আৰু জৰাগ্ৰস্ত হৈ পৰিছে আমাৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড ! সম্প্ৰতি একাংশ বিজ্ঞানীয়ে এনে আশংকাৰ কথাই প্ৰকাশ কৰিছে।

অষ্ট্ৰেলিয়াৰ "ইণ্টাৰনেচনেল চেণ্টাৰ ফৰ ৰেডিও এষ্ট্ৰোনোমি ৰিচাৰ্চ"ৰ বিজ্ঞানীসকলে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ পৰমায়ু সম্বন্ধে কৰা গৱেষণাৰ তথ্য অনুসৰি আমি এতিয়াই আতংকিত হোৱাৰ কাৰণ নাই। কিয়নো বিজ্ঞানীসকলৰ মতে এতিয়াও বিশ্বব্রহ্মাণ্ডৰ আয়ুস অন্তত ১০০ বিলিয়ন বছৰ বাকী আছে। এই গৱেষণাত তেওঁলোকে সাতটা অতি শক্তিশালী আৰু অত্যাধুনিক টেলিস্কোপৰ পৰা তথ্য সংগ্ৰহ কৰাৰ উপৰিও পৃথিৱীৰ চৌদিশৰ কক্ষপথত স্থাপন কৰা দুটা ঘূৰ্ণীয়মান স্পেচ টেলিস্কোপৰ তথ্যও বিশ্লেষণ কৰিছে। এই টেলিস্কোপ দুটাৰ ভিতৰত প্ৰথমটো নাছাৰ আৰু দ্বিতীয়টো ইউৰোপীয়ান স্পেচ এজেন্সীৰ।

গৱেষণাৰ কালচোৱাত মহাবিশ্বৰ প্রায় ২ লাখ গেলাক্সিৰ পৰা নির্গত হোৱা মহাজাগতিক বিকিৰণ বা মহাজাগতিক শক্তিৰ বিশ্লেষণ কৰি তেওঁলোকে ধৰা পেলাইছে যে ২ বিলিয়ন বছৰ আগতে নিৰ্গত হোৱা মহাজাগতিক বিকিৰণৰ তুলনাত এই বিকিৰণৰ পৰিমাণ সাম্প্ৰতিক সময়ত ৫০ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। আহৰণ কৰা এই তথ্য সমূহৰ গাণিতিক হিচাব নিকাচ কৰি মহাকাশ বিজ্ঞানীসকলে আশংকা প্ৰকাশ কৰিছে যে আমাৰ দৃশ্যমান বিশ্বব্রহ্মাণ্ডৰ আয়ুকাল আৰু মাত্র ১০০ বিলিয়ন বছৰহে বাকী আছেগৈ।

উৰন্ত চাকি : ভিন্ন গ্ৰহৰ প্ৰাণীৰ মহাকাশযান

ভিন্ন গ্রহৰ প্ৰাণীৰ অস্তিত্বক লৈ জল্পনা-কল্পনাৰ শেষ নাই। মাজে সময়ে বাতৰিৰ শিৰোনামা দখল কৰি প্ৰকাশ হয় UFO অথবা অচিনাক্ত উৰন্ত চাকিৰ খবৰ। সেই বাতৰিক কেন্দ্ৰ কৰি সৃষ্টি হয় বিতর্ক। একাংশ মানুহৰ মতে সেয়া সত্য আনহাতে আন একাংশৰ মতে এয়া দৃষ্টিভ্ৰম অথবা মনে সজা কাহিনী। সেয়া যিয়েই নহওঁক, সাম্প্ৰতিক সময়চোৱাৰ বাবে উৰন্ত চাকি সঁচাকৈয়ে এক ৰহস্যময় সাঁথৰ।

উৰন্ত চাকি সঁচাকৈয়ে বাৰু দৃষ্টিভ্রম নেকি ? ভিন্ন গ্রহত প্রাণ থকাৰ সম্ভাৱনাক বিজ্ঞানে অস্বীকাৰ কৰা নাই। বিজ্ঞানৰ মতে মহাবিশ্বৰ ক'ৰবাত নহয় ক'ৰবাত বুদ্ধিমান প্রাণী থাকিব পাৰে। সেই প্ৰাণীবোৰ মানুহতকৈও বেছি বুদ্ধিমানো হ'ব পাৰে অথবা তেনেই চালুকীয়া অৱস্থাতো থাকিব পাৰে।  

কিছুমান লোকৰ মতে ভিন্নগ্ৰহৰ প্ৰাণীবোৰ আমাতকৈও বেছি বুধিয়ক আৰু তেওঁলোকে মাজে সময়ে বিশেষ আকৃতিৰ মহাকাশযানেৰে তেওঁলোকৰ গ্ৰহৰ পৰা আমাৰ পৃথিৱীলৈ আহে। পৃথিৱীৰ আকাশত হঠাতে কেতিয়াবা এই ভিন্নগ্ৰহী মহাকাশ যানবোৰ কোনো কোনো মানুহে স্বচক্ষে দেখা পোৱা বুলি দাবী কৰি আহিছে। তেওঁলোকৰ দাবীক প্ৰমাণিত কৰিবলৈ এই মহাকাশ যানবোৰৰ আলোকচিত্ৰও তেওঁলোকে দেখুৱাইছে। এই আলোকচিত্ৰবোৰত দেখা যোৱা উৰন্ত যানবোৰকেই UFO বা অচিনাক্ত উৰন্ত চাকি বুলি অভিহিত কৰা হয়।

যদিও এই আলোকচিত্ৰ সমূহ ভিন্নগ্ৰহী মহাকাশযানৰ সত্যতা প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ বাবে বিজ্ঞান সন্মত প্ৰমাণ নহয়, অন্যান্য কেতবোৰ আনুসংগিক বিষয়ে UFO বা অচিনাক্ত উৰন্ত চাকিৰ ধাৰণাটোক জীয়াই ৰাখিছে। উদাহৰণস্বৰূপে ইউৰোপ প্ৰভৃতি দেশৰ শস্যক্ষেত্ৰৰ মাজত দেখা পোৱা বিশালাকাৰ "ক্ৰপ চাৰ্কোল" অথবা নিশাটোৰ ভিতৰতেই মাটিত অংকিত হোৱা অতি বৃহৎ আকাৰৰ জ্যামিতিক নক্সাবোৰলৈ আঙুলিয়াব পাৰি। UFO বা অচিনাক্ত উৰন্ত চাকিক বিশ্বাস কৰা লোক সকলৰ মতে ভিন্ন গ্ৰহৰ প্ৰাণীয়ে এই নক্সা বা ক্ৰপ চাৰ্কোলবোৰৰ জৰিয়তে পৃথিৱীবাসীলৈ কিবা বাতৰি দি গৈছে। 

অনেকে ক'ব খোজে যে ক্ৰপ চাৰ্কোল সমূহ পৃথিৱীৰেই কোনো শিল্পীৰ দ্বাৰা তৈয়াৰী। কিন্তু আচৰিত কথাটো হ'ল যে শস্য ক্ষেত্ৰৰ মাজত অংকিত কৰা অগণন তথা বৃহৎ বৃহৎ ক্ৰপ চাৰ্কোলবোৰ অংকন কৰা কোনো শিল্পীকেই আজিলৈকে চিনাক্ত কৰিব পৰা হোৱা নাই। তেন্তে ৰাতিটোৰ ভিতৰতেই কোনো অংকিত কৰি থৈ যায় এই ক্ৰপ চাৰ্কোলবোৰ !!!

এই ক্ৰপ চাৰ্কোলবোৰ ৰহস্যাবৃত। প্রথমতে শস্যৰ মাজত অংকিত এই নক্সাবোৰ সহজ সৰল জ্যামিতিক পেটার্ন যেনে বৃত্ত, চতুৰ্ভূজ অথবা ত্ৰিভুজ আছিল। কিন্তু পিছলৈ শস্যক্ষেত্ৰৰ মাজত  অত্যন্ত জটিল জ্যামিতিক গঠনে ঠাই ল'বলৈ আৰম্ভ কৰে। এই ধৰণৰ শস্যক্ষেত্ৰৰ মাজৰ অংকনবোৰ ১৯৭০ৰ দশকৰ পৰা প্রচুর পৰিমানে দেখা পোৱা গৈছিল। ইংলেণ্ডকে আদি কৰি ইউৰোপৰ অন্যান্য দেশবোৰৰ লগতে ইন্দোনেছিয়া, আমেৰিকা আৰু অষ্ট্রেলিয়াত এই ধৰণৰ অংকনবোৰ সঘনাই দেখা গৈছিল।

এই শিল্পকর্ম সমূহ অপূৰ্ব আৰু তাতকৈও আচৰিত কথা এই যে এই সমস্ত শিল্প কৰ্ম ৰাতিটোৰ ভিতৰতেই সম্পন্ন হয়। কোন এই প্রতিভাবান ৰহস্যময় শিল্পী ? কিয়ই বা তেওঁ সংগোপনে অংকন কৰি যায়হি এইবোৰ নক্সা ? এই প্রশ্নবোৰৰ কোনো উত্তৰেই আজিলৈকে আমাৰ হাতত নাই। বতর্মান আধুনিক বিশ্বৰ এনে বহুতো ৰহস্যৰ মাজত UFO বা অচিনাক্ত উৰন্ত চাকিও অন্যতম। 

UFOবোৰ পৃথিবীৰ বিভিন্ন স্থানৰ পৰা বহুবাৰ দেখা পোৱা বুলি দাবী কৰা হৈছে। এই UFOবোৰ পৃথিবীৰ কোনো পৰিচিত বস্তুৰ লগতেই মিল নাখায়। তদুপৰি আমাৰ দ্বাৰা আৱিষ্কৃত বিজ্ঞানৰ কোনো তত্ব বা সূত্ৰৰ সহায়তো ইয়াৰ ব্যাখ্যা দাঙি ধৰিব নোৱাৰি। উৰন্ত এই চাকিবোৰক লৈ পৃথিৱীৰ বিভিন্ন স্থানত অনেক গবেষণা হৈছে, কিন্তু তৎসত্বেও বিজ্ঞানীসকলে এই ৰহস্যৰ ভেদ ভাঙিব পৰা নাই। UFO শব্দটোৰ সম্পূর্ণ ৰূপ হৈছে Unidentified Flying Object বা ফ্লায়িং চ'চাৰ। এইবোৰ বিভিন্ন আকৃতিৰ হ'ব পাৰে। বেছিভাগ উৰন্ত চাকিয়েই এটা চকৰিৰ দৰে গঠনৰ আৰু অতি উজ্বল আলোকেৰে আলোকিত। প্ৰত্যক্ষদৰ্শীৰ মতে এইবোৰে হোভাৰক্রাফ্ট এখনৰ দৰেই পোনে পোনে অৰ্থাৎ উলম্ব ভাবে ভূমিত অবতৰণ কৰিব পাৰে। এইবোৰৰ গতিবেগো অতি বেছি আৰু সেয়ে অতি কম সময়ৰ ভিতৰতেই মানব দৃষ্টিৰ পৰা  অদৃশ্য হৈ যাব পাৰে। প্ৰত্যক্ষদৰ্শী সকলে দিয়া তথ্য অনুসৰি UFOবোৰে খুব শক্তিশালী চুম্বক ক্ষেত্র সৃষ্টি কৰি চৌপাশৰ সকলো বৈদ্যুতিক আহিলাক নিস্ক্ৰিয় কৰি পেলাব পাৰে। তেওঁলোকৰ মতে এই UFO বোৰেই হ'ল ভিন্ন গ্রহী প্ৰাণীৰ মহাকাশ যান। এই মহাকাশযানত উঠিয়েই ভিন্ন গ্ৰহৰ প্ৰাণীবোৰে পৃথিৱীলৈ আহি আমাক নিৰীক্ষণ কৰে। সম্ভৱতঃ তেওঁলোক প্ৰযুক্তিৰ দিশত আমাতকৈ বেছি আগবঢ়া আৰু আমাৰ তেনেই চালুকীয়া প্ৰযুক্তিৰ লগত থকা পাৰ্থক্যৰ বাবে তেওঁলোকে আমাৰ লগত যোগাযোগ কৰিব পৰা নাই। অথবা আমি তেওঁলোকৰ বাৰ্তা গ্ৰহন কৰিব পৰা নাই। 

উৰন্ত চাকি পৃথিবীৰ অসংখ্য মানুহে বহুবাৰ প্রত্যক্ষ কৰিছে বুলি দাবী কৰিছে। তাৰ মাজত আমেৰিকাৰ প্ৰায় ১০০০০ মানুহে একেলগে ১৯৬৬ চনত এটা UFO দেখা বুলি দাবী কৰিছে। একেদৰে চীনদেশতো বহু লোকে স্বচক্ষে UFO দেখা বুলি কৈছে। ইয়াৰ উপৰিও বিশ্বব্যাপী বিভিন্ন স্থানৰ আকাশত উৰন্ত চাকিয়ে ভূমুকি মৰা বুলি বাতৰি প্ৰচাৰ হৈছে। বিগত ২০১০ চনতো জাপানৰ আকাশত UFO দেখা বুলি বাতৰি ওলাইছিল।

