Monday 22 January 2024

ৰহস্যময় নক্ষত্ৰ : মাইৰা


আকাশৰ তৰাবোৰে মানুহক সদায়ে আকৰ্ষণ কৰে। এই সকলোবোৰ তৰাৰ ভিতৰত "মাইৰা-এ" (মিৰা) নামৰ তৰাটো অতি ৰহস্যময়। কাৰণ এই তৰাটোৱে প্ৰায় ১৩ আলোকবৰ্ষ দীঘল এডাল প্ৰকাণ্ড নেজৰ সৈতে মহাকাশত প্ৰতি ঘণ্টাত প্ৰায় ৪৬০০০০ কি:মি: বেগত হাতীপটিৰ চৌদিশে ঘূৰি আছে!  মহাবিশ্বৰ এই অতি বিৰল তৰাটোৱে বিজ্ঞানীসকলৰ মাজত বাৰুকৈয়ে আলোড়ন সৃষ্টি কৰি আহিছে।

এই তৰাটো আমাৰ সৌৰজগতৰ পৰা প্ৰায় ২৫০ আলোকবৰ্ষ দূৰত্বত অৱস্থিত আৰু তৰাটো সূৰ্য্যতকৈ প্ৰায় ৩০০ গুণ ডাঙৰ। ই এটা বিৰল আৰু বৃদ্ধ ৰঙা দৈত্য তৰা। কোটি কোটি বছৰ আগতে ই আমাৰ সূৰ্য্যৰ দৰেই আছিল যদিও সময়ৰ লগে লগে তৰাটোৱে নিজৰ ইন্ধন প্ৰায় শেষ কৰি বৰ্তমান এটা ৰঙা দৈত্যলৈ পৰিণত হৈছে। "মাইৰা-এ" নামৰ এই তৰাটো "চিটাছ" বা তিমি নক্ষত্ৰমণ্ডলত অৱস্থিত। বিজ্ঞানীসকলে এই তৰাটোক "অমাইক্ৰন চেটি'' বুলি নামাকৰণ কৰিছে।

মাইৰা প্ৰকৃততে এক বাইনাৰী তৰাতন্ত্ৰ। এই বাইনাৰী ব্যৱস্থাটো সদায় দুটা একেলগে তৰা থাকে। মাইৰা বাইনাৰী তন্ত্ৰটোত থকা তৰাদুটাক ক্ৰমে "মাইৰা-এ" আৰু "মাইৰা-বি" বুলি জনা যায়। এই তৰা দুটাই প্ৰতি ৫০০ বছৰত এবাৰকৈ ইটোৱে সিটোৰ চাৰিওফালে ঘূৰে। "মাইৰা-বি" নামৰ তৰাটো বৰ্তমান এটা বগা বামন তৰালৈ পৰিণত হৈছে।

জীৱন কালৰ অন্তিম দশাত এই তৰাটোৱে প্ৰতি ১০ বছৰত এখন পৃথিৱীৰ সমান ভৰৰ নাক্ষত্ৰিক পদাৰ্থ যেনে গেছ, প্লাজমা আদি হেৰুৱাই আহিছে। এই পদাৰ্থবোৰ তৰাটোৰ পৃষ্ঠৰ পৰা মহাবিশ্বৰ বুকুলৈ ছিটিকি যায়। ইতিমধ্য তৰাটোৱে ইয়াৰ নিজস্ব ভৰৰ আধা পৰিমাণৰ ভৰ হেৰুৱাই পেলাইছে। বিগত ৩০ হাজাৰ বছৰত তৰাটোৱে যিমান পদাৰ্থ হেৰুৱাইছে, সেইবোৰেৰে পৃথিৱীৰ আকাৰৰ ৫০০০ টা গ্ৰহৰ জন্ম হ’ব পাৰিব!

জীৱনৰ অন্তিম দশাত উপনীত হোৱাৰ পৰাই তৰাটোৱে এনেদৰে অবিৰত ভাবে হেৰুৱাই অহা গেছ আৰু প্লাজমাবোৰ তৰাটোৰ মহাকৰ্ষণ বলৰ প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্ত হ'ব পৰা নাই আৰু সেয়ে এই সকলোবোৰ পদাৰ্থই গতিশীল তৰাটোৰ গতিৰ বিপৰীত দিশে অৱস্থান কৰি তৰাটোৰ পিছে পিছে মহাকাশৰ বুকুত ১৩ আলোকবৰ্ষ দীঘল এডাল প্ৰকাণ্ড নেজ হৈ তৰাটোৰ পিছে পিছে দৌৰি ফুৰিছে অহৰহ! এই বিশালকায় নেজডালৰ বাবে তৰাটো বিজ্ঞান মহলত এক ৰহস্যময় তৰা।

অনুজ্বল হ'লেও ফৰকাল জোনাকবিহীন ৰাতিৰ আকাশত মাইৰা তৰাতন্ত্ৰটো সহজেই দেখা পোৱা যায়। আকাশৰ তৰা আৰু গ্ৰহবোৰৰ অৱস্থান সম্বন্ধে সামান্য অভিজ্ঞতা থাকিলে বৃহস্পতি গ্ৰহ আৰু মীন ৰাশিৰ ওচৰত অৱস্থান কৰা তৰাটো দেখা পোৱা যায়। অৱশ্যে, ২৫০ আলোকবৰ্ষ দূৰৰ এই তৰাটোৰ নেজডাল চাবলৈ আপোনাক এটা দূৰবীণ লাগিব।  অধিক তথ্যৰ বাবে তলৰ লিংকটো খুলি চাব পাৰে 👇

https://youtu.be/siHcFTbpkxg?si=voz54Sp4118wP6_b