Friday 20 September 2024

ৰাণাদালৈ ওপজা দিনৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি



সেয়া ১৯৬০ চন মানৰ কথা। গুৱাহাটীৰ উজান বজাৰৰ এখন বিয়া। নিমন্ত্ৰিত অতিথি হিচাবে ৰভাতলিত একেলগে বহি আছিল হীৰেন ভট্টাচাৰ্য (হীৰুদা), জয়ন্ত হাজৰিকা (ৰাণা দা) আৰু নিৰ্মলপ্ৰভা বৰদলৈ বাইদেউ। খেয়ালী মনৰ হীৰুদাই হঠাতে এটা প্ৰস্তাৱ দাঙি ধৰিলে। প্ৰস্তাৱটি এনেধৰণৰ - নিৰ্মলপ্ৰভা বৰদলৈয়ে এটা গান লিখিব লাগে আৰু সেই গানটিত সুৰ দিব লাগিব জয়ন্ত হাজৰিকাই। সময় দুয়োজনৰ বাবে মাত্ৰ তিনি মিনিটকৈ। আকোৰগোঁজ হীৰুদাৰ কথা কোনে বাৰু পেলাব পাৰে!
ৰাজী হ'ল দুয়োজনেই। কিন্তু গান লিখিবলৈ ৰভাতলিত কাগজ ক’ত পোৱা যাব? হীৰুদাই তেখেতৰ চাৰমিনাৰ চিগাৰেটৰ পেকেটটো উলিয়াই ফালি লৈ পেকেটটোৰ বুকুফাল আৰু কলম এটা আগবঢ়াই দিলে নিৰ্মলপ্ৰভা বৰদলৈ বাইদেউৰ পিনে।
চিগাৰেটৰ পেকেটটোৰ উকা ফালটোৰ ওপৰত কলমটো ৰাখি নিৰ্মলপ্ৰভা বাইদেউৱে ৰভাৰ বাহিৰলৈ চকুযুৰি থেলি পঠিয়াই দেখিলে যে অনতিদূৰত এখিলা কলপাত বতাহত লৰি আছে। পিছ মুহূৰ্ততে তেওঁ জয়ন্ত হাজৰিকা (ৰাণাদা)ৰ পিনে চালে। জয়ন্ত হাজৰিকা তেতিয়া চেঙেলিয়া ডেকা ল’ৰা। বয়স মাত্ৰ ১৭ বছৰ। ৰাণাদা (জয়ন্ত হাজৰিকা)ৰ বয়সৰ স’তে মিলা চঞ্চল এখিলা কলপাত। বাইদেউৰ কলমটোৱে চিগাৰেটৰ পেকেটৰ ওপৰেদি মসৃণ গতি আৰম্ভ কৰিলে:
“আগলি বতাহে কঁপালে কলৰে পাত
মন উৰণীয়া হেৰালে বাটৰে আঁত।
বুজোঁ কি নুবুজোঁ চিনাকি কুলিৰে মাত
মেলো কি নেমেলো আকাশে চুবলৈ হাত
হেৰালে বাটৰে আঁত।
এটি মাথোঁ ফুল মনৰে ডালতে কঁপে
এটি মাথোঁ পখী এই উৰে উৰে
কিনো ফুল সিটি
কিনো পখী সিটি
জিৰাব কিহৰে ছাঁত
হেৰালে বাটৰে আঁত।”

তাৰ থিক পিছৰ তিনি মিনিটৰ ভিতৰত গীতটিত সুৰ দিলে ৰাণা দাই। সৃষ্টি হ’ল এটি যুগজয়ী গীতৰ। আগলি বতাহে কঁপালে কলৰে পাত" ৰাণা দা (জয়ন্ত হাজৰিকা)ৰ এইচ.এম.ভিৰ যোগেদি ৰেকৰ্ডিং কৰা প্ৰথমটো গীত। দৰদী শিল্পী জয়ন্ত হাজৰিকা দেৱলৈ আজি ওপজা দিনৰ শ্ৰদ্ধা নিবেদন কৰিলোঁ।
🙏

Thursday 19 September 2024

ভাৰতীয় মহাকাশ ষ্টেচন


২০১৯ চনত, ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা (ইছৰো)ৰ মুৰব্বী কে. সিভানে এখন ছেমিনাৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ভাৰতৰ এটা  নিজস্ব মহাকাশ ষ্টেচনৰ বিষয়টো উপস্থাপন কৰিছিল। তাৰবাবে তেখেতে এই পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাবে প্ৰায় ২০ টন ভৰ বিশিষ্ট এটা মডেলৰ আভাষো যুগুত কৰি আনিছিল। তাৰ তিনি বছৰ পিছত, অৰ্থাৎ ২০২৩ চনৰ ১ জানুৱাৰীৰ দিনা ইছৰোৰ অধ্যক্ষ হিচাপে অৱসৰ লোৱাৰ পূৰ্বে ইছৰোৰ পৰম্পৰাগত "নৱবৰ্ষৰ ভাষণ" অনুষ্ঠানত কে. সিভানে ভাৰতৰ প্ৰথমটো মানৱ যুক্ত মহাকাশযান "গগনযান"ৰ পৰিকল্পনা অনুযায়ী প্ৰয়োজনীয় প্ৰাথমিক পৰীক্ষালানিৰ সফল সমাপ্তিৰ ঘোষণাৰে সমগ্ৰ বিশ্ববাসীলৈ তেওঁ ভাৰতৰ মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাটোৱে মহাকাশ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰখনত লাভ কৰা ঈৰ্ষণীয় সফলতাৰ বাৰ্তা প্ৰেৰন কৰিছিল।