UFO সম্বন্ধে এই বাতৰিবোৰ পিছে বহুতেই মিছা বুলি কয়। তেওঁলোকৰ মতে UFO বোৰ মানব সৃষ্ট কেতবোৰ বৈদ্যুতিক যতন হে মাথোন। সৰ্বসাধাৰণ মানুহক বুৰ্বক সাজিবলৈ কোনো কোনো লোকে ৰিম'ট কণ্ট্ৰোলৰ সহায়ত এনে ধৰণৰ বৈদ্যুতিক যতনবোৰ আকাশত উৰুৱাই মানুহক আমোদ আৰু চিন্তাৰ খোৰাক দিছে। ৰহস্যময় পৃথিৱীত মানুহে ৰহস্যৰ লগতে মোকাবিলা কৰি ভাল পায়। এই ৰহস্যৰ ভেদ ভাঙিবলৈ গৈয়েই মানুহে আৱিষ্কাৰ কৰি গৈছে ইটোৰ পিছত সিটোকৈ নতুন নতুন তথ্য। এদিন এই ৰহস্যপ্ৰেমী মানুহেই ভেদ ভাঙিব আন এটি ৰহস্যৰ, যাৰ নাম UFO বা অচিনাক্ত উৰন্ত চাকি।

অন্য গ্ৰহৰ প্ৰাণী আৰু কিছুমান প্ৰশ্ন

পৃথিবীৰ বাহিৰে এই মহাবিশ্বৰ আন কোনো স্থানত প্রাণৰ অস্তিত্ব আছেনে? বিজ্ঞানী সকলৰ লগতে সৰ্বসাধাৰণ মানুহৰ মনতো এয়া এক উত্তৰবিহীন প্ৰশ্ন। বিজ্ঞানী সকলে বিশ্বাস কৰে যে অন্তহীন ব্ৰহ্মাণ্ডৰ কোনো অজানতিমুলুকত নিশ্চয় কোনো জীৱনৰ অস্তিত্ব আছে। এই বিশ্বাস ইমানেই গভীৰ যে ১৯৭০ চনতেই বিজ্ঞানী সকলে বিলিয়ন বিলিয়ন ডলাৰ খৰছ কৰি ভয়েজাৰ-১ নামৰ এক মহাকাশযানত পৃথিবীৰ মোটামুটি প্ৰায় কেইটা ভাষাত অন্য গ্ৰহৰ জীৱ সকলক উদ্দেশ্যি শুভেচ্ছা বাণী ৰেকর্ড কৰি মহাকাশলৈ প্ৰেৰণ কৰিছে। এই মহাকাশ যানখনে ইতিমধ্যে সৌৰজগতৰ সীমনা অতিক্ৰম কৰি বহিঃ মহাকাশত প্ৰৱেশ কৰিছে। বিজ্ঞানী সকলৰ আশা, যদিহে কোনো বুদ্ধিমান এলিয়েন বা বহিঃ বিশ্বৰ প্ৰাণীৰ দৃষ্টিত ভয়েজাৰ-১ ধৰা পৰে, তেন্তে তেওঁলোকে পৃথিৱীবাসীৰ শুভেচ্ছা গ্ৰহণ কৰাৰ লগতে পৃথিৱীবাসীৰ লগত যোগাযোগো কৰিব পাৰিব। 

এলিয়েন বা অন্য গ্রহৰ প্রাণী সম্বন্ধে বেছিভাগ বিজ্ঞানীয়েই মত পোষণ কৰে যে সেই সকলোবোৰ গ্রহতেই জীৱনৰ উপস্থিতি সম্ভৱ যিবোৰত আমাৰ পৃথিবীৰ দৰেই এক পৰিবেশ আছে। ইতিমধ্যে বিজ্ঞানী সকলে একাধিক পৃথিৱী সদৃশ গ্ৰহ আৱিষ্কাৰো কৰিছে। তেওঁলোকে পৃথিবী সদৃশ এই গ্ৰহবোৰত অক্সিজেন, তৰল পানী বা কার্বনৰ যৌগ যেনে কার্বহাইড্রেট, এমিনো এচিড আদিবোৰৰ সন্ধানত ব্ৰতী হৈ আছে।

বিজ্ঞানী সকলৰ মাজৰ কিছুমানে এলিয়েন সম্পৰ্কে ভিন্ন মত পোষণ কৰিছে। সেই সকলৰ ভিতৰত ইউৰোপৰ অষ্ট্ৰিয়াম স্পেচ কোম্পানীত কৰ্মৰত বিখ্যাত মহাকাশ জীৱবিজ্ঞানী ড° ম্যাগী অলড্রিন অন্যতম। তেওঁৰ মতে এলিয়েনবোৰ আমাৰ পৃথিৱীবাসীৰ দৰে কাৰ্বনযুক্ত জৈৱ পদাৰ্থৰে তৈয়াৰী নহৈ ছিলিকনৰ যৌগৰে গঠিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি। এই এলিয়েনবোৰৰ DNA ছিলিকনযুক্ত অথবা এইবোৰ সম্পূৰ্ণ DNA বিহীন। যিহেতু এই এলিয়েনবোৰৰ কোষীয় গঠন আমাৰ পৰা সম্পূর্ণ ভিন্ন, সেয়ে অন্য গ্ৰহৰ এই প্ৰাণীবোৰ হয়তো অক্সিজেন অবিহনে মিথেন গেছেৰে তৈয়াৰী বায়ুমণ্ডলৰ সহায়তেই জীয়াই থাকিব পাৰে।

এই ধাৰণাটোক বিজ্ঞ সমাজে গুৰুত্ব সহকাৰে লোৱা দেখা গৈছে। পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত ছিলিকনৰ অৱস্থান কার্বনৰ থিক তলতেই। আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ'ল এই যে ছিলিকন আৰু কার্বনৰ ৰসায়নিক ধর্ম প্ৰায় একেই। অৰ্থাৎ ছিলিকনে প্ৰায় কাৰ্বনৰ দৰে একে যৌগ গঠন কৰে। 

ড° ম্যাগী অলড্রিনৰ মতে বর্তমান আৱিষ্কাৰ হোৱা পৃথিৱী সদৃশ গ্রহবোৰৰ পৰিবেশ বিশ্লেষণ কৰিলে আমাৰ হাতীপটি তাৰকাৰাজ্যতেই ৪টা গ্রহত ছিলিকনেৰে তৈয়াৰী বুদ্ধিমান জীৱৰ উপস্থিতি সম্ভব। অৱশ্যে বুদ্ধিমান হ'লেও এই এলিয়েন সমূহে পৃথিৱীলৈ আহি আমাৰ লগত সম্পৰ্ক কৰাৰ আশা নাই কাৰণ যিহেতু এই এলিয়েনবোৰৰ কোষীয় গঠন আমাৰ দৰে নহৈ ছিলিকনেৰে গঠিত, সেয়ে আমাৰ পৃথিৱীৰ পৰিবেশত এইবোৰ বাচি থকাৰ সম্ভাৱনা ক্ষীণ। 

ধৰা হ'ল পৃথিৱীৰ বিজ্ঞানী সকলে কোনো বহিঃ গ্ৰহত এলিয়েনৰ উপস্থিতি ধৰা পেলালে। তেতিয়া বিজ্ঞানী সকলে তেওঁলোকৰ লগত যোগাযোগ কৰাটো সম্ভৱ হ'বনে? ১৯৭০ চনতেই প্ৰেৰণ কৰা ভয়েজাৰ-১ নামৰ মহাকাশ যানখন ৪৫ বছৰ পিছত সৌ সিদিনাহে আমাৰ সৌৰজগতৰ শেষ সীমাত উপস্থিত হৈছেগৈ। তেনেস্থলত আমাৰেই তাৰকাৰাজ্যৰ অন্য এক সৌৰজগতলৈ মহাকাশযান প্ৰেৰণ কৰি তেওঁলোকৰ লগত যোগাযোগ স্থাপন কৰাটো এক জটিল অধ্যায়। কাৰণ আমাৰ পাৰ্শ্চৱৰ্তী সৌৰজগত খনলৈ যাবলৈ আমাক সময় লাগিব প্ৰায় ৭৬০০০ বছৰ।

পৃথিৱীৰ বুকুত এটি কৃত্ৰিম সূৰ্যোদয়

সূর্যতকৈও ছয়গুণ বেছি উত্তপ্ত এটি কৃত্রিম সূর্য ! সৌ সিদিনা মাত্ৰ পৃথিৱীৰ বুকুতেই ১৮০ মিলিয়ন ডিগ্রী ফাৰেণহাইট উষ্ণতা উৎপন্ন কৰিব পৰা এটি কৃত্ৰিম সূৰ্য তৈয়াৰ কৰি চীনে বিশ্ববাসীক চমকিত কৰি তুলিছে। সূর্যৰ দৰেই শক্তি উৎপাদন কৰাৰ লক্ষ্যৰে এই কৃত্রিম সূর্যটো তৈয়াৰ কৰা হৈছে। আমাৰ সৌৰজগতৰ একমাত্ৰ নক্ষত্র সূর্যৰ অভ্যন্তৰত নিউক্লিয় সংযোজন বিক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা যি ব্যাপক উত্তাপ সৃষ্টি হয়, তাতকৈও ছয়গুণ বেছি উত্তাপ সৃষ্টি কৰিব পৰা এই কৃত্রিম সূর্যটোৰ সহায়ত পৃথিৱীৰ বুকুতেই হাইড্র'জেনৰ পৰা বিদ্যু্ৎ শক্তি উৎপাদন কৰা হ'ব।

এটি কার্যকৰী "নিউক্লিয় ফিউচন ৰিয়েক্টৰ" তৈয়াৰ কৰাৰ সৰ্ব প্ৰথম প্ৰচেষ্টা জাৰ্মান বিজ্ঞানী সকলে কৰিছিল। ২০১৬ চনৰ শেষৰ পিনে জুৰিখত অৱস্থিত জার্মান এৰোস্পেচ চেণ্টাৰত বন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ জ্যোতির্বিজ্ঞানী সকলৰ তত্বাবধানত ১৪৯ টা জেনন "চর্ট-আর্ক লেম্প" ব্যৱহাৰ কৰি পৃথিৱীৰ বুকুত প্ৰথমটো কৃত্রিম সূর্য তৈয়াৰ কৰা হৈছিল। বিজ্ঞানী সকলে এই কৃত্রিম সূর্যটোৰ নাম ৰাখিছিল "সিনলাইট"। ৫২ ফুট প্ৰস্থ আৰু ৪৫ ফুট উচ্চতা বিশিষ্ট এই ‘'সিনলাইট’' নামৰ কৃত্রিম সূর্যটোৱে প্ৰায় ৫৪৪০ ডিগ্রী ফাৰেনহাইট উত্তাপ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। জাৰ্মান বিজ্ঞানীসকলে এই উষ্ণতাৰ সহায়ত বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিছে।

পিছে সম্প্ৰতি চীন দেশৰ "হেফোই ইনষ্টিটিউট অফ ফিজিকেল চায়েন্সে"ৰ বিজ্ঞানী সকলে তৈয়াৰ কৰা কৃত্রিম সূর্যটোৱে আমাৰ সৌৰজগতৰ সূর্যতকৈও ছয়গুণ বেছি উত্তাপ উৎপন্ন কৰিব পৰা বিষয়টোৱে যথেষ্ঠ তাৎপৰ্য বহন কৰিছে। এই প্ৰকল্পটোৱে যদি সফলতা লাভ কৰে, তেন্তে হাজাৰ হাজাৰ কোটি টকা মূল্যৰ পৰিবেশৰ অনুকুল বিদ্যুৎ শক্তি উৎপাদন সম্ভব হৈ উঠিব। চীনৰ বিজ্ঞানী সকলৰ মতে জলবায়ু পৰিবর্তনৰ সমস্যাৰ পৰাও পৃথিবীক ৰক্ষা কৰাত সহায়ক হ'ব এই কৃত্ৰিম সূৰ্যটো।

এই কৃত্ৰিম সূৰ্যটোৰ সহায়ত অতি কম খৰছতেই আৰু নিৰাপদ ভাবে নিউক্লিয় সংযোজন বিক্ৰিয়া সংঘটিত কৰি অফুৰন্ত পৰিমাণৰ বিদ্যুৎ শক্তি উৎপাদন কৰিব পৰা যাব। এই সংযোজন বিক্ৰিয়াত ক্ষতিকাৰক নিউক্লিয় বর্জ্য পদাৰ্থ উৎপন্ন নহয় বাবে ইয়াক পৰিবেশৰ অনুকুল বুলি দাবী কৰিছে চীনৰ বিজ্ঞানীসকলে। এই কৃত্ৰিম সূৰ্যটোৰ সহায়ত হাইড্র'জেনক হিলিয়ামলৈ ৰূপান্তৰ কৰি যি প্ৰভূত পৰিমানৰ তাপ শক্তি আহৰণ কৰাৰ লক্ষ স্থিৰ কৰা হৈছে, সেয়া থিকে থাকে আগবাঢ়িলে অহা ২০২৫ চন মানৰ পৰা পৃথিৱীৰ বুকুত বাণিজ্যিক ভাবে বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰাৰ এটি পৰিবেশ বান্ধব পদ্ধতি আৰম্ভ হ'ব। এতিয়া আমি কৰিব লাগিব মাথোন অপেক্ষা।

জেঠীৰ ছিঙি যোৱা নেজডাল আৰু কিছু সম্ভাৱনা

ঘৰৰ চিলিং অথবা বেৰত সপ্ৰতিভ হৈ গতি কৰা নেজ ছিঙা জেঠীটো আপুনি নিশ্চয় মন কৰিছে। জেঠীটো দেখি আপোনাৰ মনত নিশ্চয় কেইটিমান প্ৰশ্নৰো উদয় হৈছে; এই ধৰক - 

ছিঙি যোৱাৰ পিছতো নেজডালে ধৰফৰাই আছে কেনেকৈ? নেজডাল ছিঙা বাবে জেঠীটো যন্ত্ৰণাত কাতৰ হৈছে নেকি? জেঠীটোৰ নেজডাল বাৰু ছিঙিলেই বা কিয়? পুনৰ গজিবনে ছিঙি যোৱা নেজডাল?

