ৰঙৰ বিভ্ৰান্তি

শীতল পানীয় কোকাকোলাৰ "কেন" বা টেমাটোৰ ৰঙটো ৰঙা আৰু টেমাটোৰ ওপৰত বগা আখৰেৰে "কোকাকোলা" বুলি লিখা থাকে। পোষ্টটোৰ লগত সংলগ্ন ছৱিখনে সেই কথাটোকেই প্ৰতীয়মান কৰিছে। কিন্তু, ভালদৰে মন কৰিলে দেখিব যে ছৱিখনত দেখা কোকাকোলাৰ টেমাটোত  ৰঙা ৰং নাই। যদিহে আপুনি ধৰিব পৰা নাই, তেন্তে ছৱিখন "জুম" কৰি চাওঁকচোন। আচৰিত নহয়নে? ছৱিখনত দেখা কোকাকোলাৰ টেমাটো দৰাচলতে ক'লা ৰঙৰ হে !!

কিন্তু এয়া কেনেকৈ সম্ভৱ? দৰাচলতে এয়া এক দৃষ্টিভ্ৰম। ইয়াত "ৰঙৰ পৰস্পৰ বিৰোধ প্ৰভাৱ" আৰু "ৰঙৰ স্থিৰতা" নামৰ দুটা বিশেষ পৰিঘটনাই কাম কৰিছে। যেতিয়া একাধিক নিৰ্বাচিত ৰঙক একেলেথৰিয়ে ওচৰা ওচৰিকৈ নিৰ্দিষ্ট ক্ৰমত সজাই ৰাখি কোনো বিশেষ পৰিৱেশৰ প্ৰেক্ষাপটত পৰ্যবেক্ষণ কৰা হয়, তেতিয়া ৰঙৰ পৰস্পৰ বিৰোধিতা আৰু স্থিৰতাই ওচৰা ওচৰিকৈ থকা ৰঙবোৰক প্ৰভাৱিত কৰে আৰু ইয়াৰ ফলত আমাৰ মগজুত বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি হয়। এই বিভ্ৰান্তিৰ বাবে আমাৰ মগজুৱে ৰঙৰ ভুল তথ্য আহৰণ কৰে আৰু সেইবাবে আমি প্ৰকৃত ৰঙৰ সলনি বেলেগ এটা ৰঙৰ অনুভূতি গ্ৰহণ কৰো। 

পোষ্টটোৰ লগত সংলগ্ন ছৱিখনৰ কোকাকোলাৰ টেমাটো আচলতে ক'লা ৰঙৰ। কিন্তু ৰঙৰ এক বিভ্ৰান্তি সৃষ্টি কৰিব পৰাকৈ কোকাকোলাৰ টেমাৰ এই ক'লা ৰঙটো নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পাতল নীলা আৰু সেউজীয়া ৰঙৰ "পেটাৰ্ণ" বা নমুনাৰ মাজত এনেদৰে  সজ্জিত কৰি ৰখা হৈছ যে ইয়াৰ ফলত আমাৰ মগজুৱে ৰঙৰ ভুল তথ্য আহৰণ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে আৰু ক'লা ৰঙৰ টেমাটো ৰঙা ৰঙৰ বুলি মগজুৱে  আমালৈ ভুল তথ্য প্ৰেৰণ কৰিছে। এই ধৰণৰ বিভ্ৰান্তিবোৰকেই দৃষ্টিভ্ৰম বোলা হয়। অৱশ্যে এই ক্ষেত্ৰত আমাৰ পূৰ্বৰ অভিজ্ঞতাও কিছু পৰিমানে জগৰীয়া। কাৰণ আমি সকলোৱে ইতিপূৰ্বে বহুবাৰ দেখি অহা কোকাকোলাৰ টেমাটো ৰঙা ৰঙৰ বুলিয়েই আমাৰ মগজুত তথ্য সঞ্চিত হৈ আছে। 

চকুৰে দেখা সকলোবোৰ দৃশ্য, প্ৰেক্ষাপট বা ঘটনা সঁচা নহ'বও পাৰে। আকাশত দেখা ৰামধেনুখন, মৰুভূমিৰ মৰিচীকা, অথবা আকাশৰ নীলা ৰঙবোৰ বাৰু সঁচানে?

২০ জুন, ২০২৪; টংলা।