কে. সিভানৰ অৱসৰৰ পিছত ২০২৩ চনত ইছৰোৰ নৱনিযুক্ত অধ্যক্ষ এছ. সোমানাথে কৈছিল যে ইতিমধ্যে ইছৰোৰ গগনযান কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে ভাৰতীয় মহাকাশচাৰীক সম্পূৰ্ণ দেশীয় প্ৰযুক্তিৰে মহাকাশলৈ প্ৰেৰন কৰিবলৈ "স্পেচ ফ্লাইট"ৰ কাম কাজবোৰ অন্তিম পৰ্যায়ত উপনীত হৈছে আৰু ইয়াৰ পিছতেই পৰৱৰ্তী মডিউলসমূহত ভাৰতৰ নিজস্ব "স্পেচ ষ্টেচন" নিৰ্মাণৰ প্ৰক্ৰিয়াটো তৰান্বিত কৰা হ'ব। 

প্ৰস্তাৱিত এই মহাকাশ ষ্টেচন প্ৰকল্পৰ সময়সীমা ব্যাপক। আগন্তুক ২০ বছৰৰ ভিতৰত ভাৰতৰ নিজস্ব মহাকাশ ষ্টেচন নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পৰিকল্পনাক ইতিমধ্যে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে অনুমোদন কৰিছে। ২০২৫ চনৰ পৰা ভাৰতীয় মহাকাশ ষ্টেচনৰ বাবে উন্নয়নমূলক পৰীক্ষাবোৰ আৰম্ভ হ’ব আৰু ২০৩৫ চনৰ ভিতৰত ভাৰতীয় মহাকাশ ষ্টেচন প্ৰকল্পটোৰ চূড়ান্ত সংস্কৰণটো নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হ'ব। অৱশ্যে ইয়াৰ পূৰ্বে অৰ্থাৎ ২০২৮ চনত ইছৰোৱে মহাকাশ ষ্টেচনৰ এটা প্ৰাথমিক মডেল স্থাপন কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। ইয়াৰ লগে লগে ২০৪০ চনৰ ভিতৰত ইছৰোৱে  চন্দ্ৰলৈ এটা মানৱ অভিযান সম্পন্ন কৰাৰো প্ৰস্তুতি আৰম্ভ কৰিছে। এই পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাবে সোনকালেই মানৱহীন চন্দ্ৰযান-৪ অভিযান আৰম্ভ হ'ব, যত জোনবাইৰ বুকুৰ পৰা মাটিৰ নমুনা সংগ্ৰহ কৰি মহাকাশযান পুনৰ পৃথিৱীলৈ ঘূৰাই অনাৰ প্ৰস্তুতি চলি আছে।

তলত দিয়া ইছৰোৰ লিংকটো খুলি অধিক তথ্য চাব পাৰে 👇

https://www.isro.gov.in/

পৃথিৱীৰো এটা আঙুঠি আছিল

 


প্ৰায় ৪৬৬ মিলিয়ন বছৰ আগত, বহুত উল্কাপিণ্ডই আমাৰ পৃথিৱীত একেলেথাৰিয়ে খুন্দিয়াইছিল। ইয়াৰ ফলত পৃথিৱীৰ বুকুত ভূতাত্ত্বিকভাৱে অতি কম সময়ৰ ভিতৰতে বহুতো খাদৰ সৃষ্টি হৈছিল। বৰ্তমান সময়ত আমি উল্কাপিণ্ডৰ আঘাতৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা এনে ২১টা খাদৰ বিষয়ে জানো। তদুপৰি ইউৰোপ, ৰাছিয়া আৰু চীনৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত উদ্ধাৰ হোৱা বিভিন্ন শিলাখণ্ডবোৰত উল্কাপিণ্ডৰ অৱশেষৰ সন্ধান পোৱা গৈছে।

অষ্ট্ৰেলিয়াৰ ম'নাচ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ভূ-তত্ত্ববিদ এণ্ডি টমকিন্স আৰু তেখেতৰ সহকর্মীসকলে সম্পন্ন কৰা গৱেষণাৰ পৰা পোৱা তথ্য অনুসৰি পৃথিৱীৰ সৈতে সংঘটিত হোৱা এনে মহাজাগতিক সংঘৰ্ষৰ ফলত আজিৰ পৰা প্ৰায় ৪৬৬ মিলিয়ন বছৰ আগত এটা ডাঙৰ গ্ৰহাণু চূৰ্ণ বিচূৰ্ণ হৈ গ্ৰহাণুটোৰ ধ্বংসাৱশেষবোৰে বহুদিন ধৰি পৃথিৱীৰ বুকুত উল্কাপাতৰ সৃষ্টি কৰিছিল আৰু আপেক্ষিক ভাবে সৰু সৰু ধ্বংসাৱশেষবোৰ পৃথিৱীৰ মাধ্যাকৰ্ষণ বলৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈ পৃথিৱীৰ বিষুৱৰেখাৰ চাৰিওফালে ধ্বংসাবশেষৰ এটা বলয়ৰ সৃষ্টি কৰিছিল আৰু এই বলয়টোৱে সৌৰজগতৰ শনি গ্ৰহৰ চাৰিওফালে থকা আঙুঠিটোৰ দৰেই আমাৰ পৃথিৱীৰ চৌদিশে পৰিক্ৰমা কৰিছিল। 