জেঠী, তেজপিয়া, কেঁকো সাপ, ছ'লোমাণ্ডাৰ আদি সৰীসৃপবোৰৰ বাবে নেজ ছিঙি যোৱা পৰিঘটনাটো একোটা স্বাভাৱিক ঘটনা। শত্ৰুৰ আক্ৰমনৰ পৰা ৰক্ষা পৰিবলৈ এই প্ৰাণীসমূহে নিজৰ নেজডাল ছিঙি পেলায়। ছিঙি যোৱা নেজডালে ধৰফৰাই থাকি আক্ৰমনকাৰীক বিবুধিত পেলায় আৰু ইয়াৰ সুযোগ গ্ৰহন কৰি জেঠী বা তেজপিয়াটো সেই স্থানৰ পৰা নিৰাপদে আঁতৰি যায়। 

আচৰিত হ'লেও সঁচা যে ছিঙি যোৱা নেজডাল কিছুদিনৰ ভিতৰত পুনৰ গজি উঠে। তেজপিয়া, কেঁকো সাপ, ছ'লোমাণ্ডাৰ প্ৰভৃতি প্ৰাণীবোৰৰ নেজডাল পুনৰ গজি উঠিবলৈ প্ৰায় ৩০ দিন সময় লাগে যদিও জেঠীৰ ক্ষেত্ৰত ২০ দিন মানৰ ভিতৰতেই নতুন নেজডাল গজি উঠে।

জেঠীৰ নেজৰ হাড়ডাল কশেৰুকা নামৰ কেতবোৰ সৰু সৰু হাড়ৰ সমষ্টি। এই কশেৰুকাবোৰৰ সহায়তেই মেৰুদণ্ডী প্ৰাণীৰ শৰীৰৰ ৰাজহাড়ডালো সৃষ্টি হয়। জেঠীৰ নেজ আৰু ৰাজহাড়ৰ কশেৰুকাবোৰ এনেদৰে এটাৰ লগত আনটো সংযুক্ত থাকে যে ৰাজহাড় আৰু নেজৰ সংযোগ স্থলত এটা আপেক্ষিক ভাবে দুৰ্বল অংশ থাকে। এই অংশটোত কশেৰুকাৰ সংযুক্তি ইমানেই থুনুকা যে এটি সাধাৰণ আঘাত বা খুন্দাৰ ফলতেই নেজডাল শৰীৰৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হৈ যাব পাৰে।

জেঠী বা তেনে জাতীয় সৰীসৃপবোৰৰ শৰীৰৰ স্নায়ুতন্ত্র আৰু ৰক্তবাহী নলীসমূহো এই থুনুকা সংযোগ স্থল পৰ্যন্ত বিৰাজমান। ফলস্বৰূপে এই স্থানত কোনোধৰণৰ স্পর্শানুভূতিও নেথাকে। অর্থাৎ কোনো আঘাতৰ ফলত নেজডাল ছিঙি গ'লেও জেঠীটোৱে বিষ বা বেদনা অনুভৱ নকৰে। আনহাতে ৰক্তবাহী নলীকাৰ অনুপস্থিতিৰ বাবে নেজডাল ছিঙি গ'লেও তাৰপৰা কোনো ৰক্তক্ষৰণ নহয়।

ছিঙি যোৱা নেজডাল শৰীৰৰ মুল অংশৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হোৱাৰ ফলত নেজডালৰ মাংসপেশী সমূহলৈ অক্সিজেনৰ প্ৰবাহত বাধা জন্মে। ফলত নেজত থকা সংকোচনশীল পেশীকোষৰ এক্টিন আৰু মায়োচিনৰ সংকোচন প্রসাৰণ দ্ৰুত হৈ পৰে। এক্টিন আৰু মায়োচিনৰ এই দ্ৰুত সংকোচন প্রসাৰণৰ বাবে কিছুপৰ অবিৰত ভাবে ছিঙি যোৱা নেজডালে ধৰফৰাই থাকে।

জেঠীৰ ছিঙি যোৱা নেজৰ পুনৰোৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াটো জীৱ বিজ্ঞানী সকলৰ লগতে চিকিৎসা বিজ্ঞানীসকলৰ বাবেও এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়। তাৰ প্ৰধান কাৰণ হ'ল মানুহকে ধৰি সকলো স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ দৰে জেঠীৰ স্নায়ুৰজ্জুও পিঠিত শেষ নহৈ নেজ পর্যন্ত বিস্তৃত হৈ থাকে। যেতিয়া জেঠীৰ ছিঙি যোৱা নেজডাল নতুনকৈ গজিবলৈ আৰম্ভ কৰে, তেতিয়া সেই নেজডালৰ লগতে নতুনকৈ স্নায়ুৰজ্জুডালো বৃদ্ধি হ'বলৈ ধৰে। এতিয়া বিজ্ঞানী সকলৰ বাবে গৱেষণাৰ বিষয় - জেঠীৰ ছিঙি যোৱা নেজ আৰু স্নায়ুৰজ্জুৰ পুনৰোৎপাদনেই বা কেনেদৰে হয়!

ইতিমধ্যে জীৱবিজ্ঞানী সকলে স্নায়ুৰজ্জুৰ পুনৰোৎপাদন সম্বন্ধে যথেষ্ঠ গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্য আহৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। স্নায়বিক আঘাতৰ বাবে বহু মানুহৰ জীৱন পংগু হৈ পৰিছে। বিজ্ঞানী সকল আশাবাদী যে জেঠীত ছিঙা নেজৰ পুনৰোৎপাদন পৰিঘটনাৰ পৰা আহৰণ কৰা গৱেষণালব্ধ জ্ঞানে অচিৰেই স্নায়ুৰজ্জুৰ আঘাটত ভোগা অসংখ্য মানুহক পংগুত্বৰ পৰা মুক্তি দি স্বাভাৱিক জীৱন অতিবাহিত কৰাৰ এটি সুৱৰ্ণ সুযোগ দিব পাৰিব, কিয়নো তেনে লোকৰ দেহত স্নায়ুৰজ্জুৰ পুনৰোৎপাদন প্ৰক্ৰিয়া সোনকালেই সম্ভৱ হৈ পৰিব।

দুবাৰ জন্ম লোৱা ছোৱালীজনী

গৰ্ভধাৰণৰ ১৬ সপ্তাহ পিছত ২০১৬ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ কোনোবা এটা দিনত নিয়মানুসৰি চেক-আপ কৰাৰ বাবে স্বামীৰ সতে একেলগে চিকিৎসকৰ কাষ চাপিল মার্গাৰেট বোয়েমাৰ নামৰ মহিলা গৰাকী। চিকিৎসকে আল্ট্ৰাচাউণ্ড যন্ত্ৰৰ সহায়ত মার্গাৰেটৰ গৰ্ভস্থ সন্তানটিৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশৰ বিভিন্ন দশাসমূহ পুংখানুপুংখ ভাবে পৰ্যবেক্ষণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।

স্থান আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ টেক্সাচ চহৰ। মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামীক ইতিমধ্যে জনাই দিয়া হৈছিল যে তেওঁলোক এগৰাকী কন্যা সন্তানৰ পিতৃ মাতৃ হ'ব। উল্ল্যেখযোগ্য যে আমেৰিকাত জন্মৰ আগেয়ে সন্তানৰ লিংগ নিৰূপন কৰাটো আইনৰ ফালৰ পৰা দোষণীয় নহয়। আমাৰ দেশত অৱশ্যে ১৯৯৪ চনৰ পৰা আইন মতে Pre-Conception and Pre-Natal Diagnosis এক দণ্ডনীয় অপৰাধ। যিয়েই নহওঁক বাৰু, পিতৃ মাতৃয়ে মৰমতে উপজিব লগা সন্তানৰ নাম ৰাখিলে "লিনলি"। তেওঁলোকৰ চকুত অযুত সপোন। শয়ণে সপোনে কেবল লিনলি আৰু লিনলি……

আল্ট্ৰাচাউণ্ড যন্ত্ৰৰ লগতে সংলগ্ন হৈ থকা মনিটৰত চিকিৎসকৰ লগতে মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামীয়েও একেথৰে চাই ৰৈছে। মাৰ্গাৰেটৰ গৰ্ভত একলা দুকলাকৈ বাঢ়ি অহা লিনলিৰ সৰু সৰু হাত ভৰিবোৰৰ সঞ্চালন দেখি মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামী পুলকিত হৈ পৰিছে। কিন্তু চিকিৎসকগৰাকী যে নিৰ্বিকাৰ ! মাৰ্গাৰেটে মন কৰিলে যে চিকিৎসকজন কিছু চিন্তিত, শংকিত ! 

: ᴡʜᴀᴛ ᴛʜᴇ ᴍᴀᴛᴛᴇʀ ɪs ᴅᴏᴄᴛᴏʀ ? -মাৰ্গাৰেটৰ প্ৰশ্ন।

: ᴅᴏɴ'ᴛ ᴡᴏʀʀʏ, ɴᴏᴛʜɪɴɢ sᴇʀɪᴏᴜs --ডাক্তৰৰ উত্তৰ।

যথাসময়ত আল্ট্ৰাচাউণ্ড শেষ হ'ল। চিকিৎসকজনে তেওঁলোকক কিছুপৰ বহিবলৈ দি আন এটি কোঠাত সোমাল। কিছুপৰ পিছত মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামীক সেই কোঠাটোলৈ মাতি পঠিওৱা হ'ল। কোঠাটোত তিনিজনমান ডাক্তৰ একেলগে বহি আছিল। এজন ডাক্তৰে মাত লগালে --

: আপোনালোকক এটি গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণত ইয়ালৈ মাতি আনিছোঁ। বহক, আমি কথা পাতো। 

মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামী দুয়ো পৰস্পৰে পৰস্পৰৰ চকুলৈ চাই চকীত বহিল। আল্ট্ৰাচাউণ্ড কৰা চিকিৎসকজনে এইবাৰ মাৰ্গাৰেটলৈ চাই অনুচ্চ কণ্ঠেৰে মাত লগালে --

: ᴡᴇ ᴀʀᴇ ʀᴇᴀʟʟʏ sᴏʀʀʏ ᴛᴏ ɪɴғᴏʀᴍ ʏᴏᴜ ᴛʜᴀᴛ ᴛʜᴇ ᴄʜɪʟᴅ ʏᴏᴜ'ʀᴇ ᴄᴀʀʀʏɪɴɢ ʜᴀs ᴅᴇᴠᴇʟᴏᴘᴇᴅ sᴀᴄʀᴏ ᴄᴏᴄᴄʏɢᴇᴀʟ ᴛᴇʀᴀᴛᴏᴍᴀ... 

