২০১৩ চনৰ কথা। ডঃ এ.পি.জে আব্দুল কালাম ছাৰে নিজৰেই এক বিচিত্ৰ অভিজ্ঞতাৰ কথা কৈছিল৷ সেই কাহিনীটো আছিল এনেধৰণৰ… ‘‘১৯৭৯ চনৰ কথা৷ তেতিয়া মই SLV-3 প্ৰজেক্টৰ উপগ্ৰহ নিক্ষেপণৰ প্রজেক্ট ডাইৰেক্টৰ৷ আমাৰ মিছন আছিল কৃত্ৰিম উপগ্ৰহবোৰক মহাকাশলৈ উৎক্ষেপণ কৰি সঠিক ভাৱে কক্ষপথত স্থাপন কৰা৷ ১০ বছৰ ধৰি প্ৰজেক্টটোৰ লগত জড়িত ইঞ্জিনীয়াৰ আৰু বিশেষজ্ঞ বিজ্ঞানী সকলে ইয়াৰ বাবে কঠিন পৰিশ্রম কৰি আহিছে৷ ১৯৭৯ চনৰ ১০ আগষ্টৰ দিনা সদলবলে আমি শ্রীহৰিকোটা পালোগৈ৷ ১৭ টন ওজনৰ ২২ মিটাৰ ওখ SLV-3 ইতিমধ্যে ৪০ কেজি পে'লোড মহাকাশৰ বুকুলৈ কঢ়িয়াই নিবলৈ সাজু হৈ উঠিছে৷
কাউণ্টডাউন আৰম্ভ হ'ল। এক ৰুদ্ধশ্বাস পৰিবেশ৷ তেনে এক জটিল সময়তেই আমাৰ কম্পিউটাৰ চিষ্টেমটো হঠাৎ বন্ধ হৈ গ'ল৷ উপগ্ৰহৰ প্ৰক্ষেপণ আৰু সম্ভৱ নহ'ল। চৌদিশে হতাশা। বিশেষজ্ঞ বিজ্ঞানীসকলে পৰীক্ষা কৰি বুজি পালে যে ইন্ধন টেংকৰ কিছু সাধাৰণ সমস্যা হৈছে, কিন্তু এনে সাধাৰণ সমস্যা এটাৰ সমাধানৰ বাবেও বেছ কিছু সময়ৰ প্ৰয়োজন হ'ব। কিন্তু ছেটেলাইট উৎক্ষেপণ কৰাটোও অত্যন্ত জৰুৰী। মই জানো যে ছেটেলাইট উৎক্ষেপণৰ চাৰিটা পর্যায় থাকে৷ তাৰ ভিতৰত প্রথম পর্যায়টোৰ কোনো বিসংগতি নাছিল। মোৰ গাণিতিক হিচাব মতে এনে সাধাৰণ বিসংগতি উপেক্ষণীয়। সেয়েহে মই উৎক্ষেপণৰ বাবে কঠিন সিদ্ধান্তটো ল'বলৈ মনস্থ কৰি সেউজ সংকেত দিলোঁ। কিন্তু উৎক্ষেপণৰ দ্বিতীয় পর্যায়টো পোৱাৰ লগে লগে মহাকাশৰ বুকুত উৰ্ধমূখীকৈ গতি কৰি থকা আমাৰ ছেটেলাইটটো মাজ আকাশত চকৰিৰ দৰে ঘূৰিবলৈ ধৰিলে৷ মহাকাশলৈ যোৱাৰ সলনি ছেটেলাইটো পুনৰ ধৰাৰ দিশলৈ নামি আহি কেইমিনিটমানৰ ভিতৰতেই বঙ্গোপসাগৰৰ বুকুত জাহ গ'ল।"
ডঃ এ.পি.জে আব্দুল কালাম ছাৰৰ জীৱনৰ সেয়া আছিল প্রথম ব্যর্থতা। যথাৰীতি তাৰ পিছতেই আৰম্ভ হৈছিল সমালোচনা৷ কাৰণ কম্পিউটাৰৰ সতর্কতা বাণীক উপেক্ষা কৰি তেখেতে এককভাবেই ছেটেলাইট উৎক্ষেপণ কৰাৰ সিদ্ধান্তটো লৈছিল৷ কাজেই ব্যর্থতাৰ সমস্ত দোষ তেখেতৰ৷ কিন্তু সেই সময়ৰ ইছৰোৰ চেয়াৰমেন তথা প্ৰসিদ্ধ এৰোস্পেচ ইঞ্জিনীয়াৰ ড° সতীশ ধাৱন ছাৰে সেই ব্যর্থতাৰ সমস্ত দায় নিজে গাত পাতি লৈ কালাম সহ আন বিজ্ঞানীসকলৰ কাষত থিয় হৈ ঘোষণা কৰিছিল যে এই ডেকা বিজ্ঞানী সকলৰ সামৰ্থৰ ওপৰত বিশ্বাস ৰাখক। অহা বছৰ এওলোক সফল হ'বই।
আৰু কাৰ্যতঃ সেয়াই হৈছিল৷ ১৯৮০ চনৰ ১৮ জুলাইৰ দিনা ভাৰতবৰ্ষই ৰোহিনী আৰ.এস-১ নামৰ ছেটেলাইটটো একক ভাবে সফলতাৰে মহাকাশত স্থাপন কৰে। সেইদিনাও ইছৰোৰ চেয়াৰমেন ড° সতীশ ধাৱন ছাৰ আগবাঢ়ি আহিছিল আৰু কালাম সহ যুৱ বিজ্ঞানী সকলৰ নামত উৎসৰ্গিত কৰিছিল ইছৰোৰ এই সফলতা।
ডঃ এ.পি.জে আব্দুল কালামে মন কৰিছিল কেনেদৰে ইছৰোৰ চেয়াৰমেন ড° সতীশ ধাৱনে যুৱ বিজ্ঞানী সকলক উৎসাহিত কৰিছিল। ব্যর্থতাৰ সমস্ত দায় নিজৰ কান্ধত লৈ সফলতাৰ গৌৰৱখিনি বিলাই দিছিল যুৱ বিজ্ঞানী সকলৰ মাজত। এই কথাটোৱে সকলোবোৰ যুৱ বিজ্ঞানীকেই উদ্বুদ্ধ কৰি তুলিছিল। পৰবৰ্তী সময়চোৱাত ইছৰোৰ এই যুৱবিজ্ঞানী সকলেই ভাৰতবৰ্ষৰ মহাকাশ বিজ্ঞানক বিশ্বৰ দৰবাৰত প্ৰতিষ্ঠা কৰি ভাৰতবৰ্ষক আনি দিয়ে ঈৰ্ষণীয় সফলতা। আজি ইছৰোৰ লগতে প্ৰতিজন বিজ্ঞানীয়েই বিশ্ব বন্দিত।
No comments:
Post a Comment