প্ৰায় ৪৬৬ মিলিয়ন বছৰ আগত, আমাৰ পৃথিৱীখন নাটকীয়ভাৱে ঠাণ্ডা হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু হিমযুগৰ আৰম্ভনি হৈছিল। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে পৃথিৱীৰ চৌদিশে সৃষ্টি হোৱা এই:আঙঠিটোৰ বাবেই পৃথিৱীলৈ হিমযুগ আহিছিল।

তলৰ লিংকটো চাব পাৰে

https://www.monash.edu/science/news-events/news/current/earth-may-have-had-a-ring-system-466-million-years-ago

Sunday 15 September 2024

এটা নতুন জোনবাই


পৃথিৱীৰ মাধ্যাকর্ষণ শক্তিৰ প্ৰভাৱত অহা ২৯ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে মহাকাশত ঘূৰি ফুৰা এটা গ্ৰহাণু পৃথিৱীৰ কক্ষপথত প্ৰৱেশ কৰি ২৫ নৱেম্বৰলৈকে পৃথিৱীৰ চৌদিশে ঘূৰি থাকিব। অৰ্থাৎ আমাৰ পৃথিৱীয়ে দু’মাহৰ বাবে এটা নতুন ‘'জোনবাই'’ লাভ কৰিব! যোৱা ৭ আগষ্ট তাৰিখে মহাকাশ বিজ্ঞানীসকলে এই গ্ৰহাণুটো আৱিষ্কাৰ কৰি ইয়াৰ গতিবিধি পৰ্যবেক্ষণ কৰিছে। বিজ্ঞানীসকলে ইয়াৰ নাম ৰাখিছে - "২০২৪ পিটি৫" ! 

সূৰ্যৰ মাধ্যকৰ্ষণ বলৰ প্ৰভাৱত সৌৰজগতৰ ভিতৰত ঘূৰি ফুৰা এই গ্ৰহাণুটোক পৃথিৱীৰ মাধ্যাকর্ষণ শক্তিয়ে কিছু সময়ৰ বাবে টানি আনিব। অহা ২৯ ছেপ্টেম্বৰত পৃথিৱীৰ চৌদিশৰ এক নিৰ্দিষ্ট কক্ষপথত প্ৰৱেশ কৰি এই গ্ৰহাণুটো অহা ২৫ নৱেম্বৰলৈকে পৃথিৱীৰ চৌদিশে ঘূৰি থাকিব। বিজ্ঞানীসকলে এই পৰিঘটনাক এক দুৰ্লভ মহাজাগতিক ঘটনা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে।

''২০২৪ পিটি৫'' নামৰ এই গ্ৰহাণুটো প্ৰায় ৩৩ ফুট ব্যাসৰ এক প্ৰকাণ্ড শিলাখণ্ড।  যদিও এই গ্ৰহাণুটোৱে পৃথিৱীৰ চৌদিশৰ কক্ষপথত ঘূৰিব, গ্ৰহাণুটোৱে কিন্তু পৃথিৱী চৌদিশে এটা সম্পূৰ্ণ পৰিক্ৰমা সমাপ্ত কৰিব নোৱাৰে। তাৰ সলনি ই পৃথিৱীৰ চাৰিওফালে অৰ্ধবৃত্তাকাৰ এক কক্ষৰে ঘূৰি ২৫ নৱেম্বৰৰ দিনা পুনৰ মহাকাশত বিলীন হৈ যাব। 

‘'২০২৪ পিটি৫’' ক্ষূদ্ৰাকৃতিৰ হোৱাৰ লগতে এক ক্ষন্তেকীয়া মহাজাগতিক অতিথি হ'লেও, ই মহাকাশ বিজ্ঞানীসকলৰ বাবে অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ। কাৰণ ইয়াৰ সহায়ত বিজ্ঞানীসকলে পৃথিৱীৰ মাধ্যাকর্ষণ শক্তিৰ প্ৰভাৱত গ্ৰহাণুবোৰৰ আচৰণ সম্পৰ্কে অধ্যয়ন কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰিব। এই তথ্যবোৰে আগলৈ পৃথিৱীত খুন্দা খোৱাৰ সম্ভাৱনা থকা গ্ৰহাণুবোৰৰ বিষয়ে গৱেষণাৰ কামত যথেষ্ঠ সহায় কৰিব।  বৰ্তমান, পৃথিৱীৰ কক্ষপথলৈ সেই নতুন মহাজাগতিক অতিথিৰ আগমনৰ বাবে বিজ্ঞানীসকলে আগ্ৰহেৰে অপেক্ষা কৰিছে।

তলৰ লিংকটো খুলি চাব পাৰে: 

https://eyes.nasa.gov/apps/asteroids/#/home

Tuesday 3 September 2024

পোহৰ আৰু সময়

 