: ωнαт....!!! - মাৰ্গাৰেটে চিৎকাৰ কৰি উঠিল। 

: ɪᴛ ɪs ᴀ ʀᴀʀᴇ ᴛᴜᴍᴏʀ ᴛʜᴀᴛ ᴀᴘᴘᴇᴀʀᴇᴅ ᴀᴛ ᴛʜᴇ ʙᴀsᴇ ᴏғ ᴛʜᴇ ʙᴀʙʏ's ᴛᴀɪʟʙᴏɴᴇ. ʙᴜᴛ ᴅᴏɴ'ᴛ ᴡᴏʀʀʏ, ᴡᴇ ᴄᴀɴ sᴀᴠᴇ ʜᴇʀ. --ডাক্তৰে ক'লে।

মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামীক ডাক্তৰৰ কথাত পতিয়ন যোৱা যেন নেলাগিল। হয়তো ডাক্তৰেও কথাটো বুজিব পাৰিছিল। তেওঁলোকে বুজাই দিলে যে লিনলিৰ টিউমাৰটো বেছি চিন্তা কৰিবলগীয়া কৈ ভয়াবহ হৈ উঠা নাই। তদুপৰি লিনলি এতিয়া মাথোন ১৬ সপ্তাহৰ এটি গৰ্ভস্থ শিশু। আমি ২১ সপ্তাহলৈ লিনলিক পৰ্যবেক্ষণ কৰিম। তাৰপিছতহে আমি এই টিউমাৰটোৰ কথা চিন্তা কৰিম। এতিয়া আপোনালোক নিচিন্ত মনে ঘৰলৈ যাব পাৰে। 

ডাক্তৰৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামীয়ে ২১ সপ্তাহলৈ অপেক্ষা কৰি পুনৰ আল্ট্ৰাচাউণ্ডৰ বাবে গ'ল। আল্ট্ৰাচাউণ্ডৰ ৰিপোৰ্ট চাই ডাক্তৰে ক'লে -- 

: লিনলিৰ টিউমাৰটো ক্ৰমে ডাঙৰ হৈ আহিছে আৰু টিউমাৰটোৱে গৰ্ভস্থ শিশুটিৰ তেজ শোষণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। তদুপৰি বাঢ়ি অহা টিউমাৰটোৱে লিনলিৰ হৃদযন্ত্ৰৰ ওপৰত চাপ দিয়া বাবে হৃদস্পন্দনো অনিয়মিত হৈ পৰিছে। এয়া শুভ লক্ষণ নহয়। অনতিপলমে গৰ্ভস্থ শিশুটিৰ অস্ত্ৰোপচাৰ নকৰিলে, শিশুটিৰ লগতে মাতৃৰ জীৱনৰ প্ৰতিও ভাবুকি আহিব। সেয়েহে আমি অনতিপলমে অস্ত্ৰোপচাৰ কৰিম। আপুনি সাজু হওঁক। 

এয়া এক ভয়ংকৰ কথা, অন্ততঃ মাৰ্গাৰেট আৰু তেওঁৰ স্বামীৰ বাবে। এই অস্ত্ৰোপচাৰত মাৰ্গাৰেটৰ লগতে গৰ্ভস্থ লিনলিৰো অস্ত্ৰোপচাৰ হ'ব। দুঃচিন্তা আৰু হতাশাই তেওঁলোক দুয়োজনকে বিচলিত কৰি তুলিলে।

২০১৬ চনৰ এপ্ৰিল মাহত অৰ্থাৎ গৰ্ভধাৰণৰ ২৩ সপ্তাহ ৫ দিনৰ দিনা মাৰ্গাৰেটক অপাৰেচন থিয়েটাৰলৈ নিয়া হ'ল। সকলোবোৰ থিক-থাক কৰি ১০জন চিকিৎসকৰ এটি দলে মাৰ্গাৰেটৰ উদৰৰ নিম্ন অংশটো কাটি ২৩ সপ্তাহৰ গৰ্ভস্থ ভ্ৰূণ লিনলিক মাতৃদেহৰ পৰা বাহিৰলৈ আনি লিনলিৰ টিউমাৰটো ৰাজহাড়ৰ নিম্নাংশৰ পৰা কাটি পৃথক কৰি পেলালে। প্ৰক্ৰিয়াটো আছিল অতি জটিল কিয়নো মাত্ৰ ২৩ সপ্তাহৰ ভ্ৰূণ এটি মাতৃ গৰ্ভৰ বাহিৰত জীৱিত অৱস্থাত ৰখাতো এটা অসম্ভৱ প্ৰায় কাম। তদুপৰি লিনলিৰ হৃদস্পন্দন আছিল অনিয়মিত। অস্ত্ৰোপচাৰৰ সময়ত এবাৰ লিনলিৰ হৃদস্পন্দন বন্ধ হোৱাৰ উপক্ৰম হৈছিল। কিন্তু চিকিৎসকৰ তৎপৰতাত যেনিবা হৃদযন্ত্ৰ বন্ধ হ'বলৈ নেপালে। 

প্ৰায় চাৰি ঘণ্টা যোৰা অস্ত্ৰোপচাৰটো সুকলমে সম্পন্ন কৰাৰ পিছত ২৩ সপ্তাহৰ ভ্ৰূণটো পুনৰ মাতৃ মাৰ্গাৰেটৰ গৰ্ভত স্থাপন কৰি টেক্সাচৰ চিকিৎসক সকলে এক অসম্ভৱ কাম সম্ভৱ কৰি তুলিলে। তাৰ থিক আঢ়ৈ মাহ পিছত, অৰ্থাৎ ২০১৬ চনৰ জুন মাহৰ ৬ তাৰিখে ৫ পাউণ্ড ওজনৰ লিনলিৰ জন্ম হয়। লিনলি আৰু তেওঁৰ মাতৃ দুয়ো বৰ্তমান সুস্থ। ২০১৬ চনৰ জুন মাহৰ ৬ তাৰিখে ওপজা লিনলিয়ে স্বাভাৱিক ভাবে জন্ম হোৱাৰ আগতেও অৰ্থাৎ ২০১৬ চনৰ এপ্ৰিল মাহত অস্ত্ৰোপচাৰৰ সময়ত প্ৰায় তিনি ঘণ্টা মাতৃ গৰ্ভৰ পৰা বাহিৰত থাকি পৃথিৱীৰ পোহৰৰ দেখা বাবে তেওঁক একেটা জীৱনতে দুবাৰকৈ জন্মগ্ৰহণ কৰা বিশ্বৰ প্ৰথম আৰু একমাত্ৰ মানুহ বুলি জনা যায়। লিনলিৰ পিতৃ মাতৃয়েও বছৰত দুবাৰকৈ জন্মদিন উদযাপন কৰে।সাম্প্ৰতিক সময়চোৱাত দুবছৰীয়া শিশু লিনলি নিসন্দেহে চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ উত্তৰণৰ এটা উল্ল্যেখনীয় মাইলষ্টোন !

তলৰ লিংকটো চাব পাৰে :
https://youtu.be/uHgwij1hIF8

পোহৰৰ মেলাত কৃত্ৰিম জোনবাই

২০২০ চনৰ পৰা পৃথিৱীৰ চৌদিশৰ কক্ষপথত এটি নতুন জোনবায়ে প্ৰদক্ষিণ কৰা আৰম্ভ কৰিব। পৰবৰ্তী সময়ত আৰু দুটা নতুন জোনবায়ে ভূমুকি মাৰি ৰাতিৰ আকাশত ৰূপোৱালী জোনৰ জোনালী পাতিব। কল্পনা কৰকচোন, ৰাতিৰ আকাশৰ একাধিক জোনৰ ৰূপালী জোনাক…!! আপুনি নিশ্চয় জানিবলৈ উৎসুক হৈ পৰিছে যে এয়া কেনেদৰে সম্ভৱ ?

বিশ্বৰ প্ৰায় প্ৰতিখন দেশৰেই এক প্ৰধান সমস্যা হ'ল শক্তিৰ নাটনি। অৰ্থনৈতিক তথা প্ৰযুক্তিৰ বিকাশৰ লগত ইন্ধন বা বৈদ্যুতিক শক্তিৰ ওতঃপ্ৰোত সম্পৰ্ক আছে। ইন্ধনৰ বাবে পশ্চিমীয়া দেশ সমূহৰ দক্ষিণ-পশ্চিম এচিয়াৰ দেশবোৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা বৈদ্যুতিক শক্তি আৰু ইন্ধনৰ নাটনিৰ এক জীৱন্ত সাক্ষী। 

বৰ্তমান উন্নত আৰু উন্নয়নশীল দেশবোৰে অপৰম্পৰাগত শক্তি আহৰণৰ বাবে বিভিন্ন পন্থা হাতত লৈছে। সৌৰশক্তি, বায়ুকল, সমুদ্ৰৰ জোৱাৰ শক্তি, ভূগৰ্ভৰ শক্তি, পাৰমাণৱিক শক্তি আদিৰ পৰা বৈদ্যুতিক শক্তি আহৰণৰ অপৰম্পৰাগত পদ্ধতি সমূহ ক্ৰমে কাৰ্যক্ষম আৰু জনপ্ৰিয় হৈ আহিছে। 

এইক্ষেত্ৰত শেহতীয়াকৈ অপৰম্পৰাগত শক্তি আহৰণৰ আন এটি নতুন পদ্ধতিৰ নাম সঘনে উচ্চাৰিত হৈছে। এই নতুন পদ্ধতিত মানবসৃষ্ট জোনবায়ে পৃথিবীৰ পৰা এক নিৰ্দিষ্ট উচ্চতাৰ কক্ষপথেৰে ঘূৰি নিশাৰ ভাগত পৃথিবীত সূৰ্যৰ পোহৰৰ প্ৰতিফলিত কৰি বাট-পথ পোহৰাই তুলিব। 

সম্প্ৰতি বিজ্ঞানীসকলে তেনে এক অভিলাসী আঁচনিয়েই প্ৰস্তুত কৰি তুলিছে। ফ্ৰান্সৰ এজন বিশেষজ্ঞৰ কল্পনাক বাস্তৱত ৰূপ দিবলৈ চীনৰ Chengdu Aerospace Science Centreৰ বিশেষজ্ঞ বিজ্ঞানী Wu Chunfengৰ তত্বাৱধানত সূৰ্যৰ পোহৰ সংগ্ৰাহী কৃত্ৰিম জোনবাই বা কৃত্ৰিম উপগ্ৰহ তৈয়াৰ ইতিমধ্যে সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পথত। তেওঁলোকে তাৰবাবে প্ৰয়োজনীয় প্ৰাৰম্ভিক পৰীক্ষাবোৰো সমাপ্ত কৰি ঘোষণা কৰিছে যে প্ৰকল্পটোৰ কাম কাজবোৰ আশাকৰা ধৰণেই সঠিক দিশত আগবাঢ়িছে। এই প্ৰকল্পটোৰ জৰিয়তে অহা ২০২০ চনত তেওঁলোকে কৃত্ৰিম জোনবাইটো মহাকাশত স্থাপন কৰি প্ৰাৰম্ভিক ভাবে দক্ষিণ পশ্চিম চীনৰ এখন প্ৰধান চহৰ Chengduক নিশা আলোকিত কৰি ৰখাৰ মন মেলিছে। 

চীনৰ এই প্ৰকল্পটোৰ দ্বাৰা প্ৰায় ৮০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ এলেকা এটিত নিশাৰ ভাগত কৃত্ৰিম জোনবায়ে পাতিব পোহৰৰ মেলা। ইতিমধ্যে ৰাছিয়া আৰু ফ্ৰান্সেও একে ধৰণৰ উদ্যোগ গ্ৰহণ কৰাৰ ইংগিত প্ৰদান কৰিছে। এই প্ৰকল্পটো সফল হৈ উঠিলে নিসন্দেহে অপৰম্পৰাগত শক্তি আহৰণৰ বাবে আন এটি পথ মুকলি হ'ব। এতিয়া মাথোন অপেক্ষা ২০২০ চনলৈ…।

সৌৰকেন্দ্ৰিক সৌৰজগত আৰু গেলিলিও গেলিলি

1564 চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ 15 তাৰিখ।আজিৰ পৰা 453 বছৰ আগৰ কথা। স্থান পিছা, ইটালী। সংগীতজ্ঞ ভিনচেনঞ্জোৰ ঘৰত এটি পুত্ৰ সন্তান জন্ম হয়। একলা-দুকলাকৈ বাঢ়ি অহা মৰমৰ পুত্ৰ গেলিলিও পিতৃ আৰু তেওঁৰ ডাঙৰ ককায়েকৰ দৰেই সংগীতৰ প্ৰতি আসক্ত হৈ পৰিল আৰু আনুষ্ঠানিক শিক্ষা গ্ৰহণৰ লগতে সংগীতময় ঘৰুৱা পৰিবেশত থাকি সুন্দৰ কৈ Lute নামৰ এবিধ বিশেষ Chordophone জাতীয় বাদ্য যন্ত্ৰ বজাবলৈ পৰা হ'ল। সময় উলিয়াই প্ৰায়েই দেউতাক আৰু ককায়েকৰ সৈতে সংগীতৰ আখৰা বা বিভিন্ন অনুষ্ঠানত বাদ্য যন্ত্ৰ সংগত কৰি গেলিলিওৱে ভাল পাইছিল।

স্কুলীয়া শিক্ষা সাং কৰি 1581 চনত 17 বছৰীয়া গেলিলিও গ'ল পিছা বিশ্ববিদ্যালয়ত চিকিৎসা বিজ্ঞান পঢ়াৰ বাবে। কিন্তু চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ব্যৱহাৰিক জ্ঞানৰ বাবে ব্যৱচ্ছেদ কৰিবলৈ দিয়া মানুহৰ মৃতদেহ দেখি চিকিৎসা বিজ্ঞানে তেওঁক আমুৱালে। কিছুদিনৰ ভিতৰতে চিকিৎসা বিজ্ঞান এৰি একেখন বিশ্ববিদ্যালয়ত তেওঁ অংকশাস্ত্ৰ পঢ়িবলৈ লয়। 1583 চনত ছাত্ৰাৱস্থাতেই তেওঁ গীৰ্জাৰ দুলি থকা লণ্ঠন এটা দেখি আৱিষ্কাৰ কৰে সৰল দোলকৰ গতিৰ নিয়ম।

1589 চনত তেওঁ পিছা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অংকৰ প্ৰফেচৰ হিচাবে নিযুক্তি লাভ কৰাৰ পিছত 1608 চনত তেখেতে পিছাৰ হেলনীয়া স্তম্ভৰ বিখ্যাত পৰীক্ষালানি কৰি আৱিষ্কাৰ কৰে Laws of Falling Bodies. তেখেতে এই তথ্য সমূহ 1610 চনত লিখিত হিচাবে প্ৰকাশ কৰে। একে সময়তেই তেখেতৰ কাণত পৰিল যে হলেণ্ডত দূৰবীন যন্ত্ৰ আৱিষ্কাৰ হৈছে। এই কথাটোৱে গেলিলিওক নিজাকৈ এটি অধিক কাৰ্যক্ষম দূৰবীন সাজিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে আৰু তেখেতে নিজে আইনা ঘঁহি ঘঁহি সজা লেন্স ব্যৱহাৰ কৰি শক্তিশালী দূৰবীন এটা সাজি উলিয়াই জোনবাইৰ সমতল ভূমি, পৰ্বত, সৌৰকলংক, শুক্ৰ গ্ৰহৰ দশা আদি বিভিন্ন তথ্য আৱিষ্কাৰ কৰে।

