Friday 25 September 2020

পুৰুষত্বৰ জৈৱিক বিপৰ্যয়


পুৰুষৰ পৌৰুষত্বৰ প্ৰতীক Y ক্রম'জম। নাৰীৰ দেহত থকা কোষৰ দুয়োডাল যৌন ক্রম'জমেই X (অর্থাৎ XX) আনহাতে পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত এই সংগঠন XY। যেনেদৰে Y ক্রম'জম পুৰুষত্বৰ প্রতীক থিক তেনেদৰে X ক্ৰম'জম নাৰীত্বৰ প্ৰতীক। Y ক্রম'জম বিশেষ গুণ এটা হ'ল যে এই ক্ৰম'জমতেই আছে "SRY জিন" যিয়ে মাতৃ গৰ্ভত ভ্রূণ এটিক পুৰুষ হিচাবে বিকশিত কৰে। শেহতীয়াকৈ "দ্য কনভাৰছেচন ডট কম" নামৰ গৱেষণা গ্ৰন্থখনত বিজ্ঞানী সকলে প্রকাশ কৰিছে যে জীৱনৰ অন্যান্য গুৰুত্বপূৰ্ণ কাম কাজ সমূহৰ বাবে Y ক্ৰম'জম বিশেষ জৰুৰী নহয়। ক্ৰমবিকাশৰ লগে লগে সেয়েহে খুব দ্রুতগতিত Y ক্ৰম'জমৰ অৱনতি ঘটিছে আৰু অদূৰ ভৱিষ্যতে মানুহৰ দেহৰ কোষৰ পৰা হেৰাই যাৱ এই Y ক্ৰম'জম !!


আমাৰ দেহ কোষত 46 ডাল ক্ৰম’জম আছে৷ তাৰ ভিতৰত দুডাল লিংগ নিৰূপক (Sex Chromosome) ক্ৰম’জম৷ এই লিংগ নিৰূপক ক্ৰম’জম দুডাল শক্তিশালী অনুবীক্ষণ-যন্ত্ৰৰ সহায়ত সহজেই চিনিব পাৰি কাৰণ পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত এই ক্ৰম'জমৰ আকৃতি  ইংৰাজীৰ X আৰু Y বৰ্ণ দুটাৰ দৰে৷ আনহাতে মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত দুয়োডাল X আকৃতিৰ৷ গতিকে পুৰুষ বুলি কলে 44+XY, আৰু মহিলা বুলি কলে 44+XX বুলি লিখা হয়৷ দেহৰ প্ৰতিটো কোষেই পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত XY আৰু মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত XX হিচাপে সজ্জিত থাকে৷


প্রায় 300 মিলিয়ন বছৰ পূর্বে, সৰীসৃপ জাতীয় পূর্বপুৰুষৰ দৈহিক ক্রম'জমবোৰৰ "ট্ৰান্সক্ৰিপচন ফেক্টৰ জিন" (এছ.ও.এক্স 3)ৰ ৰূপান্তৰন হৈ Y ক্ৰম'জম সৃষ্টি হৈছিল। তাৰ পৰৱৰ্তী 166 মিলিয়ন বছৰ পৰ্যন্ত, স্তন্যপায়ী প্রাণীবোৰৰ বিকাশৰ সময়লৈ X আৰু Y - দুয়োডাল ক্রম'জমৰ আকাৰ আৰু গুণাগুণ একেই আছিল। দুয়োডাল ক্ৰম'জমতই আছিল সম সংখ্যক জিন। কিন্তু পিছলৈ Y ক্রম'জমৰ বিপর্যয় আৰম্ভ হয়। ক্ৰম'জমেল মিউটেশন বা উৎপৰিবৰ্তনৰ বাবে Y ক্রম'জমত অস্বাভাৱিকতাই দেখা দিয়ে যাৰ বাবে এই ক্রম'জমডাল ক্ৰমে ছুটি হৈ আহিব ধৰাৰ লগতে ক্রম'জমডালৰ মুঠ জিনৰ সংখ্যাও চকুত লগাকৈ কমি আহিব ধৰে। 


"PLoS Genetics" নামৰ গৱেষণা গ্ৰন্থখনত প্ৰকাশ পোৱা তথ্য অনুসৰি এডাল X ক্ৰম'জমত 1400ৰ পৰা 1500 টা জিন থকাৰ পৰিবৰ্তে একোডাল Y ক্রম'জমত থকা জিনৰ সংখ্যা 55 ৰ পৰা 60 টা মাত্ৰ ! বর্তমান সময়ত মানুহৰ দেহৰ X ক্ৰম'জমৰ তুলনাত Y ক্রম'জমডাল তিনি ভাগৰ এভাগ। অৰ্থাৎ, বিগত সময়চোৱাত Y ক্রম'জমডালে X ক্ৰম'জমৰ তুলনাত তিনি গুণ আকাৰ হেৰুৱাৰ উপৰিও প্ৰায় 1400 টা জিনো হেৰুৱাইছে। সেই দিশৰ পৰা বিজ্ঞানীসকলে Y ক্রম'জমডালৰ উৎপৰিবৰ্তনৰ হাৰ গণনা কৰি পাইছে যে আগন্তুক 4.5 মিলিয়ন বছৰৰ ভিতৰত মানুহৰ দেহকোষৰ পৰা Y ক্রম'জমডাল সম্পূৰ্ণ ৰূপে বিলুপ্ত হৈ যাৱ। 


যিহেতু Y ক্রম'জমত থকা SRY জিনেহে মাতৃ গৰ্ভত থকা ভ্রূণ এটিক পুৰুষ হিচাবে বিকশিত কৰে, সেয়েহে Y ক্রম'জমৰ অবৰ্তমানত 4.5 মিলিয়ন বছৰৰ পিছত পুৰুষ বুলি কোনো লিংগ নাথাকিব ! পুৰুষ অবিহনেই এই পৃথিৱীত জীয়াই থাকিব লাগিব নাৰী। পুৰুষ অৱিহনেই হয়তো নাৰীয়ে জন্ম দিব যাব নাৰীক। তেওঁলোকৰ বাবে "পুৰুষ" নামতো হৈ পৰিব এটা আভিধানিক শব্দ মাথোন !!!


সবিশেষ জানিবলৈ পঢ়ক……

https://thewire.in/health/the-y-chromosome-is-disappearing-so-whats-in-the-future-for-men

No comments:

Post a Comment