পোহৰৰ বেগত গতি কৰিলে, সকলো ঘড়ী থমকি ৰয়। শূন্য আকাৰ বা ছিঙ্গুলাৰিটিলৈ সংকুচিত হয় মহাবিশ্ব। গতিশীল ঘড়ীবোৰ স্থিৰ অৱস্থাৰ ঘড়ীবোৰৰ তুলনাত লেহেমীয়া হয়। যেতিয়া কোনো গতিশীল ঘড়ীৰ বেগ, পোহৰৰ বেগৰ প্ৰায় সমান হয়, তেতিয়া সেই ঘড়ীৰ কাটাবোৰ প্ৰায় স্তব্ধ হৈ পৰে। এইখিনিতেই আমি এটা আকৰ্ষণীয় প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিব পাৰোঁ - যিহেতু তীব্ৰগতি সম্পন্ন ফোটন কণাবোৰে পোহৰৰ বেগত গতি কৰে আৰু পোহৰৰ বেগেই গতিশীল সকলো বস্তুৰ বেগৰ চূড়ান্ত সীমা, তেনে ক্ষেত্ৰত পোহৰ বা পোহৰৰ ফোটন কণাবোৰৰ বাবে "সময়" বুলি কিবা এটা ভৌতিক ৰাশি থকাটো সম্ভৱ নে? পোহৰৰ বাবে সময় সদায়েই স্থবিৰ নহয়নে?

বিজ্ঞানীসকলৰ মতে পোহৰ অথবা পোহৰৰ মৌলিক কণা ফোটনবোৰৰ বাবে "সময়" আৰু "স্থান" বুলি একোৰে অস্তিত্ব নাই।
তেওঁলোকৰ মতে ইয়াৰ কাৰণ হ'ল - আইনষ্টাইনৰ আপেক্ষিকতাবাদৰ তত্ব অনুসৰি, যিবোৰ বস্তু অতি বেছি বেগেৰে গতি কৰে, তেনে বস্তুবোৰৰ ক্ষেত্ৰত "সময়" কোনো এজন স্থিৰ পৰ্য্যবেক্ষকৰ বাবে অতিমাত্ৰা ধীৰ হৈ পৰে। আনহাতে পোহৰৰ বেগত গতি কৰা কোনো বস্তুৰ বাবে, পৰ্যবেক্ষকৰ দৃষ্টিত "সময়" থমকি যায়। ইয়াৰ অৰ্থ এয়ে যে পোহৰে মুহূৰ্ত এটাৰ ভিতৰতেই যাত্ৰা সমাপন কৰে।
পোহৰৰ কোনো বিশ্ৰামৰ ফ্রেম (Rest Frame) নাই। সেয়েহে পোহৰে যিকোনো ফ্ৰেমত সৰ্বোচ্চ বেগত গতি কৰিব পাৰে। যিহেতু "সময়"ক নিৰ্দিষ্ট এক ফ্ৰেমৰ ভিতৰতহে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়, সেয়ে পোহৰৰ বাবে সময় তাৎপৰ্যহীন।
আন এটা উল্ল্যেখযোগ্য কাৰণ হ'ল এই যে পোহৰৰ বেগত "স্থান" সংকুচিত হয়। অৰ্থাৎ পোহৰে গতি কৰিলে, যাত্ৰা কৰা স্থানৰ মাজৰ দূৰত্ববোৰ শূন্যলৈ সংকুচিত হৈ পৰে। সেইবাবে, পোহৰ অথবা পোহৰৰ ফোটন কণাৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা কেৱল সময়েই নহয়, স্থানো একেবাৰে সংকুচিত হৈ এক বিন্দুত পৰিনত হয়।

সেইবাবেই বিজ্ঞানীসকলৰ মতে পোহৰে "সময়" আৰু "স্থান" দুয়োকে অনুভৱ কৰিব নোৱাৰে। পোহৰৰ সৰ্বিচ্চ বেগত "সময়" আৰু "স্থান"ৰ ধাৰণাবোৰ নিদিষ্ট নহয়।

Saturday 31 August 2024

অৱচেতন মনৰ ঋণাত্মক প্ৰগ্ৰেমিং

অৱচেতন মনৰ ঋণাত্মক প্ৰগ্ৰেমিং (Subconscious negative programming) মানে কেতবোৰ প্ৰচলিত বিশ্বাস, চিন্তা বা মনোভাৱক বুজায় যিবোৰ মানুহৰ অৱচেতন মনৰ মাজত লুকাই থাকি মানুহৰ আচৰণ আৰু দৃষ্টিভংগীক ঋণাত্মক দিশত প্ৰভাৱিত কৰে। এই ধাৰণাবোৰ সাধাৰণতে পূৰ্বৰ কিছুমান অভিজ্ঞতা, আনৰ পৰা শুনা কিছুমান ঘটনাৰ বৰ্ণনা অথবা নিজৰ জীৱনৰ বিফলতাৰ পৰাই গঢ় লৈ উঠে।

উদাহৰণস্বৰূপে, যদি কোনোৱে বাৰে বাৰে আনৰ মুখত যেনে পিতৃ-মাতৃ, আত্মীয়-স্বজন বা গুৰুৰ পৰা শুনে যে "তুমি ভাল নহয়" বা "তুমি কেতিয়াও সফল হ'ব নোৱাৰিবা", - তেন্তে এই কথাবোৰ ব্যক্তিজনৰ অৱচেতন মনত ছাপ বহুৱাই ৰৈ যায়। ফলত, তেওঁলোকে অজানিতে নিজৰ প্ৰচেষ্টাবোৰকেই ব্যৰ্থ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তেওঁলোকলৈ অহা সুযোগবোৰৰ সৎব্যৱহাৰ নকৰি সেইবোৰ অনায়াসে এৰি দিয়ে। 