১৬০৯ চনৰ শেষৰ পিনে নিজৰ বাসগৃহৰ চোতালৰ পৰাই দূৰবীণ যন্ত্ৰৰ সহায়ত বৃহস্পতি গ্ৰহ আৰু ইয়াৰ চৌপাশে চাৰিটা পোহৰৰ বিন্দু আৱিষ্কাৰ কৰে। তেখেতে মন কৰিছিল যে এই পোহৰৰ বিন্দু কেইটাই আপেক্ষিক ভাবে নিজৰ নিজৰ স্থান পৰিবৰ্তন কৰি আছে। কিছুদিন ভালদৰে পৰ্যবেক্ষণ কৰি তেওঁ নিশ্চিত হয় যে এই পোহৰৰ বিন্দু কেইটাই দৰাচলতে বৃহস্পতি গ্ৰহৰ চৌদিশে ঘুৰিব লাগিছে। অৰ্থাৎ এই পোহৰৰ বিন্দু কেইটা বৃহস্পতিৰ উপগ্ৰহ। তেওঁ উপগ্ৰহ কেইটাৰ নাম ৰাখিলে ইউৰোপা, ইও, কেলিষ্টো আৰু গেনিমেড। এই উপগ্ৰহ কেইটাৰ আৱিষ্কাৰে গেলিলিওৰ মনত এটা ধাৰণাৰ জন্ম দিলে। ১৬০৯ চনৰ সেই সময়চোৱাৰ প্ৰচলিত ধৰ্মীয় বিশ্বাস অনুসৰি সূৰ্যকে ধৰি আকাশৰ সকলোবোৰ গ্ৰহই পৃথিৱীৰ চৌদিশে ঘূৰে। অৰ্থাৎ পৃথিৱী সৌৰজগতৰ কেন্দ্ৰ। কিন্ত বৃহস্পতিৰ উপগ্ৰহ ইউৰোপা, ইও, কেলিষ্টো আৰু গেনিমেডে বৃহস্পতিৰ চৌদিশে ঘূৰি থকাটো নিশ্চিত হোৱাৰ পিছত পৃথিৱী কেন্দ্ৰিক সৌৰজগতৰ যি ধৰ্মীয় চিন্তাধাৰা, সেই চিন্তাধাৰা সত্য নোহোৱাটো চূড়ান্ত হৈ পৰে।

১৬১০ চনত তেখেতে এই সকলোবোৰ তথ্য সামৰি "The Starry Messenger" নামৰ এখন গ্ৰন্থ প্ৰকাশ কৰি উলিয়ায় আৰু গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ লগে লগে গেলিলিওৰ জনপ্ৰিয়তাই চূড়ান্ত শিখৰ পায়। কিন্তু প্ৰচলিত ধৰ্মীয় বিশ্বাসত আঘাত হনাৰ দোহাই দি ৰোমান কেথোলিক গীৰ্জা কৰ্তৃপক্ষই এই তথ্য সমূহৰ বিৰোধিতা কৰে। গেলিলিওৱে এইবোৰলৈ ভ্ৰূক্ষেপ নকৰি নিজৰ কাম কৰি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল'লে। তেখেতে গীৰ্জাৰ কৰ্তৃপক্ষক দূৰবীন যন্ত্ৰৰে আকাশ দৰ্শন কৰি নিজৰ স্থিতি সলনি কৰাৰ আহ্বানো জনালে। গীৰ্জাই তেওঁৰ আহ্বান গ্ৰহন নকৰিলে আৰু দুয়োপক্ষৰ মাজত এখন শীতল যুজ চলি থাকিল।

ইতিমধ্যে বিজ্ঞানী কপাৰনিকাচ যেতিয়া মৃত্যুশয্যাত, তেওঁৰ শিষ্যসকলে তেখেতৰ সৌৰকেন্দ্ৰিক সৌৰজগতৰ তত্ব প্ৰকাশ কৰি উলিয়ায়। 1614 চনত গেলিলিওৱে এই তত্বক সঁচা বুলি কৈ পুনৰ গীৰ্জাৰ ৰোষত পৰে। গীৰ্জাৰ গোচৰৰ ভিত্তিত তেওঁৰ ওপৰত মোকৰ্দমা চলোৱা হ'ল। বিচাৰৰ ৰায়দানত গেলিলিওক ভৱিষ্যতে এনে ধৰ্ম বিদ্বেষী তথ্য প্ৰচাৰ নকৰিবলৈ সাবধান কৰি দিয়া হ'ল।

পিছে 1632 চনত গেলিলিওৱে পুনৰ দুজন মানুহৰ কথোপকথনৰ কাল্পনিক চৰিত্ৰ সৃষ্টি কৰি কপাৰনিকাচৰ সৌৰকেন্দ্ৰিক সৌৰজগতৰ যুক্তিযুক্ততা প্ৰমাণ কৰিবলৈ লিখি উলিয়ালে 'Dialogue Concerning the Two Chief World Systems' নামৰ বিশেষ গ্ৰন্থখন। এই গ্ৰন্থখন প্ৰকাশ হোৱাৰ লগে লগে হৈ ছৈ লাগি গ'ল। এইবাৰো গেলিলিওক বিচাৰৰ বাবে ৰোমলৈ মাতি পঠিওৱা হ'ল। বিচাৰত গেলিলিওক দোষী সাব্যস্ত কৰি আজীৱন  কাৰাদণ্ড বিহাৰ লগতে 'Dialogue Concerning the Two Chief World Systems' গ্ৰন্থৰ কথাবোৰ মিছা বুলি ক'বলৈ দিয়া হ'ল। গেলিলিওৱে অৱশ্যে কথাটো মানি লোৱা নাছিল। সেয়েহে তেখেতৰ শাস্তিৰ ম্যাদো নকমিল। বন্দীত্বৰ শেষৰ পিনে তেওঁক গৃহ বন্দী হিচাবে ৰখাৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হয়। 

1638 চনত তেখেতে দৃষ্টিশক্তি হেৰুৱাই অন্ধ হৈ পৰে। বন্দী জীৱনৰ সময়চোৱাতো তেখেতে বৈজ্ঞানিক তথ্যবোৰ লিখি যোৱাৰ উপৰিও থাৰ্মমিটাৰ তৈয়াৰ কৰা কামত ব্ৰতী হৈছিল। 1641 চনৰ পৰা গেলিলিও ক্ৰমে অসুস্থ হৈ পৰে। হৃদযন্ত্ৰৰ অসুস্থতাই তেখেতক বৰ কষ্ট দিছিল। 1641 চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত তেওঁৰ স্বাস্থ্যৰ অধিক অৱনতি ঘটে। জ্বৰ আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ বিকাৰত ভোগা এই মহান বিজ্ঞানীজনে 1642 চনৰ 8 জানুৱাৰীত ইহলীলা সম্বৰণ কৰে।

এই ঘটনাৰ 359 বছৰ পিছত পোপ জন পোল (দ্বিতীয়)এ 1992 চনত আক্ষেপ প্ৰকাশ কৰি কয় যে : "1633 চনৰ 13 ফেব্ৰুৱাৰীৰ সেই একপক্ষীয় বিচাৰখনত গেলিলিওৰ লগতে বিজ্ঞান আৰু বিশ্বাসৰ প্ৰতিও অন্যায় কৰা হৈছিল। আজি বিশ্বৰ প্ৰতিজন নাগৰিকৰ লগতে মই তথা প্ৰতিজন ৰোমান কেথলিক চাৰ্চৰ সদস্যই সূৰ্যক সৌৰজগতৰ কেন্দ্ৰ বুলি মানি লৈছোঁ।"

সৌৰজগতৰ সাম্ভাব্য নৱম গ্ৰহটো

১৯৩০ চনত যেতিয়া প্লুটো আৱিষ্কাৰ হৈছিল, তেতিয়া ইয়াক সৌৰজগতৰ নৱম গ্রহ বুলিয়েই ধৰা হৈছিল। কিন্তু আৱিষ্কাৰৰ ৭৬ বছৰ পিছত, অৰ্থাৎ ২০০৬ চনত "ইণ্টাৰনেচনেল  এষ্ট্ৰোনোমিকেল ইউনিয়ন"ৰ দ্বাৰা গৃহীত গ্রহৰ নতুন সংজ্ঞা অনুসৰি প্লুটোৱে গ্রহৰ স্বীকৃতি হেৰুৱাই আৰু প্লুটোক বামন গ্ৰহ বা বাওনা গ্ৰহ হিচাবে শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হয়। যদিও প্লুটোক বামন গ্ৰহ হিচাবে শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হয়, বহুতো বিজ্ঞানীয়ে ইয়াৰ বিৰুদ্ধাচৰণ কৰাও দৃষ্টিগোচৰ হৈছিল। সেয়া যিয়েই নহওঁক কিয়, ইণ্টাৰনেচনেল  এষ্ট্ৰোনোমিকেল ইউনিয়নৰ মতে বৰ্তমান সৌৰজগতৰ গ্ৰহৰ সংখ্যা আঠটা।

সম্প্ৰতি আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্রৰ "কেলিফ'র্নিয়া ইনষ্টিটিউট অফ টেকন'লজি"ৰ জ্যোতির্বিজ্ঞানীসকলে সৌৰজগতৰ কেন্দ্ৰৰ পৰা বহু আঁতৰত এটি নতুন গ্ৰহৰ উপস্থিতিৰ তথ্য সদৰী কৰিছে। সৌৰজগতৰ দূৰবর্তী স্থানসমূহৰ বিভিন্ন মহাজাগতিক পদাৰ্থ সমূহৰ গতিপথ বিশ্লেষণ কৰি বিজ্ঞানী সকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছে। পৃথিৱীতকৈ প্ৰায় দহ গুণ বেছি ভৰবিশিষ্ট এই গ্ৰহটোক ইতিমধ্যে "প্লেনেট এক্স" বা "প্লেনেট নাইন" বুলি নামাকৰণ কৰা হৈছে।

সৌৰজগতৰ অন্যান্য গ্রহসমূহে প্রায় বৃত্তাকাৰ কক্ষপথেৰে সূর্যক প্রদক্ষিণ কৰে। কিন্তু সম্ভাব্য এই গ্রহটোৰ কক্ষপথ উপবৃত্তাকাৰ। সূর্যক এবাৰ প্রদক্ষিণ কৰিবলৈ এই গ্ৰহটোক সময় লাগে প্ৰায় ১০ হেজাৰ বছৰ ! এই গ্রহটোৱে বর্তমান নেপচুন পৰা কেইবাশ কোটি কিলোমিটাৰ দূৰৰ এটি উপবৃত্তাকাৰ কক্ষপথেৰে সূৰ্যক পৰিভ্রমণ কৰি আছে। বিজ্ঞানীসকলৰ হিচাব অনুযায়ী বর্তমান সূর্যৰ পৰা আটাইতকৈ দূৰৰ গ্রহ নেপচুনতকৈও ২০ গুণ দূৰৰ কক্ষপথেৰে সূৰ্যক প্ৰদক্ষিণ কৰি আছে এই  নতুন গ্রহটিয়ে। উল্লেখযোগ্য যে সৌৰজগতৰ অষ্টম গ্রহ নেপচুনৰ দূৰত্বও সূর্যৰ পৰা প্রায় ৪৫০ কোটি কিলোমিটাৰ।

বিজ্ঞানীসকলৰ মতে এই গ্রহটো এটি অতি বিশাল এক "চুপাৰ আর্থ"। সৌৰজগতৰ শেষ প্রান্তত অৱস্থিত "কুইপাৰ বেল্ট"ৰ মহাজাগতিক বস্তু আৰু বিস্তৃত বৰফৰ মাজৰ কোনো এটি অংশৰ মাজতেই এই গ্ৰহটোৰ কক্ষপথ অৱস্থিত। সাম্ভাব্য নৱম গ্রহটো মাধ্যাকর্ষণ ইমানেই বেছি যে, বিজ্ঞানী সকলৰ মতে  বিগত কেইবা হাজাৰ বছৰত এই গ্ৰহটোৱে সৌৰজগতৰ আন গ্রহবোৰক  নিজ নিজ মেৰুদণ্ড সাপেক্ষে সামান্য পৰিমানে বেঁকা কৰি পেলাইছে। কেলিফ'র্নিয়া ইনষ্টিটিউট অফ টেকন'লজিৰ জ্যোতির্বিজ্ঞানী বেটিজিনৰ মতে কুইপাৰ বেল্টৰ পৰা সৌৰজাগতিক পদাৰ্থসমূহ সৌৰজগতৰ বাহিৰলৈ ছিটিকি যোৱাৰ ৰহস্যৰ আঁৰত আছে এই সাম্ভাব্য নৱম গ্রহটোৰ মাধ্যাকৰ্ষণ বল।

