ধ্ৰুৱতৰাৰ বিষয়ে দুটিমান তথ্য

ধ্ৰুৱতৰা উত্তৰ আকাশৰ এটি নক্ষত্ৰ। পৃথিৱীৰ পৰা প্ৰায় 430 আলোকবৰ্ষ আঁতৰত থকা এই তৰাটোক Polaris বা Pole Star বুলিও কোৱা হয়। পৃথিৱীৰ পৰা দূৰত্ব অনুসৰি যিহেতু ধ্ৰুৱতৰাৰ পৰা পোহৰ আহি পৃথিৱী পাবলৈ 430 বছৰ সময়ৰ প্ৰয়োজন, সেয়েহে আজি আপুনি দেখা এই ধ্ৰুৱতৰাটো প্ৰকৃততে 430 বছৰ আগৰ ধ্ৰুৱতৰাহে। আজিৰ তাৰিখৰ ধ্ৰুৱতৰাটো পিছে পৃথিৱীত আমাৰ ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ কোনোবা বংশধৰে আজিৰ পৰা 430 বছৰ পিছতহে দেখা পাব। সময় আগবঢ়াৰ লগে-লগে ৰাতিৰ আকাশত প্ৰতিটো তৰাই আপাততঃ পূৱৰ পৰা পশ্চিমলৈ স্থান সলনি কৰে যদিও ধ্ৰুৱতৰাটো বৰ্তমান পৃথিৱীৰ ঘূৰ্ণন অক্ষৰ থিক উত্তৰ দিশত অৱস্থান লাভ কৰা হেতুকে এই তৰাটো সদায় একে স্থানতেই থকা যেন লাগে। পৃথিৱীৰ পৰা দৃশ্যমান এই ধ্ৰুৱতৰাটো সদায় আকাশৰ উত্তৰ দিশত দেখা পোৱা বাবে অতীতৰ পৰাই ধ্ৰুৱতৰাটো দিশ নিৰ্ণয় কৰাত ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। যদিওবা আমি ধ্ৰুৱতৰাটো সদায় আকাশৰ উত্তৰ দিশত অৱস্থান কৰি অহা বুলি জানো, বিজ্ঞানীসকলে তথ্য দাঙি ধৰিছে যে আজিৰ পৰা 3000 বছৰ আগত Thuban নামৰ তৰাটোহে ধ্ৰুৱতৰাৰ স্থানত অৰ্থাৎ পৃথিৱীৰ আকাশৰ থিক উত্তৰ দিশত আছিল। নিজ অক্ষৰ ওপৰত ঘূৰ্ণনৰ সময়ত পৃথিৱীয়ে লাটুম এটাৰ দৰে দুলি দুলি আগবাঢ়ে আৰু সেইবাবে পৃথিৱীৰ অক্ষডাল স্থিৰ হৈ নেথাকি বেলেগ বেলেগ দিশলৈ স্থানান্তৰিত হয়। ফলস্বৰূপে পৃথিৱীৰ অক্ষৰ উত্তৰ দিশত অৱস্থান লাভ কৰা তৰাবোৰো সময়ে সময়ে সলনি হৈ থাকে। আজিৰ পৰা প্ৰায় 3000 বছৰ পূৰ্বে Thubanক আঁতৰাই ধ্ৰুৱতৰাই এই স্থান দখল কৰিছিল যদিও আজিৰ পৰা প্ৰায় 2100 বছৰ পিছত Gamma Cephei বা বাসুকী নক্ষত্ৰটোৱে এই স্থান দখল কৰিব। একেদৰে আজিৰ পৰা 13000 বছৰ পিছত ভেগা নামৰ উজ্জ্বল তৰাটোৱে ধ্ৰুৱতৰাৰ স্থান গ্ৰহণ কৰিব। অৰ্থাৎ ধ্ৰুৱতৰা সদায়েই আমাৰ উত্তৰ আকাশৰ তৰা হৈ নেথাকে। ধ্ৰুৱতৰাটো এটা "শ্বেত-দানৱ" বা White Supergiant তৰা। প্ৰায় 35 মিলিয়ন কিলোমিটাৰ ব্যাসাৰ্ধৰ ধ্ৰুৱতৰাটো আমাৰ সূৰ্যতকৈ 50 গুণে ডাঙৰ আৰু ইয়াৰ ভৰো সূৰ্যতকৈ প্ৰায় 5 গুণ বেছি। এইখিনিতেই উল্লেখ কৰাটো ভাল যে যদিও খালী চকুৰে আমি ধ্ৰুৱতৰা হিচাপে এটা তৰাকেই দেখো, প্ৰকৃততে ইয়াত তিনিটা তৰাই একেলগে থাকি এখন ত্ৰিতাৰকাতন্ত্ৰ বা Tripple Star system গঢ়ি তুলিছে। এই তাৰকাতন্ত্ৰৰ তৰাকেইটা হ'ল - Polaris A, Polaris Ab আৰু Polaris B. ইয়াৰ ভিতৰত Polaris Aক আমি ধ্ৰুৱতৰা বুলি কওঁ। Polaris Ab আৰু Polaris B তৰা দুটা শ্বেত বামণ শ্ৰেণীৰ তৰা হোৱা হেতুকে এই তৰাদুটা ধুসৰ আৰু দূৰবীন যন্ত্ৰ অবিহনে দেখা পোৱা নেযায়। আন কিছুমান বিজ্ঞানীৰ মতে এই তাৰকাতন্ত্ৰখনত আৰু দুটা অনুজ্বল তৰা Polaris C আৰু Polaris D আছে। যদি সেইয়া সঁচা হয়, তেন্তে এই তাৰকাতন্ত্ৰত পাঁচটা তৰা থকাটো নিশ্চিত।