Saturday 15 October 2016

বুধ আৰু শুক্ৰ দুয়ো উপগ্ৰহহীন গ্ৰহ


আমাৰ সৌৰজগতৰ আঠটা গ্ৰহ আৰু বাওঁনা গ্ৰহ সমূহৰ সামুহিক ভাবে মুঠ 182 টা উপগ্ৰহ আছে। অৱশ্যে এই সংখ্যা বিজ্ঞানী সকলৰ নৈমিত্তিক অনুসন্ধানৰ ফলত সঘনাই বৃদ্ধি হ'ব ধৰিছে। সৌৰজগতৰ এই উপগ্ৰহবোৰৰ 163 টা উপগ্ৰহই আকাৰত গোলাকাৰ নহয়। ভৰ আৰু আয়তনৰ দিশৰ পৰা এই উপগ্ৰহবোৰ যথেষ্ট সৰু হোৱা হেতুকে এই উপগ্ৰহবোৰৰৰ মাধ্যাকৰ্ষণ বলৰ মান তেনেই কম। তাকৰীয়া মাধ্যাকৰ্ষণ বলৰ বাবেই এই উপগ্ৰহ কেইটা আকৃতিত গোলাকাৰ নহয়। মংগল গ্ৰহৰ দুই উপগ্ৰহ ফোবচ্ আৰু ডিম'চ এনে উপগ্ৰহৰ উদাহৰণ। আনহাতে বাকী 19 টা উপগ্ৰহ আকৃতিত গোলাকাৰ আৰু আয়তন তথা ভৰৰ দিশৰ পৰা তুলনামূলক ভাবে যথেষ্ট ডাঙৰ। আমাৰ জোনবাইটো এনে এটি উপগ্ৰহ। এইখিনিতেই এটা প্ৰশ্নই আমাৰ মনত দোলা দিয়েহি - সৌৰজগতত 182 টা উপগ্ৰহ থকাৰ পিছতো বুধ আৰু শুক্ৰ গ্ৰহৰ বাৰু উপগ্ৰহ কিয় নাই ? এই প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিবলৈ গৈ এচাম বিজ্ঞানীয়ে কৈছে যে সূৰ্যৰ নিকটবৰ্তী এই দুই গ্ৰহৰ ওপৰত সূৰ্যৰ মাধ্যাকৰ্ষণ বলৰ প্ৰভাৱ অতি বেছি। সেয়ে এই দুই গ্ৰহৰ চৌদিশে এটা স্থিৰ কক্ষপথত কোনো উপগ্ৰহ বৰ্তি থাকিব নোৱাৰে। এই দুই গ্ৰহৰ চৌদিশে উপগ্ৰহ এটা বৰ্তি থাকিবলৈ যি স্থানত কক্ষপথ থাকিব লাগে, সেই স্থান তেনেই সংকীৰ্ণ। ফলস্বৰূপে এই দুই গ্ৰহ আজিও উপগ্ৰহ বিহীন। আন এচাম বিজ্ঞানীৰ মতে সৌৰজগতৰ বেছিভাগ উপগ্ৰহই ইয়াৰ গ্ৰহসমূহৰ বিভিন্ন গেছীয় উপাদানৰ ঘনীভূত অংশ, শিলাখণ্ড আদিৰ দ্বাৰা অথবা মহাজাগতিক সংঘৰ্ষৰ ফলত চিটিকি যোৱা পদাৰ্থৰ পৰাই সৃষ্টি হৈছে। যিহেতু বুধ আৰু শুক্ৰ গ্ৰহ সূৰ্যৰ নিকটবৰ্তী আৰু এই গ্ৰহ দুটাৰ ওপৰত সূৰ্যৰ মাধ্যাকৰ্ষণ বলৰ প্ৰভাবো বেছি, সেয়ে মহাজাগতিক সংঘৰ্ষৰ ফলত বা আন কোনো কাৰণত সৃষ্টি হোৱা এনে পদাৰ্থ সমূহ বা গেছৰ ঘনীভূত অংশসমূহ ক্ষুদ্ৰাকৃতিৰ গ্ৰহ দুটাৰ সলনি সূৰ্যৰ দিশে আকৰ্ষিত হয় আৰু সূৰ্যৰ বুকুত জাহ যায়। ইয়াৰ ফলত গ্ৰহ দুটাই কোনো উপগ্ৰহ ধৰি ৰাখিব নোৱাৰিলে।

No comments:

Post a Comment