আৰ্থিক দৈন্যতাৰে সহাৱস্থান কৰা ভাৰতীয় বিজ্ঞানী মেঘনাদ সাহা

আৰ্থিক দৈন্যতাৰে ভৰা এখন ঘৰ। এজন সাধাৰণ দোকানী জগন্নাথ সাহাই পাঁচটা সন্তানেৰে ভৰা ঘৰখন পোহপাল দিয়াত ভীষণ কষ্টৰ সন্মুখীন হৈছিল। এদিনৰ কথা। নিশা ভাতৰ পাতত পিতৃ জগন্নাথে সন্তান কেইজনক উদ্দেশ্যি কলে: তহঁতে পঢ়াশুনা কৰি আগলৈ কৰিবি কি? স্কুললৈ যোৱাৰ সলনি উপাৰ্জনৰ কথা চিন্তা কৰ। মোৰ কাৰণে উপকাৰ হ'ব। পিতৃৰ দুখভৰা কথা শুনি বাৰুকৈয়ে ব্যাথিত হৈছিল জগন্নাথৰ কণিষ্ঠ পুত্ৰ। তেওঁ মনে মনে উপাৰ্জনৰ পথৰ কথা ভাবিবলৈ ল'লে। এদিন তেওঁ ওচৰৰ চাহ দোকান এখনলৈ গৈ কাপ গিলাচ ধোৱা ল'ৰা হিচাবে তেওঁক ৰাখিবলৈ খাটনি ধৰিলে। চিনাকি দোকানীজনে তেওঁক মৰমেৰে বুজাই ঘৰলৈ ওভতাই পঠিয়ালে। ল'ৰাজন হতাশ হ'ল। পিছত যেনিবা দেউতাকে তাক কেইপদমান মনিহাৰী সামগ্ৰী গোটেই দি বিক্ৰী কৰাৰ দায়িত্ব দিলে। কনমানি ল'ৰাটোৱে স্কুললৈ যোৱা বন্ধ কৰি মুৰত মনিহাৰী সামগ্ৰীৰ টোপোলাটো লৈ মানুহৰ ঘৰে ঘৰে ফুৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।
: ফনি লাগে, ফনি। পাউদাৰ, স্নো, খাৰু-মণি..... !
এদিন মনিহাৰী সামগ্ৰী বিক্ৰী কৰিবলৈ বুলি ওলাই যাওঁতে তেওঁ বাটতে লগ পালে স্থানীয় প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ৰ শিক্ষক এজনক। হঠাতে যেন কনমানি ল'ৰাজনৰ ভাগ্যৰ চকৰিটো ঘূৰিল। সেই শিক্ষকজনৰ তৎপৰতাত আৰু এজন শুভাকাংশীৰ আৰ্থিক সাহাৰ্যৰে তেওঁ পুনৰ নামভৰ্তি কৰিলে ঘৰৰ পৰা প্ৰায় 10 কিমি আঁতৰৰ বিদ্যালয় এখনত। দৈনিক খোজকাঢ়ি অহাযোৱা কৰি শিক্ষা গ্ৰহণ কৰা এই ল'ৰাজনে আজৰি পৰত মনিহাৰী সামগ্ৰীৰ বেপাৰ কৰি পোৱা ধনেৰে পিছলৈ এখন চাইকেলো কিনি ল'লে। এনেদৰে ভীষণ আৰ্থিক দৈন্যতাৰে যুঁজি গণিতত M.Sc. পাছ কৰি এলাহাবাদ বিশ্ববিদ্যালয়ত গণিতৰ অধ্যাপক হিচাবে কৰ্ম জীৱনৰ পাতনি মেলা এই বৰেণ্য ব্যক্তি জনেই হ'ল বিশ্ববিখ্যাত ভাৰতীয় পদাৰ্থবিজ্ঞানী মেঘনাদ সাহা। বিজ্ঞানৰ জগতখনলৈ তেওঁৰ অৱদান বহুত। "বৰ্ণালীগত শ্ৰেণীবিভাজন" তেওঁৰ প্ৰথমখন গৱেষণা গ্ৰন্থ। 1920 চনত মেঘনাদ সাহাই আগবঢ়াই তেখেতৰ অমূল্য অৱদান- Ionisation Equation যাক আজি সমগ্ৰ বিশ্বত Saha's Equation বুলি জনা যায়। মেঘনাদ সাহাৰ এই সমীকৰণটোৱে আধুনিক জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান (Astrophysics)ক এক নতুন মাত্ৰা প্ৰদান কৰে। বিগত 1920 চনৰ পৰা 1938 চনলৈ জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানত সমগ্ৰ বিশ্ব জুৰি Ionisation Equationৰ আঁত ধৰি বিভিন্ন গৱেষণা সম্পন্ন হৈছে। পদাৰ্থবিজ্ঞানৰ পাৰমানবিক তত্বৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বিগ বেং বা মহানাদ তত্বলৈ সকলোবোৰ বৈজ্ঞানিক গৱেষণাত সাহাৰ সমীকৰণে গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰি আহিছে। মেঘনাদ সাহালৈ আমাৰ আন্তৰিক কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিলোঁ।