তমসো মা জ্যোতির্গময়

পোহৰ বা আলোক মানুহৰ চকুৰ বাবে সংবেদনশীল বিদ্যুত চুম্বকীয় বৰ্ণালীৰ দৃশ্যমান অংশ। শূণ্যত পোহৰৰ বেগ হৈছে ২৯,৯৭,৯২,৪৫৮ মিটাৰ প্ৰতি ছেকেণ্ড। বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদৰ সূত্ৰ অনুসৰি ই মহাবিশ্বত যিকোনো শক্তি, পদাৰ্থ বা তথ্যই লাভ কৰিব পৰা সৰ্বোচ্চ বেগ। বিভিন্ন সময়ত পদাৰ্থবিজ্ঞানী সকলে পোহৰৰ গতিবেগ নিৰ্ণয় কৰাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা চলাইছিল। সপ্তদশ শতাব্দীত বিজ্ঞানী গেলিলিও'ই পোহৰৰ গতি নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ প্ৰয়াস কৰিছিল। ১৬৭৬ চনত ডেনমাৰ্কৰ পদাৰ্থবিদ ৰোমাৰে পোহৰৰ গতি মাপ কৰাৰ পৰীক্ষা কৰিছিল। দূৰবীক্ষণ যন্ত্ৰৰ সহায়ত ৰোমাৰে বৃহস্পতি আৰু ইয়াৰ এক উপগ্ৰহ, আইয়োৰ গতি পৰ্যবেক্ষণ কৰিছিল। তেখেতে আইয়োৰ কক্ষপথৰ আপাত পৰ্য্যায়কালৰ তাৰতম্য লক্ষ্য কৰি গণনা কৰি উলিয়াইছিল যে পোহৰে পৃথিৱীৰ কক্ষপথৰ ব্যাসৰ দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰিবলৈ প্ৰায় 22 মিনিট সময় লয়। ১৮৮৫ চনত জেমচ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেলে পোহৰক এক বিদ্যুত চুম্বকীয় তৰংগ হিচাপে প্ৰমান কৰে। পোহৰ ' ফ'টন' নামৰ কিছুমান সূক্ষ্ম গোট বা এককৰ জৰিয়তে বিকিৰিত আৰু অৱশোষিত হয়। পোহৰৰ এটা বিশেষ উল্লেখযোগ্য ধৰ্ম হ'ল এই যে ই তৰংগ আৰু কণা- এই দুইটা ধৰ্মই প্ৰদৰ্শন কৰে। এই বিশেষ ধৰ্মক তৰংগ-কণা দ্বৈত ধৰ্ম বুলি কোৱা হয়।