বিভিন্ন পৰ্যবেক্ষণ, সৌৰজগতৰ দূৰবর্তী স্থানসমূহৰ বিভিন্ন মহাজাগতিক পদাৰ্থ সমূহৰ গতিপথ অধ্যয়ণৰ লগতে গাণিতিক বিশ্লেষণেৰে বিজ্ঞানীসকলে সৌৰজগতৰ অন্তিম প্ৰান্তত "প্লেনেট এক্স"ৰ উপস্থিতিৰ সম্ভাৱনাৰ তথ্য দাঙি ধৰিলেও, বৰ্তমানলৈ চাক্ষুষ ভাৱে এই গ্ৰহটো দেখা পোৱা নাই। বৰ্তমান কেলিফ'র্নিয়া ইনষ্টিটিউট অফ টেকন'লজিৰ জ্যোতির্বিজ্ঞানীসকলৰ লগতে নাছাৰ বিজ্ঞানীসকলো ব্যস্ত হৈ পৰিছে "প্লেনেট এক্স"ক বিচাৰি উলিয়াবলৈ। হয়তো অতি সোনকালেই নতুন গ্ৰহটোৰ আৱিষ্কাৰে আমাৰ সৌৰজগতৰ মানচিত্ৰখনকেই সলনি কৰি পেলাব।

নিউক্লিয় আৱৰ্জনাৰ পৰা ডায়মণ্ড বেটাৰী

নিউক্লিয় বিভাজন হল নিউক্লিয় পদার্থবিজ্ঞানৰ এনে এটি প্রক্রিয়া য'ত পদাৰ্থৰ পৰমাণুৰ মাজত অৱস্থিত নিউক্লিয়াচটো ভাঙি দুটা বা তাতকৈ বেছি সৰু সৰু নিউক্লিয়াচ তৈয়াৰ কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াত উপজাতক বা অপদ্ৰব্য হিচাবে কিছুমান অতিৰিক্ত কণাও নির্গত হয়। এই কণাবোৰৰ ভিতৰত মুক্ত নিউট্রন, গামা ৰশ্মি, ফোটন, বিটা কণা আৰু আলফা কণাই প্ৰধান নিউক্লিয় অপদ্ৰব্য।

নিউক্লিয় বিভাজনৰ বিভিন্ন স্তৰত নানা হানিকাৰক আৱৰ্জনাৰ সৃষ্টি হয় যিবোৰ আমাৰ লগতে প্ৰাণী আৰু উদ্ভিদজগতৰ সকলোৰে বাবে বিপদজনক। সেয়ে নিউক্লিয় ইন্ধন ব্যৱহাৰৰ পিছৰ অৱশিষ্ট সমূহৰ ব্যৱস্থাপনা কৰাতো এটা ডাঙৰ সমস্যা।বৰ্তমান সময়ত নিউক্লিয় বিভাজনৰ সময়ত সৃষ্টি হোৱা বিভিন্ন তেজস্ক্ৰিয় অপদ্ৰব্যসমূহ গ্ৰেফাইটৰ মাজত আৱদ্ধ কৰি ৰাখি প্ৰক্ৰিয়াটো চলাই নিয়া হয়। 

সম্প্ৰতি ব্ৰিষ্ট'ল ইউনিভাৰ্চিটিৰ বিশেষজ্ঞ বিজ্ঞানী টম স্কটৰ তত্বাৱধানত গৱেষক বিজ্ঞানীসকলে এই সমস্যাৰ পৰা হাত সাৰিব পৰা এটি অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ তথা আশাব্যঞ্জক পথ উদ্ভাৱন কৰিছে। তেওঁলোকে নিউক্লিয় আৱৰ্জনাৰ পৰা ডায়মণ্ড বেটাৰী তৈয়াৰ কৰিছে যিবোৰ বেটাৰী ১০০০ বছৰলৈ কাৰ্যক্ষম হৈ ৰ'ব। তাৰবাবে বিজ্ঞানীসকলে তেজস্ক্ৰিয় অপদ্ৰব্যসমূহ  আৱদ্ধ কৰি ৰখা  গ্ৰেফাইট সমূহ নিম্ন চাপত অতি বেছি উষ্ণতালৈ উত্তপ্ত কৰাৰ এক নিৰ্ভৰযোগ্য উপায় উদ্ভাৱন কৰিছে। এনেদৰে উত্তপ্ত কৰিলে তেজস্ক্ৰিয় গ্ৰেফাইট সমূহ বাষ্পীভূত হয় আৰু পৰবৰ্তী সময়চোৱাত এই বাষ্পীভূত গ্ৰেফাইটবোৰ চেঁচা কৰিলে গ্ৰেফাইটৰ বাষ্পবোৰ হীৰাৰ স্ফটিকলৈ সলনি হয়। এনেদৰে সৃষ্টি কৰা কৃত্ৰিম হীৰাবোৰ যদি তেজস্ক্ৰিয় ক্ষেত্ৰ এখনত ৰখা হয়, তেন্তে এই হীৰাৰ স্ফটিকবোৰে নিৰবচিন্ন ভাবে বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিব পাৰে। 

এই পৰীক্ষামূলক আৱিষ্কাৰটোৰ বাস্তৱ ক্ষেত্ৰত সফল প্ৰয়োগ সম্ভৱ হৈ উঠিলে নিউক্লিয় প্ৰদূষণৰ পৰা হাত সৰাৰ লগতে দীৰ্ঘম্যাদী বিদ্যুৎ শক্তি আহৰণৰ বাবে আমি এটা উত্তম পদ্ধতি পাম। অদূৰ ভৱিষ্যতে মহাকাশ যান, উৰাজাহাজ, আনবিক ঘড়ী আদিবোৰত এনে ডায়মণ্ড বেটাৰীৰ ব্যৱহাৰ অপৰিহাৰ্য হৈ পৰিব। হৃদৰোগী সকলৰ বাবে তৈয়াৰ কৰা "পেচ-মেকাৰ" যন্ত্ৰৰ বেটাৰীৰ সমস্যাৰ লগতে বাৰে বাৰে চাৰ্জ কৰিব লগীয়া ইনভাৰ্টাৰৰ বেটাৰীৰ যুগৰো যৱনিকা পৰিব। 

সৌৰজগতৰ বিক্ষিপ্ত বৰষুণ এজাক

"হে আকাশ…

মই তোমাৰ প্ৰেমত পৰিছোঁ।

বিষণ্ণ গধুলিবোৰত 

মোৰ বুকুৰ সেউজ উপত্যকালৈ 

তুমিয়েইতো নামি আহা

এজাক বৰষুণ হৈ……"

বৰষুণ - শব্দটোৱেই এক মাদকতা কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে। এই বৰষুণক লৈ কবিয়ে কবিতা ৰচে, গৰমত আতুৰ হৈ পৰা পথিকে বৰষুণত তিতি আত্মহাৰা হয়। পথাৰখন শইছেৰে নদন বদন কৰা বৰষুণজাক নাহিলে ভেঁকুলীৰ বিয়া পতা সেই দিনবোৰলৈ মনত নপৰেনে বাৰু ? এৰা, বৰষুণ এক নষ্টালজিয়া।

কিন্তু সৌৰজগতৰ আন গ্ৰহৰ বুকুত বা অজানতিমুলুকৰ কোনোবা অন্য গ্ৰহৰ বুকুত আহেনে হেপাহৰ বৰষুণ এজাক ? আমাৰ বিজ্ঞানী সকলৰ মতে পৃথিৱীৰ বাহিৰেও আন গ্ৰহতো বৰষুণ হয় ! বিশ্বাস কৰকেই বা নকৰক বৃহস্পতি আৰু শনিগ্ৰহৰ বুকুত বৰষুণত টোপাটোপে সৰে হীৰাৰ টুকুৰা ! বৃহস্পতিৰ অশান্ত বায়ুমণ্ডলৰ মিথেন গেছ কাৰ্বনলৈ সলনি হয়। এই কাৰ্বন পৰমাণুবোৰ বায়ুমণ্ডলত ক্ৰমে গ্ৰেফাইটলৈ আৰু পিছত গ্ৰেফাইটৰ চাপ বৃদ্ধি হৈ হীৰালৈ পৰিবৰ্তিত হয়। এই হীৰাৰ টুকুৰাবোৰ পৰবৰ্তী সময়ত বৰষুণৰ ৰূপত সৰি পৰে। শনি আৰু বৃহস্পতি গ্ৰহৰ উপৰিও ইউৰেনাচ আৰু নেপচুন গ্ৰহটো হীৰাৰ বৰষুণ হয়।

শুক্ৰ গ্ৰহৰ বুকুতো বৰষুণ হয়। শুক্ৰৰ বায়ুমণ্ডলত থকা জলীয় বাষ্পই ছালফাৰ ডাই অক্সাইডৰ লগত বিক্ৰিয়া কৰি ছালফিউৰিক এচিদ সৃষ্টি কৰে আৰু বৰষুণ ৰূপে সৰি পৰে। শুক্ৰগ্ৰহ সৌৰজগতৰ আটাইতকৈ উত্তপ্ত আৰু গ্ৰহটোৰ বুকুত সৰি পৰা বৰষুণত থকা লেড (সীহ) আৰু ছালফাৰে শুক্ৰগ্ৰহত এক নৰক সদৃশ পৰিবেশৰ সৃষ্টি কৰি ভৱিষ্যতে মানুহৰ উপস্থিতি বা অৱতৰণৰ বাবে গ্ৰহটোক অনুপযোগী কৰি তুলিছে।

কেচিনি মহাকাশ যানে প্ৰেৰণ কৰা তথ্য অনুসৰি শনি গ্ৰহৰ উপগ্ৰহ টাইটানত তৰল মিথেন গেছৰ বৰষুণ হয় আৰু বৰষুণত নামি অহা তৰল মিথেন গেছবোৰে টাইটানৰ বুকুত মিথেনৰ মহাসাগৰ সৃষ্টি কৰিছে।

পৃথিৱীৰ পৰা প্ৰায় ৬৩ আলোকবৰ্ষ দূৰৰ এটা নীলাভ গ্ৰহ। গ্ৰহটোৰ নাম HD189733b। ইয়াৰ উষ্ণতা প্ৰায় ১০০০ ডিগ্ৰী ছেণ্টিগ্ৰেড।  HD189733b নামৰ সৌৰজগতৰ বাহিৰৰ এই গ্ৰহটোৰ বুকুত নামি অহা বৰষুণত সৰে কেবল আইনাৰ টুকুৰা। আনহাতে COROT-7b নামৰ বহিৰ্বিশ্বৰ শিলাময় গ্ৰহটোৰ বুকুত বৰষুণত সৰি পৰে কঠিন শিলৰ অজস্ৰ টুকুৰা !!!

২০০৩ চনত আৱিষ্কাৰ হোৱা ভিন্ন গ্ৰহ OGLE-TR-56b বৰ্তমানলৈ  আৱিষ্কৃত গ্ৰহবোৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ দূৰৰ গ্ৰহ। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে আইৰণ অক্সাইডেৰে পূৰ্ণ এই গ্ৰহটোৰ উষ্ণতা প্ৰায় ২০০০-২৫০০ ডিগ্ৰী ছেণ্টিগ্ৰেড। এই উষ্ণতাত গ্ৰহটোৰ পৃষ্ঠৰ পৰা লো বাষ্পীভূত হৈ গ্ৰহটোৰ পৃষ্ঠৰ পৰা সামান্য উচ্চতাত লোৰ ডাৱৰ সৃষ্টি কৰে আৰু পৰবৰ্তী সময়ত OGLE-TR-56b নামৰ গ্ৰহটোৰ বুকুলৈ নামি আহে লোৰ এজাক গধুৰ বৰষুণ !!!