আমাৰ মনক প্ৰফুল্লিত কৰি ৰখাৰ বাবে পুনৰায় প্ৰগ্ৰেমিং কৰাটো অত্যন্ত জৰুৰী। আমাৰ কেতিয়াবা এনে লাগে যেন আমি নিজেই নিজৰ বাবে এখন বাধাৰ প্ৰাচীৰ। মনোবিজ্ঞানী সকলৰ মতে এয়া অৱচেতন মনৰ নেগেটিভ প্ৰগ্ৰেমিঙৰ ফল। সেই সময়ত আমাৰ ঋণাত্মক বিশ্বাসবোৰ বেছি গভীৰ হয়, যিবোৰে আমাক কানে কানে কৈ যায়হি যে - "তুমি ভাল নহয়" বা "তুমি কেতিয়াও সফল হ'ব নোৱাৰিবা"। যিসকল মানুহে এই সময়খিনিতেই নিজৰ মনক পুনৰায় প্ৰোগ্ৰামিং কৰাই ল'ব, তেওঁলোকৰ মনৰ পৰা নেগেটিভ চিন্তাবোৰ লাহে লাহে নোহোৱা হয়। নিজৰ মনক পুনৰায় প্ৰগ্ৰেমিং কৰিবলৈ আমি প্ৰথমে আমাৰ নেগেটিভ চিন্তাবোৰ চিহ্নিত কৰি, তাৰ পৰিবৰ্তে ধনাত্মক চিন্তাধাৰাৰে আগুৱাব পাৰিব লাগিব। আমি যদি ধ্যানৰ অভ্যাসৰ লগতে নিজকে উৎসাহজনক বাৰ্তাৰ মাজত আৱৰি ৰাখিবলৈ শিকো বা চেষ্টা কৰো, তেন্তে আমাৰ মনোভাৱৰ ধনাত্মক পৰিবর্তন আৰম্ভ হয়। আমাৰ মনোজগতৰ ভিতৰখনত এটা উৎসাহজনক পৰিবেশ সৃষ্টি কৰি সুন্দৰ জীৱন যাপন কৰিব পৰা ক্ষমতা আমাৰ হাততেই থাকে। আমাক মাথোন প্ৰয়োজন হয় ইচ্ছা শক্তিৰ।

Friday 30 August 2024

আফ্ৰিকা দ্বিখণ্ডিত হোৱাৰ সম্ভাবনা


আফ্ৰিকাৰ ভূতত্ত্বৰ এক বৃহৎ পৰিবৰ্তন পোহৰলৈ আহিছে। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে আফ্ৰিকাৰ পূৱ অংশটো মূল ভূখণ্ডৰ পৰা বেলেগ হোৱাৰ পথত। ইয়াৰ কাৰণ হ'ল পূৱ আফ্ৰিকাৰ ভূখণ্ড ধীৰ গতিৰে বেলেগ হোৱাৰ দিশে আগবাঢ়িছে, যাৰ ফলত এখন নতুন মহাসাগৰ সৃষ্টি হোৱাৰ আশঙ্কা কৰা হৈছে। 

এই পৃথকীকৰণৰ বাবে যি প্রধান কাৰক বুলি অভিহিত কৰা হৈছে, সেয়া হ'ল ইষ্ট এফ্ৰিকান ৰিফ্ট (East African Rift) নামৰ এক ডাঙৰ ফাট। ইয়াৰ ফলত ইথিঅ'পিয়া, কেনিয়া, আৰু টাঞ্জানিয়া আদি দেশবোৰ দ্বিখণ্ডিত হোৱাৰ আশংকা কৰা হৈছে।

এই প্ৰক্ৰিয়া মহাদেশীয় পৰিবৰ্তন আৰু ভূত্বকীয় আন্দোলনৰ এক অনন্য উদাহৰণ হিচাপে গণ্য হৈছে।এই পৰিবর্তনে আমাৰ পৃথিৱীৰ ইতিহাসত কিমান গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাব সেয়া সময়েই ক'ব। তথাপি, ইয়াৰ বিজ্ঞানসন্মত ভিত্তি আৰু সম্ভাৱনীয়তাৰ কথা চিন্তা কৰি, আমাৰ প্ৰাকৃতিক বিশ্বৰ ওপৰত হোৱা এই পৰিবর্তনবোৰৰ বিষয়ে আমি সজাগ হৈ থকাটো অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ।

Wednesday 28 August 2024

স্পিন-লঞ্চ টেকন'লজী : এক নতুন অধ্যায়

 


পৰম্পৰাগত ভাবে মহাকাশলৈ ৰকেট-ভিত্তিক উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ ব্যৱস্থাৰ পৰা সম্পূৰ্ণ পৃথক এক নতুন উদ্ভাৱনী পদ্ধতি হ'ল SpinLaunch টেকন’ল’জী। এই টেকন’ল’জী মূলতঃ গতি শক্তি বা কাইনেটিক এনৰ্জি ভিত্তিক লঞ্চিং ব্যৱস্থা। এই ব্যৱস্থাত এটা বিশালাকাৰ চেণ্ট্ৰিফিউজ ব্যৱহাৰ কৰি, উৎক্ষেপণ কৰিব লগা কৃত্ৰিম উপগ্ৰহটোক অতি উচ্চ গতিৰে ঘূৰাই চেণ্ট্ৰিফিউজৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা এটা ঘূৰণীয়া বাহুত পৰ্যাপ্ত পৰিমানৰ গতি শক্তি বা কাইনেটিক শক্তি সঞ্চয় কৰা হয় আৰু তাৰপিছত এই বাহুটোত উৎক্ষেপণ কৰিবলগীয়া উপগ্ৰহটো সংলগ্ন কৰি প্রায়  ৮,০০০ কিমি/ঘণ্টা গতিৰে ঘূৰাই থকা হয়। 

