অসুস্থ নক্ষত্ৰ আৰু দুগৰাকী বিজ্ঞানী

ৰাতিৰ আকাশত দেখা অগণন তৰাবোৰৰ তিৰবিৰনিৰ মাজত যেতিয়া আমি আত্মবিভোৰ হৈ ৰও, তেতিয়া আকাশৰ অযুত তৰাৰ মাজত কোনোবা বৃদ্ধ তৰা এটিৰ মৃত্যুযন্ত্ৰণা অথবা কোনো অসুস্থ এটি তৰাৰ বেদনা সিক্ত মূহুৰ্তবোৰ আমাৰ দৰে সাধাৰণ আকাশ প্ৰিয় লোকৰ অগোচৰেই ৰৈ যায়। নক্ষত্ৰৰ অসুস্থতা স্বাভাৱিকতেই আমাৰ বাবে এটি আচহুৱা কথা। পিছে জন গুডৰিখ নামৰ এজন প্ৰতিবন্ধী বিজ্ঞানীয়ে আৱিষ্কাৰ কৰে আকাশৰ নক্ষত্ৰৰ অসুস্থতা। তীব্ৰ জ্বৰত যেনেকৈ আমাৰ কঁপনি উঠে, থিক একেদৰেই কঁপি থকা এটি অস্থিৰ নক্ষত্ৰ। মুক-বধিৰ বিজ্ঞানী জন গুডৰিখে প্ৰতিটো নিশা টোপনি কাতি কৰি দূৰবীন যন্ত্ৰৰে আকাশখন পিটপিটাই ফুৰে। এনেদৰে দূৰবীনেৰে আকাশখন চাই থাকোতে এদিন তেওঁৰ চকুত ধৰা পৰে চেফিদ তাৰকামণ্ডলৰ δ Cephei নামৰ নক্ষত্ৰটো। গুডৰিখে লক্ষ্য কৰিছিল যে δ Cephei নামৰ তৰাটোৰ পৰা অহা পোহৰৰ তীব্রতা অতি অস্বাভাৱিক আৰু তাৎক্ষণিক ভাবে পৰিবৰ্তন হৈ থাকে। ফলত তৰাটো কঁপি থকা যেন লাগে। এইয়া নিসন্দেহে এক বিস্ময়কৰ অথচ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৱিষ্কাৰ, কাৰণ এই আৱিষ্কাৰৰ আঁত ধৰিয়েই পিছলৈ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ গঠন আৰু বিস্তাৰৰ তথ্যৰ লগতে তাৰকামণ্ডল সমূহৰ মাজৰ দূৰত্ব গণনা কৰা পদ্ধতিও উদ্ভাৱন কৰা হয়। ইতিমধ্যে জন গুডৰিখে ৰাতি ৰাতি টোপনি ক্ষতি কৰি দূৰবীনেৰে আকাশ পৰ্যবেক্ষন কৰি চপাই ললে নিউমোনিয়া ব্যাধি। এই ৰোগৰ কবলত পৰি মাত্ৰ 21 বছৰ বয়সতে 1786 চনৰ 20 এপ্ৰিলত গুডৰিখ স্বৰ্গগামী হয়। গুডৰিখৰ মৃত্যুৰ পিছত হেনৰিটা লেভিট নামৰ এগৰাকী আমেৰিকান বিজ্ঞানীয়ে মহাজাগতিক দূৰত্ব বা তাৰকামণ্ডলৰ মাজৰ দূৰত্ব নিৰূপণত চেফিদ তৰাৰ দীপন তীব্রতা ব্যৱহাৰ কৰি বিজ্ঞান জগতক এক নতুন মাত্ৰা প্ৰদান কৰে। কলেজত পঢ়ি থকা সময়তেই হেনৰিটা লেভিটে টান নৰিয়াত পৰি শ্ৰবন শক্তি হেৰুৱাই পেলাইছিল। শাৰীৰিক ভাবে বিভিন্ন অসুবিধাৰ সন্মুখীন হৈও জন গুডৰিখ আৰু হেনৰিটা লেভিটে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানলৈ যি অৱদান আগবঢ়ালে, তাৰবাবে বিজ্ঞান জগত সদায় তেওঁলোকৰ ওচৰত ঋণী হৈ ৰ'ব।