বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স কিমান? এই প্রশ্নটিয়ে অগণন মানুহৰ লগতে বিজ্ঞানীসকলৰ মনকো জোকাৰি গৈছিল। এই মহাবিশ্বৰ সঠিক বয়স গণনা কৰা প্রায় অসম্ভব। বিজ্ঞানী সকলে তথাপিও গণনা কৰি উলিয়াইছে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ আনুমানিক বয়স। তাৰবাবে তেওঁলোকে কিছুমান বৈজ্ঞানিক তত্বৰ আলম লৈছে। কিন্তু কেনেদৰে বাৰু নিৰ্ণয় হৈছে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স?
মহাবিশ্বৰ বয়স গণনাৰ ভেটি গঢ় লৈ উঠিছে "বিগ-বেঙ" বা মহাবিস্ফোৰণৰ মাধ্যমত মহাবিশ্বৰ স্থান-কালৰ সূচনা হোৱা "মহানাদ"ৰ মূহুৰ্তটোৰ পৰাই। কাৰণ মহানাদ বা বিগ-বেঙৰ আগত সময়ৰ কোনো অস্তিত্বই নাছিল। সময় আৰু স্থানবিহীন বিগ-বেঙৰ পূৰ্ববৰ্তী অৱস্থাত বিজ্ঞানৰ ভাষাত তাত্বিক ভাবে একোৱেই নাছিল।
বিজ্ঞানৰ মতে মহাবিশ্বৰ বয়সৰ ক্ষেত্ৰত আটাইতকৈ নিৰ্ভৰযোগ্য তথ্যটো হ'ল প্ৰায় ১৩ দশমিক ৮ বিলিয়ন বছৰ। অৰ্থাৎ প্রায় ১৩৮০ কৌটি বছৰ আগতে আমাৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ জন্ম। তেন্তে কেনেদৰে গণনা কৰি উলিওৱা হ'ল বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স? বিজ্ঞানীসকলে ইয়াৰ দুটা উপায় দিছে। আৰু এই দুয়োটা বৈজ্ঞানিক পদ্ধতিৰ কৃতিত্বৰ অধিকাৰী বিজ্ঞানী এডুইন হাব'ল।
হাব'লে আগবঢ়োৱা প্রথম উপায় অনুসৰি তাৰকাৰাজ্য (Galaxy) সমূহৰ বেগ আৰু দূৰত্বৰ পৰিমাপেৰে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰি। হাব'লৰ তত্ব অনুযায়ী ছায়াপথ বা তাৰকাৰাজ্যবোৰ পৰস্পৰে পৰস্পৰৰ পৰা ক্ৰমে আঁতৰি গৈ আছে। তেন্তে আমি নিশ্চিত যে অতীতৰ কোনো এক বিশেষ সময়ত সকলোবোৰ তাৰকাৰাজ্যই কোনো এক বিশেষ স্থানত "একীভূত" হৈ আছিল। বর্তমান সময়ত এই দৃশ্যমান তাৰকাৰাজ্যবোৰৰ গতিবেগ, পাৰস্পৰিক দূৰত্ব আৰু ইয়াৰ লগতে মহাবিশ্বৰ সম্প্রসাৰণৰ হাৰ নিৰ্ণয় কৰি সেই বিশেষ "একীভূত" অৱস্থাৰ পৰা বৰ্তমান অৱস্থা পাবলৈ কিমান সময়ৰ প্ৰয়োজন হৈছে সেইটো অতি সহজতে গণনা কৰি উলিয়াব পাৰি। এডুইন হাব'লৰ এই তত্বৰ সহায়ত গণনা কৰি পোৱা বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স হৈছে প্রায় ১৩.৮ বিলিয়ন বছৰ।
মহাবিশ্বৰ বয়স গণনা কৰা আন এটি উপায় হ'ল প্রাচীনতম নক্ষত্রপূঞ্জ (star clusters)ৰ অনুসন্ধান কৰি সেইবোৰৰ বয়স নিৰ্ণয় কৰা, কাৰণ এই প্ৰাচীনতম নক্ষত্রপূঞ্জবোৰ মহাবিশ্বৰ আদিমতম অৱস্থাতেই সৃষ্টি হোৱা। বিজ্ঞানী সকলে আমাৰ হাতীপটি তাৰকাৰাজ্যক প্রদক্ষিণ কৰি থকা বটিকাকাৰ (Globular) নক্ষত্রপুঞ্জ সমূহৰ মাজত এনে প্রাচীনতম মহাজাগতিক নক্ষত্ৰ আৱিষ্কাৰ কৰিছে। এই নক্ষত্রপুঞ্জৰ বৃদ্ধ তৰাবোৰৰ ব্যাপক বিশ্লেষণ কৰি শেহতীয়াকৈ বিজ্ঞানীসকলে ঘোষণা কৰিছে যে ইতিপূৰ্বে তেওঁলোকে নিৰ্ণয় কৰি উলিওৱা মহাবিশ্বৰ বয়স আৰু বটিকাকাৰ নক্ষত্রপুঞ্জ সমূহৰ আধাৰত নিৰ্ণয় কৰা বয়স প্ৰায় একেই। পাৰ্থক্য মাথোন ০.২ কৌটি বছৰৰ। এই দুয়োটা গণনাৰ দ্বাৰা পোৱা তথ্যৰ মিলে বিজ্ঞানীসকলক যথেষ্ট আত্মবিশ্বাসী কৰি তুলিছে। সেয়ে তেওঁলোকে দৃঢ়তাৰে ঘোষণা কৰিছে যে আমাৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বয়স ১৩৮০-১৪০০ কৌটি বছৰ।
No comments:
Post a Comment