SpinLaunchৰ সমগ্ৰ ব্যৱস্থাটো এটা ডাঙৰ ভেকুৱাম চেম্বাৰৰ ভিতৰত থাকে, যাতে সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াটো বায়ুৰ ঘর্ষণৰ প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্ত হৈ থাকে। ভেকুৱাম চেম্বাৰৰ ভিতৰত থকা চেণ্ট্ৰিফিউজত উপগ্ৰহটোৱে প্ৰয়োজনীয় গতি লাভ কৰাৰ পাছত, ঘূৰণীয়া বাহুৰ লগত সংলগ্ন উপগ্ৰহটো এটা বিশেষ ভাবে সজ্জিত "লঞ্চ টিউব"ৰ জৰিয়তে মহাকাশলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয়। পৰীক্ষাৰ সময়ত দেখা গৈছে যে এনেদৰে উৎক্ষেপন কৰা উপগ্ৰহবোৰ পৃথিৱীৰ মাধ্যাকৰ্ষণৰ বিপৰীতে প্ৰায় ৬০ পৰা ১০০ কিমি উচ্চতালৈ অনায়াসে উঠিব পাৰে। 

SpinLaunch টেকন'লজীৰ মূল সুবিধা সমূহৰ ভিতৰত এটা হৈছে এই পদ্ধতিত খৰচৰ মাত্ৰা অতি কম। পৰম্পৰাগত ৰকেটে বৃহৎ পৰিমাণৰ ইন্ধন দহন কৰে। কিন্তু SpinLaunch পদ্ধতিত চেণ্ট্ৰিফিউজ ব্যৱহাৰ কৰি কাইনেটিক এনৰ্জি ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে ইন্ধনৰ প্ৰয়োজনীয়তা অতি মাত্ৰা কমি গৈছে। তদুপৰি ইন্ধন দহনৰ প্ৰয়োজনীয়তা কমি যোৱাৰ ফলত SpinLaunch পদ্ধতিটো  পৰিৱেশৰ অনুকুল হৈ পৰিছে।

স্পিন-লঞ্চ পদ্ধতিটোৰ সীমাবদ্ধতা নথকা নহয়। উৎক্ষপনৰ সময়ত উপগ্ৰহটোৱে উচ্চ-গতিৰ ঘূৰণৰ বাবে তীব্ৰ G-ফৰ্চৰ সন্মুখীন হয় (১০,০০০ G পৰ্যন্ত), যিয়ে উপগ্ৰহ আৰু ইয়াৰ উপাদানবোৰক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰাৰ আশংকা থাকে। তদুপৰি SpinLaunch পদ্ধতিৰে সাম্প্ৰতিক সময়ৰ টেকন'লজীৰে উপগ্ৰহ এটাক অধিক উচ্চ উচ্চতাৰ কক্ষপথলৈ প্ৰেৰণ কৰিব নোৱাৰি। 

স্পিন-লঞ্চ কোম্পানীয়ে তেওঁলোকৰ টেকন’ল’জীৰ ওপৰত বিভিন্ন প্ৰ’ট’টাইপ পৰীক্ষাবোৰ কৰি আহিছে। বিগত ২০২১ চনত, কোম্পানীটোৱে নিজৰ "চাবঅৰ্বিটাল এক্সিলেৰেট"ৰ ব্যৱস্থাৰ সহায়ত ইতিমধ্যে এটা পৰীক্ষামূলক উৎক্ষেপনৰ সফল পৰীক্ষা সম্পন্ন কৰিছে আৰু এই পৰীক্ষাৰ সময়ত তেওঁলোকে উপগ্ৰহ এটাক পৃথিৱীৰ পৰা দহ হাজাৰ ফুট উচ্চতালৈ প্ৰক্ষেপ কৰিব পাৰিছিল। এই পৰীক্ষাবোৰে স্পিন-লঞ্চৰ ধাৰণাটোৰ কাৰ্যক্ষমতা প্ৰমাণ কৰিছে আৰু সেইবাবে স্পিন-লঞ্চে তেওঁলোকৰ টেকন’ল’জীটো অধিক উন্নত কৰিবলৈ অহৰহ গৱেষণা কৰি আছে।