The Story of Two Stones (Collected)

एक बार एक प्रदेश में एक मूर्तिकार रहता था। वह मूर्तिकार पत्थरों से बहुत ही सुंदर मूर्तियां बनाया करता था। एक दिन उसने मूर्ति बनाने के लिए अच्छे पत्थर की खोज में जंगल जाने का सोचा। उसके अगले ही दिन वह मूर्तिकार अपने मूर्ति बनाने के औज़र्रों के बक्से के साथ जंगल की ओर निकल पड़ा।

जब वह जंगल के मध्य भाग में पहुंचा तो उसने एक पेड़ के नीचे एक बड़े सुन्दर पत्थर को देखा। मूर्तिकार को वह पत्थर मूर्ति बनाने के लिए सही लगा। उसके बाद मूर्तिकार ने अपने औजारों को बक्से से निकाल लिया और उसने उस पत्थर के ऊपर औजारों से ठोक-ठोक कर मूर्ति बनाना शुरू किया। 

जैसे ही मूर्तिकार ने उस पत्थर पर ठोकना शुरू किया, वह पत्थर जोर-जोर से चिल्लाने लगा और वह बोलने लगा ठोकना बंद करो – मुझे बहुत ही दर्द हो रहा है। यह देख कर मूर्तिकार रुक गया और उस पत्थर से मूर्ति बनाए बिना दूसरे पत्थर की खोज में आगे निकल पड़ा।

कुछ दूर जाने के बाद मूर्तिकार ने दोबारा एक सुंदर पत्थर को देखा। पत्थर को देखने के बाद दोबारा मूर्तिकार ने अपने औजारों का बक्सा खोला, औजार निकाले और उस पत्थर पर भी ठोक-ठोक कर मूर्ति बनाना शुरू किया। जैसे ही उस मूर्तिकार ने मूर्ति बनाना शुरू किया उस पत्थर को भी दर्द हुआ परंतु उसने उस दर्द को सह लिया और वह मूर्तिकार एक सुंदर भगवान की मूर्ति बनाने में सफल हुआ।

मूर्ति बनाते-बनाते रात हो चुकी थी इसलिए मूर्तिकार पास के एक गांव में रात गुजारने के लिए चले गया। जब सुबह हुआ तो उसने देखा कि वहां एक सुंदर सा देवी माँ का मंदिर बनाया गया है और मंदिर के बाहर बहुत सारे लोग बातचीत कर रहे हैं। तभी वह मूर्तिकार उस गांव के एक व्यक्ति से पूछता है – क्यों भाई मंदिर के बाहर इतना भीड़ क्यों है? वउस व्यक्ति ने उत्तर दिया कि मंदिर तो बन चूका है परंतु मूर्ति कहां से लाया जाए उसके बारे में यहां चर्चा चल रहा है।

तभी मूर्तिकार उस गांव के सरपंच से मिलता हैं और बताता है कि उसने पिछले ही दिन एक देवी माँ का सुंदर सा मूर्ति बनाया है और अगर गांव वाले चाहे तो उस देवी मां की मूर्ति को अपने मंदिर में स्थापित कर सकते हैं। सरपंच और गांव वाले मूर्तिकार की बात से बहुत ही खुश हुए और उन्होंने जंगल से उस मूर्ति को लाकर अपने गांव के मंदिर में स्थापित किया।

सभी लोग बहुत खुश थे परंतु उसी समय सरपंच के मन में एक सवाल उत्पन्न होता है की नारियल फोड़ने के लिए भी एक पत्थर की आवश्यकता है। यह सुनते ही मूर्तिकार सरपंच को बताता है की जंगल के दूसरी ओर पेड़ के नीचे एक और पत्थर रखा है जिसे आप चाहो तो नारियल फोड़ने के लिए मंदिर में रख सकते हैं। यह सुनने के बाद गांव वाले जंगल में गए और वहां से वह पहला पत्थर भी उठा लाए।

उसी दिन से उस मंदिर में मूर्तिकार द्वारा बनाए गए देवी मां मूर्ति की पूजा होने लगी और दूसरी ओर उस पहले पत्थर पर सभी लोग पुजा के लिए लाए हुए नारियल को फोड़ने लगे। उस पत्थर को अब हर दिन नारियल फोड़ने के दर्द को सहना पड़ता था। उस पत्थर ने देवी मां के मूर्ति को दुखी हो कर कहा – तुम्हारी किस्मत कितनी अच्छी है कि लोग तुम्हें पूज रहे हैं और मेरे ऊपर सभी लोग नारियल फोड़ रहे हैं।

तभी देवी मां वाले पत्थर की मूर्ति ने जवाब दिया-  मैं भी तुम्हारे जैसे एक पत्थर ही थी लेकिन मैंने मूर्तिकार के द्वारा मूर्ति बनाते समय सभी दुख कष्ट को सहन कर लिया और आज मैं इस जगह पर हूँ। उस पहले वाले पत्थर को अपनी गलती का एहसास हुआ पर अब बहुत देर हो चुकी थी।

कहानी से शिक्षा : 

जीवन में सफलता पाने के लिए हमें कठोर परिश्रम की जरूरत होती है। बिना दुख कष्ट के कभी भी सफलता प्राप्त नहीं होती। 

Source 

https://www.1hindi.com/story-of-two-stones-in-hindi/

ন'কিয়া : এক শোক গাঁথা

ফিনলেণ্ডৰ এখন সৰু চহৰ, নাম "ন'কিয়া"। শীতৰ দিনবোৰ ন'কিয়া চহৰখন বৰফৰ এক আচ্ছাদনেৰে আবৃত হৈ থাকে। ১৮৬৫ চনত দক্ষিণ ফিনলেণ্ডৰ নকিয়াৰ নিকটবৰ্তী টামপেৰে নামৰ চহৰখনত Fredrik Idestam নামৰ লোকজনে এটা কাগজৰ মিল আৰম্ভ কৰে। ব্যৱসায় ভাল চলাত ফ্ৰেড্ৰিকে ১৮৬৮ চনত তেওঁৰ ব্যৱসায় ন'কিয়া চহৰলৈ সম্প্ৰসাৰণ কৰে। পিছলৈ তেওঁ শ্বেয়াৰ বিজনেচত অংশ গ্ৰহন কৰাৰ উদ্দেশ্যৰে "ন'কিয়া" নামেৰে এটি প্ৰতিষ্ঠান আৰম্ভ কৰে। দিনক দিনে ন'কিয়া নামৰ প্ৰতিষ্ঠানটোৱে উন্নতিৰ শিখৰলৈ গতি কৰে। ১৯৬০ৰ দশকত প্ৰতিষ্ঠানটোৱে ইলেক্ট্ৰনিক্সৰ বজাৰখনত প্ৰবেশ কৰি সৈন্যসকলৰ বাবে "ৰেডিঅ টেলিফোন" তৈয়াৰ কৰা আৰম্ভ কৰে। সেয়াই আৰম্ভণি। ক্ৰমান্বয়ে "ন'কিয়া" হৈ পৰিল এটা ব্ৰাণ্ড। 

১৯৭৯ চনত ন'কিয়াই সৰ্বপ্ৰথমে Nordic Mobile Telephone (NMT) তৈয়াৰ কৰে। ৮০০ গ্ৰাম ওজনৰ NMT ব্ৰাণ্ডৰ মোবাইল টেলিফোনটোৱে বিশ্বৰ টেলিক'মৰ বজাৰখনত অবিশ্বাস্য ভাবে ব্যৱসায় দিবলৈ সক্ষম হয়। তাৰপিছত……

……তাৰপিছত ১৯৯৪ চনৰ পৰা ১৯৯৭ চনলৈ ন'কিয়াই অসংখ্য মডেলৰ মোবাইল ফোনেৰে বিশ্বৰ আটাইতকৈ দক্ষ আৰু অপ্ৰতিদন্দী মোবাইল ফোনৰ নিৰ্মাতা প্ৰতিষ্ঠান হিচাবে পৰিচিত হয়। ন'কিয়াৰ হাতত ধৰি ফিনলেণ্ড বিশ্বৰ অন্যতম সমৃদ্ধিশালী অর্থনীতিৰ দেশ হিচাবে পৰিগণিত হয়। ১৯৯৮ চনত নকিয়াই Symbian টেকনোলজীক আদৰি লোৱাৰ লগে লগে নকিয়াৰ ব্যৱসায় বৃদ্ধি হয়। ২০০০ চনৰ প্রথম ভাগলৈ বিশ্বৰ বিভিন্ন দেশলৈ মোবাইল সৰবৰাহৰ ৪২ শতাংশ ব্যৱসায় কৰে নকিয়াই।

শক্তিশালী বেটাৰী, মজবুত ছফ্টৱেৰ, কাৰ্যক্ষম অপাৰেটিং চিষ্টেমৰ সমাহাৰেৰে সমৃদ্ধ ন'কিয়াৰ ভাল দিনবোৰ যেন লাহে লাহে নোহোৱা হ'ল। ২০০৭ চনত ষ্টিভ জবসে এপ'ল আইফোন বজাৰত মুকলি কৰি দিয়াৰ লগে লগে মানুহৰ মন আৰু চাহিদা সলনি হ'ল। মানুহ ন'কিয়াৰ Symbian টেকনোলজীৰ সলনি স্মাৰ্টফোনৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হ'বলৈ ধৰিলে। বজাৰত নকিয়াৰ শ্বেয়াৰ দ্ৰুত হাৰত কমি আহিবলৈ ধৰিলে। বিশ্বজুৰি লোকচানৰ সন্মুখীন হোৱা ন'কিয়াই তেতিয়াও যেন বিষয়টো গুৰুত্ব সহকাৰে নল'লে !

সময় আৰু মানুহৰ চাহিদাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ন'কিয়াই নিজৰ প্ৰযুক্তিৰ উত্তৰণ ঘটাব বুলি সৰ্বসাধাৰণ জনতাই আশা কৰিছিল যদিও সকলোৰে আশাত চেঁচা পানী ঢালি ন'কিয়াই গুগলৰ "এণ্ড্ৰয়ড" প্ৰযুক্তিৰ লগত কোনো মোকাবিলা নকৰি পুৰণি Symbian টেকনোলজীৰ লগত থাকিয়েই ব্যৱসায় কৰি যাব বুলি ঘোষণা কৰাৰ লগে লগেই মানুহৰ মাজত ইয়াৰ বিৰূপ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰম্ভ হ'ল। চেমচাং, চনী আদি অন্যান্য মোবাইল প্ৰতিষ্ঠান সমূহে কিন্তু ইয়াৰ বিপৰীতে এণ্ড্ৰয়ড প্ৰযুক্তিক আকোঁৱালি লৈ নিজৰ ব্যৱসায় বঢ়াই গ'ল। প্ৰতিযোগিতাৰ বজাৰত বহু পিছ পৰি ৰ'ল মোবাইল প্ৰতিষ্ঠান সমূহৰ উজ্বল নক্ষত্ৰ "ন'কিয়া"। 

মৃতপ্ৰায় ন'কিয়াক পুনৰ জীৱন দান দিবলৈ ২০১১ চনত ন'কিয়াই সংযোজন ঘটালে স্মাৰ্টফোন "ন'কিয়া লুমিয়া"। কিন্তু ৰাইজে আদৰি নল'লে লুমিয়াক। উন্নত প্ৰযুক্তিৰ হোৱা স্বত্তেও লুমিয়াই মানুহৰ সঁহাৰি নেপালে। মানুহবোৰ যে ইতিমধ্যে এন্ড্ৰয়ড আৰু আইফোনৰ প্ৰতি আসক্ত হৈ পৰিছে !! তথাপিও ২০১৩ চনলৈ বজাৰত চেগা চোৰোকাকৈ দুই এটা ন'কিয়া লুমিয়া বিক্ৰী হৈ আছিল। ইতিমধ্যে শ্বেয়াৰ বজাৰত ন'কিয়াৰ মান ৪২ শতাংশৰ পৰা নামি গৈ মাত্ৰ ৭ শতাংশ হ'লগৈ। ন'কিয়া দেৱলীয়া হৈ পৰিল। তেওঁলোকে ২৫,০০০ কৰ্মচাৰীক কামৰ পৰা অব্যাহতি দিয়াৰ লগতে ন'কিয়া লুমিয়াৰ উৎপাদন বন্ধ কৰি দিব লগা হ'ল। আৰু শেষত ২০১৪ চনৰ ২৫ এপ্ৰিলত ন'কিয়া প্ৰতিষ্ঠানটো মাইক্ৰচফ্টক বিক্ৰী কৰি দিয়া হ'ল। ৪২ বিলিয়ন ডলাৰ মূল্যৰ ন'কিয়া প্ৰতিষ্ঠানটো মাইক্ৰচফ্টেৰ ওচৰত মাত্ৰ ৭ বিলিয়ন ডলাৰত বিক্ৰী হৈ গ'ল !!

ন'কিয়াৰ স্বত্ত মাইক্ৰচফ্টৰ হাতত অৰ্পণ কৰাৰ দিনা আয়োজন কৰা অফিচিয়েল মিটিঙত ন'কিয়াৰ কাৰ্যালয়ত উপস্থিত থকা প্ৰতিজন লোকৰে চকুত চকুপানী। ন'কিয়াৰ CEO স্টিভ ব'লমাৰে দুচকু চকুলোৰে তিয়াই থোকাথুকি মাতেৰে আৱেগিক ভাষণত কৈছিল : "Nokia has been a respectable company and we didn’t do anything wrong, but somehow, we lost…." 

ন'কিয়াৰ পতনে ফিনলেণ্ডৰ অৰ্থনীতিক জোকাৰি গৈছিল। ন'কিয়াৰ দৰে বিশ্বৰ অগ্ৰণী প্ৰতিষ্ঠান এটাৰ পতন নিশ্চয়কৈ এটা দুখজনক ঘটনা। অনাগত দিনত মাইক্ৰচফ্টৰ তত্বাৱধানত ন'কিয়া হয়তো পুনৰ নতুন ৰূপত উদ্ভাসিত হৈ উঠিব। যদিওবা ন'কিয়াৰ পতন বেদনাদায়ক, এই ঘটনাটোৱে কিন্তু আমাক এটা বতৰাও দি থৈ গ'ল : "Nothing is permanent and whatever goes up must come down. If you don’t change, you shall be removed from the competition. It’s not wrong if you don’t want to learn new things. However, if your thoughts and mindset cannot catch up with time, you will be eliminated."

গতিশীল বস্তুৰ ভৰ বৃদ্ধি হয় কিয় ?

আইনষ্টাইনৰ বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ অনুসৰি আমি জানিব পাৰিছো যে পদাৰ্থ এটাৰ বেগ বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে পদাৰ্থটোৰ ভৰো বৃদ্ধি হয়। গাণিতিক তথা পৰীক্ষামূলক ভাবেও এই কথাটো প্রমাণিত হৈছে। পদার্থ বিজ্ঞানৰ তথ্য অনুযায়ী পদাৰ্থৰ ভৰ ধ্রুৱ। কিন্তু আইনষ্টাইনৰ বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ অনুযায়ী ভৰ ধ্রুব নহয়, বৰং ভৰ পৰিবর্তিত হয় আৰু কোনো বস্তুৰ ভৰ, বস্তুটোৰ বেগ বৃদ্ধিৰ লগে লগে বাঢ়িব ধৰে। অৱশ্যে চকুত পৰাকৈ ভৰ বৃদ্ধি হ'বলৈ বস্তুটোৱে অতি বেছি (প্ৰায় পোহৰৰ বেগৰ ওচৰা ওচৰি) বেগত গতি কৰিব লাগিব। পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ মতে বস্তুৰ ভৰ অতি সংকুচিত শক্তি মাথোন। শক্তিৰ ৰূপত সঞ্চিত হৈ থকা ভৰক জড় ভৰ বা "inertial mass" বোলা হয়। আপেক্ষিকতাবাদৰ মতে জড় ভৰ আৰু মহাকৰ্ষণীয় ভৰ একেই।  

যেতিয়া আমি নিউটনৰ বলবিদ্যা পঢ়ো, তেতিয়া পদাৰ্থৰ ভৰ এটা ধ্রুৱক। কিন্তু "থিওৰী অফ ৰিলেটিভিটি" পঢ়াৰ সময়ত পদাৰ্থৰ ভৰক আপেক্ষিক অৰ্থাৎ পদাৰ্থৰ গতি সাপেক্ষে পৰিবর্তিত ৰূপত পাও। কিন্তু এই বৈসাদৃশ্যৰ মাজৰ ৰহস্যটা কি বাৰু ? ইয়াৰ একমাত্ৰ উত্তৰ হৈছে আইনষ্টাইনৰ বিখ্যাত সূত্ৰ  E=mc²

আমি জানো যে কোনো এটা বস্তু মাটিৰ পৰা ওপৰলৈ উঠালে বস্তুটোৰ ভিতৰত বিভৱ বা স্থিতি শক্তি জমা হয়। তেনেদৰে কোনো বস্তুক বল প্রয়োগ কৰি গতিশীল কৰিলে বস্তুটোৰ মাজত গতিশক্তি সঞ্চিত হয়। এইখিনিতেই প্ৰশ্ন উদয় হ'ব  বস্তুৰ ভিতৰত শক্তি কিদৰে সঞ্চিত হয় !

আমি  জানো যে E=mc² মানে শক্তি আৰু ভৰ - দুয়ো দুয়োৰে পৰিপুৰক। যেতিয়া কোনো পদাৰ্থ এটাৰ ওপৰত বল প্ৰয়োগ কৰি পদাৰ্থটোক গতি প্ৰদান কৰা হয়, তেতিয়া পদাৰ্থটোৰ ওপৰত কাৰ্য কৰা হয়। কাৰ্যটো সম্পাদন কৰোতে যি পৰিমানৰ শক্তি প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল, সেই শক্তি পদাৰ্থটোত গতিশক্তি হিচাবে সঞ্চিত হয়। আপুনি আচৰিত হ'লেও আপেক্ষিকতাবাদৰ মতে এই সঞ্চিত গতিশক্তিয়ে পদাৰ্থটোৰ ভৰ বৃদ্ধি কৰে। ইয়াক গাণিতিক ভাবে KE = mc² - m˳c² হিচাবে প্ৰকাশ কৰা হয়। সেয়ে অতি দ্ৰুত হাৰত গতি কৰা পদাৰ্থৰ জড় ভৰ বৃদ্ধি হয়।

শূণ্য, মহাশূণ্য, শূণ্যতা ইত্যাদি

এৰিষ্ট'টলৰ এক মতবাদ অনুসৰি প্রকৃতি শূণ্যস্থান বিৰোধী। তেখেতৰ এই মতবাদটি ১৬৪৩ চন পর্যন্ত সৰ্বসাধাৰণ মানুহৰ মাজত জনপ্ৰিয় হৈ আছিল কাৰণ সেই সময়চোৱালৈ যিসকল বিজ্ঞানীয়ে কৃত্ৰিম ভাৱে শূণ্যস্থান তৈয়াৰ চেষ্টা কৰিছিল, তেওঁলোক প্ৰতিজনেই বিফল হৈছিল। 

১৬৪৩ চনত বিজ্ঞানী টৰিচেলীয়ে সর্বপ্রথমে এৰিষ্ট'টলৰ এই মতবাদটি ভুল বুলি প্রমাণিত কৰি এক নতুন চিন্তাধাৰাক জন্ম দিলে। টৰিচেলীয়ে পাৰাৰে পূর্ণ টেষ্টটিউব এটিৰ মুক্ত প্রান্তটো বুঢ়া আঙুলিৰে চেপি ধৰি টেষ্টটিউবটো পাৰাৰে পূর্ণ আন পাত্র এটিত ডুবাই ৰাখি দেখিলে যে টেষ্টটিউবৰ পাৰা স্তম্ভ ক্ৰমে তললৈ নামি আহিছে। পৰ্যবেক্ষণ কৰি টৰিচেলীয়ে ঘোষণা কৰিলে যে টেষ্টটিউবৰ তলৰ যি অংশলৈ পাৰা নামি আহিছে, তাত বায়ু বা আন কোনো পদাৰ্থই নাছিল, সেয়ে টেষ্টটিউবৰ উক্ত স্থানলৈ পাৰাখিনি নামি আহিব পাৰিছে। এই কথাটোৱে এৰিষ্ট'টলে আগবঢ়োৱা "প্রকৃতিৰ শূণ্যস্থান বিৰোধী" মতবাদটিক বিদায় দি প্ৰকৃতিত শূণ্যস্থান বা ভেকুৱামৰ অৱস্থিতি প্ৰমাণিত কৰে। টৰিচেলীয়ে আৱিষ্কাৰ কৰা এই শূণ্যস্থানক আমি টৰিচেলীৰ শূণ্যস্থান বা "Torricelli's vacuum" বুলি জানো। এই পৰীক্ষাৰ দ্বাৰা বিজ্ঞানীসকল নিশ্চিত হ'ল যে শূণ্যস্থান প্রকৃতিৰ এক স্বাভাবিক অৱস্থা। 

তাৰ কিছু বছৰ পিছত বিজ্ঞানীসকলৰ মাজত আন এটি ধাৰণাই গা কৰি উঠে। তেওঁলোকৰ মতে পোহৰে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডত গতি কৰাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী এটা মাধ্যম থকাটো বাঞ্চনীয়। ইয়াৰ আলমতেই "লুমিনিফেৰাচ ইথাৰ" নামৰ সমগ্ৰ বিশ্বতেই ব্যাপ্ত হৈ  থকা এক মাধ্যমৰ ধাৰণাই গা কৰি উঠে। এই ধাৰণা অনুসৰি মহাশূণ্য মানে হ'ল এক অদৃশ্য লুমিনিফেৰাচ ইথাৰৰ মাধ্যম !

এই ইথাৰ মাধ্যমৰ ধাৰণাটো সেই সময়ত ইমানেই প্রভাৱশালী আছিল যে মাইকেলচন আৰু মর্লিয়ে এটা পৰীক্ষাৰ জৰিয়তে ইথাৰৰ অনুপস্থিতিৰ প্রমাণ পোৱাৰ পিছতো তেওঁলোকে ধৰি লৈছিল যে পৰীক্ষাটো কৰোতে নিশ্চয় ক'ৰবাত ভুল হৈছে। পিছলৈ ১৯০৫ চনত পুনৰ আইনষ্টাইনে বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্বৰ সহায়ত ইথাৰত ধাৰণাটো ভুল বুলি প্ৰমাণ কৰে। বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদৰ আলমত আমি জানিব পাৰিলোঁ যে গতি কৰিবলৈ পোহৰক কোনো মাধ্যম নেলাগে, বৰং পোহৰে শূণ্যস্থানৰ মাজেৰেই বিদ্যুত চুম্বকীয় বিকিৰণ হিচাবে গতি কৰিব পাৰে। ফলস্বৰূপে ১৬৪৩ চনত টৰিচেলীয়ে আগবঢ়োৱা ধাৰণা অনুসৰি শূণ্যস্থানকেই প্রকৃতিৰ সাম্য অৱস্থা বুলি গ্ৰহন কৰা হয়। 

বিজ্ঞানৰ উত্থান-পতনৰ লগে লগে এই ধাৰণাটোৰ স্থায়ীত্বও থৰক বৰক হ'বলৈ আৰম্ভ হ'ল। হাইজেনবার্গৰ অনিশ্চয়তা তত্ব অনুসৰি কোনো এটি ক্ষুদ্র কণাৰ অৱস্থান সম্পর্কে আমি যিমান নিৰ্ভুল তথ্য পাম, থিক সেই সময়চোৱাত কণাটোৰ ভৰবেগ সিমানেই অনিশ্চিত হৈ পৰিব। একেদৰে কণাটিৰ ভৰবেগ যিমানেই নিশ্চিত হব, সেই মূহুৰ্তত কণাটোৰ অৱস্থান সিমানেই অনিশ্চিত হৈ পৰিব। এই তত্বটোত ভৰবেগ আৰু অৱস্থানৰ সলনি শক্তি আৰু সময়ক স্থাপন কৰিলে কি হ'ব বাৰু ?

ধৰি লোৱা হ'ল, এক নিৰ্দিষ্ট সময়ত কোনো এক ক্ষুদ্র একক আয়তনত শূণ্যস্থানৰ শক্তি নিখুত ভাবে নিৰূপণ কৰা হ'ল। এতিয়া সময়ক যদি লেহেমীয়া কৰি দিয়া হয়, তেন্তে সেই শক্তিৰ পৰিমাণ আমি এইবাৰ নিখুত ভাবে নিৰূপণ কৰিব নোৱাৰিম। সময়ৰ ব্যৱধান আৰু শূণ্যস্থানৰ আয়তন যদি আৰু সূক্ষ্ম কৰি লোৱা হয় তেন্তে, হাইজেনবার্গেৰ তত্ব অনুসৰি উক্ত আয়তনত শক্তিৰ পৰিমাণ সম্পর্কে আমি ইমানেই অনিশ্চিত হৈ পৰিম যে, সেই স্থানত শূণ্যৰ পৰাই কণা অথবা যথেষ্ট শক্তি সৃষ্টি হ'ব পাৰে। অর্থাৎ, অতিশয় ক্ষুদ্র সময় আৰু সূক্ষ্মতম স্থানত শূণ্যৰ পৰাই কণা সৃষ্টি হোৱাৰ এটা গ্রহণযোগ্য সমাধান পোৱা যায়। 

বিজ্ঞানী ডিৰাকে তেখেতৰ সমীকৰণত বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ আৰু কোৱাণ্টাম তত্বৰ মিশ্রণ ঘটাই ইলেকট্রনৰ চৰিত্র ব্যাখ্যা কৰিবলৈ গৈ ইলেকট্রনৰ বিপৰীত ধর্মী এটা কণিকাৰ সন্ধান পায়। এই কণিকাৰ আৱিষ্কাৰে পৰবৰ্তী পৰ্যায়ত মেটাৰ আৰু এণ্টিমেটাৰৰ ধাৰণাটো জন্ম দিলে। এই ধাৰণাৰ বোকোচাত উঠিয়েই বিজ্ঞানীসকলে পিছলৈ ইলেকট্রনৰ প্রতিকণা পজিট্রন কণাৰ আৱিষ্কাৰ কৰে।

কোনো এটা কণিকা যাৰ ভৰ আৰু স্পীন অন্য এটি কণাৰ ভৰ আৰু স্পীনৰ সমান অথচ যাৰ বৈদ্যুতিক আধান , বেৰিয়ণ সংখ্যা, লেপ্টন সংখ্যা ইত্যাদিবোৰ উক্ত কণিকাৰ বিপৰীত, তেনে কণাক প্রতিকণা বোলা হয়। সম্পূর্ণ নিৰপেক্ষ কেইটিমান কণিকা যেনে ফ'টন, মেচন আদিৰ বাহিৰে প্রায় সকলো কণাৰেই একোটি প্রতিকণা আছে।

আধুনিক বিজ্ঞানৰ মতে "কোৱাণ্টাম ফ্লাকচুৱেচন"ৰ মাধ্যমত শূন্যস্থানত প্রতি মূহুৰ্ততেই কণা আৰু প্রতিকণাৰ সৃষ্টি আৰু বিনাশৰ মেলা বহে। যেতিয়া এটা ইলেকট্ৰণ তাৰ প্ৰতিকণা পজিট্রনৰ লগ লাগে, দুয়োটাই ধ্বংসপ্ৰাপ্ত বা "শূণ্য" হয় আৰু তাৰ বিনিময়ত শূণ্যৰ পৰাই উদ্ভব হয় শক্তি। ইয়াত ধনাত্মক পজিট্ৰন কণাটো ঋণাত্মক ইলেকট্ৰনৰ লগত লগ হৈ দুয়ো এক ''শূণ্য" হৈ পৰে। অৰ্থাৎ আমি আলোচনা কৰা “শূণ্য”টো আচলতে “শূণ্য” নহয়। সহজ ভাষাত +১ৰ লগত -১ যোগ কৰিলে যোগফল শূণ্য হয়। সেয়ে কোৱাণ্টাম বিজ্ঞানৰ শূণ্যটো +১-১=০ হে। আমি তাহানিতে পঢ়াশালিত শিকি অহা  ০+০=০ নহয়।