অধিক তথ্যৰ বাবে স্পিন-লঞ্চৰ ৱেবচাইট চাব পাৰে: 👇

https://www.spinlaunch.com/#p4

Sunday 7 July 2024

ৰহস্যময় কৈলাশ পৰ্বত


কৈলাশ পৰ্বতৰ এক অপৰিসীম ৰহস্য হ'ল এই যে কৈলাশ পৰ্বত আৰু পৃথিৱীৰ আন আন বহুতো প্ৰাচীন স্মাৰকৰ সৈতে ইয়াৰ আচৰ্যকৰ ভৌগোলিক অৱস্থান। কৈলাশ পৰ্বত, পৃথিৱীৰ সকলো প্ৰধান স্মাৰকৰ সৈতে এক সমন্বিত অৱস্থাত অৱস্থিত। উদাহৰণ স্বৰূপে কৈলাশৰ পৰা ষ্টোনহেঞ্জলৈ দূৰত্বটো ৬৬৬৬ কি.মি.। একেদৰে কৈলাশৰ পৰা উত্তৰ মেৰুলৈ দূৰত্বটোও ৬৬৬৬ কিলোমিটাৰ। তাতোকৈ আচৰিত এই যে কৈলাশ পৰ্বতৰ পৰা দক্ষিণ মেৰুৰ দূৰত্ব উত্তৰ মেৰুৰ দূৰত্বৰ ঠিক দ্বিগুণ, অৰ্থাৎ ১৩৩৩২ কিলোমিটাৰ। 

পৃথিৱীৰ কেইটামান উল্ল্যেখযোগ্য স্মাৰকবোৰৰ মাজৰ দূৰত্ব হৈছে :

▪️কৈলাশ -- উত্তৰ মেৰু : ৬৬৬৬ কি.মি.

▪️কৈলাশ -- ষ্টোনহেঞ্জ : ৬৬৬৬ কি.মি.

▪️পিৰামিড -- উত্তৰ মেৰু : ৬৬৬৬ কি.মি.

▪️ষ্টোনহেঞ্জ -- ডেভিল’চ টাৱাৰ : ৬৬৬৬ কি.মি.

▪️ষ্টোনহেঞ্জ -- বাৰ্মুডা ত্ৰিভূজ : ৬৬৬৬ কি.মি.

▪️বাৰ্মুডা ত্ৰিভূজ -- ইষ্টাৰ আইলেণ্ড : ৬৬৬৬ কি.মি.

▪️ইষ্টাৰ আইলেণ্ড -- তাজুমাল – ৬৬৬৬ কি.মি.

কৈলাশ পৰ্বত বা মাউন্ট মেৰু নামেৰে জনাজাত এই পৰ্বত হিমালয় সকলো পৰিসৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ আকৰ্ষণীয় পৰ্বত শৃংগসমূহৰ ভিতৰত এটা। বহুতো কাৰণে এই শৃংগক পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ৰহস্যময় ঠাইবোৰৰ ভিতৰত এটা কৰি তোলে। ৰাছিয়া আৰু আমেৰিকাৰ বিজ্ঞানীসকলে এঈ পৱিত্ৰ শৃংগটো পৃথিৱীৰ ভৌগলিক কেন্দ্ৰত অৱস্থিত বুলি ক'ব খোজে আৰু সেইবাবেই কৈলাশ পৰ্বতক "এক্সিছ মুণ্ডি" (Axis Mundi) নামেৰে নামাকৰণ কৰিছে। হিন্দু দৰ্শনত কৈলাশ পৰ্বতক আন কিছুমান নামেৰেও জনা যায়, যেনে মেৰু পৰ্বত, সুমেৰু পৰ্বত, সুষুম্না পৰ্বত, হিমাদ্ৰী, দেৱ পৰ্বত, গণ পৰ্বত আদি। 

বেদত কৈলাশ পৰ্বতক বিশ্ব-বৃক্ষ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। মহাভাৰতত বৰ্ণিত পাণ্ডৱ  আৰু দ্ৰৌপদীয়ে এই পৰ্বত আৰোহণ কৰিয়েই স্বৰ্গলৈ গৈছিল। বেদত বৰ্ণনা কৰা মতে কৈলাশ পৰ্বতেই স্বৰ্গ আৰু পৃথিৱীৰ দুৱাৰমুখ।

অধিক তথ্যৰ বাবে :

https://www.triptotemples.com/blogs/kailash-mansarovar/mysterious-mount-kailash

Friday 5 July 2024

টাইটানিকৰ অকথিত কথা

 


টাইটানিকৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে, বৃটিছ হোৱাইট ষ্টাৰ লাইন কোম্পানীয়ে টাইটানিকৰ ঐতিহাসিক প্ৰথমটো সাগৰীয় যাত্ৰাৰ বাবে টিকটৰ বিক্ৰী আৰম্ভ কৰিছিল। সেয়া আছিল ১৯১২ চন। ৬ এপ্ৰিল তাৰিখে, উইলিয়াম ক্লাৰ্ক নামৰ এজন স্কটিছ কৃষকে নিজৰ পৰিয়ালটোৰ বাবে টাইটানিকৰ সাতটা টিকট বুকিং কৰিলে। 

ক্লাৰ্কৰ এটা সপোন আছিল আৰু সেই সপোনৰ পম খেদিয়েই তেওঁ নিজৰ সন্তান আৰু পত্নীৰ সৈতে যুক্তৰাষ্ট্ৰ ভ্ৰমণৰ পৰিকল্পনা কৰিছিল। তাৰ বাবে ক্লাৰ্ক আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি ধন সাঁচি ৰাখিছিল। আৰু অৱশেষত ১৯১২ চনৰ ৬ এপ্ৰিল তাৰিখে ক্লাৰ্কে তেওঁৰ পৰিয়ালৰ সকলো সদস্যৰ বাবে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰলৈ যোৱাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পাছপ'ৰ্ট আৰু আৰ.এম. এছ. টাইটানিকৰ টিকটৰ সংৰক্ষণ লাভ কৰিলে। 

ক্লাৰ্কৰ পৰিয়ালৰ সকলো সদস্যৰে মনবোৰ উদ্দীপনাৰে ভৰা। মনত অযুত সপোন। আমেৰিকাত যদিহে নতুন সংস্থাপন এটা বিচাৰি পোৱা যায়, তেন্তে তেওঁলোক দাৰিদ্ৰতাৰ কৰাল গ্ৰাসৰ পৰা মুক্ত হ'ব পাৰিব! কিন্তু, কথাতেই কয় নহয় - ভবা কথা নহয় সিদ্ধি, বাটত আছে কণা বিধি। 

যাত্ৰাৰ দুদিন পূৰ্বে ক্লাৰ্কৰ সৰু সন্তানটোক কুকুৰে কামুৰিলে। ডাক্তৰে সন্তানটিৰ ঘাঁডোখৰ ডাঙৰ হোৱা বাবে চিলাই কৰি ৰেবিচৰ দ্বাৰা আক্ৰান্ত নহ'বলৈ প্ৰয়োজনীয় বেজী দি ক্লাৰ্কক উপদেশ দিলে যে ৰেবিছ ভাইৰাছৰ সংক্ৰমনৰ সম্ভাৱনা থকা বাবে তেওঁলোকৰ সৰু ল'ৰাটো চৌধ্য দিনৰ বাবে অকলশৰীয়াকৈ (quarantine) থাকিব লাগিব। তদুপৰি ডাক্তৰৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি বিভাগীয় লোক আহি ক্লাৰ্কৰ ঘৰৰ দুৱাৰমুখত এখন ডাঙৰ হালধীয়া কাগজত "quarantined" বুলি লিখি ওলোমাই দিলে।

ক্লাৰ্ক আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালৰ সপোনবোৰ যেন ভাঙি পৰিল। কাৰণ, তেওঁলোকে পৰিকল্পনা অনুসাৰে এতিয়া আমেৰিকালৈ যাত্ৰা কৰিব নোৱাৰিব। "Quarantine"ত থকা সৰু শিশুটি এৰি থৈ আমেৰিকালৈ যোৱাৰ প্ৰশ্নই নাহে। ক্লাৰ্কৰ পত্নীয়ে ক্লাৰ্কক বাকী সন্তান কেইটাৰ সৈতে যাবলৈ কৈছিল যদিও ক্লাৰ্কে কুকুৰে কামোৰা সন্তানটিক মাকৰ সৈতে এৰি থৈ যাবলৈ সাহস গোটাব পৰা নাছিল। হতাশাই জুমুৰি দি ধৰিছিল ক্লাৰ্কক। তেওঁ আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি ধন সাঁচি ৰখা ধনেৰে কিনি অনা টাইটানিকৰ টিকটবোৰো অপ্ৰত্যাৰ্পনীয় (nonrefundable)। 

দুখ আৰু হতাশাৰে ভাৰাক্ৰান্ত পিতৃয়ে ১০ এপ্ৰিলৰ দিনা সেমেকা দুচকুৰে বন্দৰলৈ গৈছিল টাইটানিকৰ যাত্ৰা চাবলৈ। নীলাভ সাগৰৰ বিশালতাৰ মাজত টাইটানিক জাহাজখন অদৃশ্য হৈ নপৰালৈ তেওঁ মাথোন চাই ৰৈছিল পৰিয়ালটোৰ সপোনবোৰ চুৰমাৰ কৰি ৰাজকীয় ভংগীমাৰে আটলাণ্টিকৰ বিশালতাত ধীৰে ধীৰে অদৃশ্য হৈ পৰা টাইটানিকলৈ। হতাশাৰ চকুপানী টুকি টুকি তেওঁ যেন ভগবানক কৈফিয়ত বিচাৰিছিল!

পাঁচ দিনৰ পাছত, অৰ্থাৎ ১৫ এপ্ৰিলৰ দিনা দুৰ্ভাগ্যজনক খবৰটো সমগ্ৰ বিশ্বলৈ বিয়পি পৰিল। কেতিয়াব ডুবিব নোৱাৰা বুলি ভবা টাইটানিক জাহাজখন আটলাণ্টিকৰ বুকুত ডুব গ’ল আৰু শতাধিক মানুহৰ প্ৰাণ গ'ল। স্কটলেণ্ডত ৰৈ যোৱা ক্লাৰ্কেও খৱৰটো পালে। কেইটামান মূহুৰ্ত ক্লাৰ্ক যেন অপ্ৰস্তুত হৈ পৰিল - তেওঁ দুখ কৰিব নে আনন্দত আত্মহাৰা হ'ব! তেওঁ যেন উপলব্ধি কৰিলে যে তেওঁৰ পৰিয়ালটো এৰি বিগত ১০ এপ্ৰিলৰ দিনা গভীৰ সমুদ্ৰৰ মাজত অদৃশ্য হৈ যোৱা টাইটানিকে তেওঁলৈ দুৰ্ভাগ্য নহয়, বৰং একাজলি আশীৰ্বাদ ছটিয়াই থৈ হেৰাই গ'ল আটলাণ্টিকৰ গভীৰতাত। 

(Ashu Gupta ৰ "The Untold Story of The Titanic"ৰ ছাঁ লৈ)