Tuesday 14 March 2017

যেতিয়া সময় স্থবিৰ হৈ যায়


সময় গতিশীল। গতিশীলতাই সময়ৰ ধৰ্ম। সময়ক লৈ বিজ্ঞানী সকলৰ তৎপৰতা কেতিয়াও কমা নাই, বৰং সদায় বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ বিজ্ঞানীসকলে সময়ৰ ওপৰত বিভিন্ন গৱেষণা অব্যাহত ৰাখিছে। তেওঁলোকৰ মনত অযুত প্ৰশ্ন : সময় কি , সময় অনাদি-অনন্ত নেকি, সময়ৰ জন্ম হৈছিল নে অথবা সময়ৰ মৃত্যু সম্ভৱ নে ইত্যাদি ইত্যাদি…। 

কল্পনা কৰকচোন এখন এনে ঠাইৰ কথা য'ত সময়ৰ কোনো অস্তিত্বই নাই ! কেবল সময়েই নহয়, এনে এখন ঠাই য'ত কোনো দৃশ্যমান পদাৰ্থ, অনু-পৰমাণু, পোহৰ আদি একোৱেই নাই। এখন এনে ঠাই য'ত কোনো স্থান নাই, নাই আপুনি বা মই সদায়েই কৈ অহা প্ৰকৃতিৰ নিয়মবোৰো। য'ত আধুনিক বিজ্ঞানৰ সকলো নিয়ম, সূত্ৰ আদিবোৰ অৰ্থহীন !

আজি গতিশীল সময়ৰ গতিৰ সীমাবদ্ধতা সম্বন্ধে কিছু কথা অতি সৰল ভাবে আলোচনা কৰিব খুজিছো। আমি প্ৰতিজনেই ব্লেকহোল বা কৃষ্ণগহ্বৰৰ কথা শুনিছো। কৃষ্ণগহ্বৰ সম্বন্ধে এটা আমাৰ সাধাৰণ ভুল ধাৰণা হ'ল– এইবোৰে ভেকুৱাম ক্লিনাৰৰ দৰেই সকলো বস্তু শোষণ কৰি লয়। কিন্তু সেইটো সত্য নহয়। আচলতে ব্লেকহোলবোৰৰ ঘনত্ব অপৰিসীম আৰু সেয়ে ব্লেকহোলবোৰৰ কেন্দ্রৰ অভিকর্ষণ বলো কল্পনাতীত ভাবেই বেছি। বিজ্ঞানৰ ভাষাত ইয়াকেই gravitational singularity বুলি কোৱা হয়। এই gravitational singularityৰ আশেপাশে থকা প্ৰতিটো সৰু বৰ পদাৰ্থ আনকি পোহৰো ব্লেকহোলবোৰে নিজৰ কেন্দ্ৰৰ দিশে অবিৰাম শোষিত কৰে। কিন্তু এই সকলোবোৰেই সম্ভব এটা নির্দিষ্ট সীমা বা পৰিধিৰ ভিতৰত হে। আচলতে ব্লেকহোলৰ অভিকর্ষণ বল আৰু সময়ৰ গতিৰ মাজত এটা সুসম্পর্ক আছে। সময়ে সদায় সন্মুখলৈ গতি কৰিব বিচাৰে আনহাতে ব্লেকহোলৰ অভিকৰ্ষণ বলে সময়ক বিচাৰে বান্ধি ৰাখিবলৈ। সময়ক বান্ধি ৰাখিবলৈ প্ৰয়োজন হোৱাকৈ যদিহে ব্লেকহোল এটাৰ পৰ্যাপ্ত অভিকৰ্ষণ বল থাকে, তেন্তে সময় এনে এটা অভিকর্ষণ বলৰ দ্বাৰা পৰিবেষ্টিত হৈ পৰে যে তাৰ পৰা পোহৰ আৰু সময় দুয়ো নিস্তাৰ নাপায়।

প্রত্যেকটো ব্লেকহোলৰ চৌদিশে এক চক্রাকাৰ এলেকা আছে। এই এলেকাটোক ‘ঘটনা দিগন্ত' বা event horizon বোলা হয়। এই ইভেন্ট হৰাইজন হৈছে ‘পইন্ট অফ নো ৰিটাৰ্ণ’। অর্থাৎ এই ইভেন্ট হাৰাইজন ৰেখা অতিক্রম কৰি আগবাঢ়িলে ব্লেকহোলৰ প্ৰচণ্ড অভিকৰ্ষণ বলৰ প্ৰভাবৰ পৰা কোনো পদাৰ্থ অানকি সময়ো সাৰি যাব নোৱাৰে। ইয়াতেই সময় ৰৈ যাব। স্থবিৰ হৈ পৰিব সময় নামৰ গতিশীল ভৌতিক ৰাশিটো। সকলোবোৰ ঘড়ীয়েই হৈ পৰিব একোটা পুতলা। ব্লেকহোলৰ অপৰিসীম অভিকর্ষণ বলৰ বাবেই এই ইভেন্ট হৰাইজনৰ ইপাৰ আৰু সিপাৰৰ ঘটনাৰাজি ভিন্ন। কেতবোৰ বিচিত্র ঘটনা আৰু কাণ্ড-কাৰখানাৰে পৰিপূৰ্ণ এই ইভেণ্ট হৰাইজনৰ সিপাৰ। 

ধৰি লোৱা হ'ল আপুনি ঘটনা দিগন্তৰ এই পাৰে সম্পূৰ্ণ এক নিৰাপদ অৱস্থানত আছে। কিন্তু আপোনাৰ এজন বন্ধু ভুলবশত: ইভেন্ট হৰাইজনৰ সিপাৰলৈ গুছি গৈ ব্লেকহোলৰ ভিতৰ পালেগৈ। অবাস্তব হ'লেও যুক্তিৰ খাতিৰত ধৰি লওক ব্লেকহোলে আপোনাৰ বন্ধুক সুৰক্ষিত কৰিয়েই ৰাখিছে। সেইক্ষেত্রত আপুনি দেখিব যে আপোনাৰ বন্ধুৱে ব্লেকহোলৰ মাজেৰে তীব্ৰ গতিৰে ধাৱমান হৈছে কিন্তু ক্ৰমে তেওঁৰ গতিবেগ কমি আহিছে অাৰু এটা সময়ত তেওঁ স্থিৰ হৈ পৰিব। তাতোকৈ অাচৰিত এইটো যে তেওঁ ব্লেকহোলৰ ভিতৰত সেই স্থিতাৱস্থাতেই থাকি যাব আজীৱন ধৰি যিদিনালৈ বিশ্বব্রহ্মাণ্ড থাকিব, সিদিনালৈ। অর্থাৎ, আপোনাৰ বাবে বন্ধুজন আজীবন ব্লেকহোলৰ মাজত ওপঙি ৰ'ব যুগ যুগান্তৰলৈ। আপোনাৰ দৃষ্টিত আপোনাৰ বন্ধুজন কোনোকালেই বুঢ়া নহ'ব কিন্তু আপোনাৰ বন্ধুজনৰ ক্ষেত্রত এনে অনুভব নহ'ব। তেওঁ ঘটনা দিগন্তৰ বাহিৰত আপোনাক ৰৈ থকা অৱস্থাতেই ক্ৰমে বুঢ়া হোৱা দেখিব। আপোনাৰ লগতে আৰু অনাগত বহু প্রজন্মৰ উত্তৰ পুৰুষকো তেওঁ জন্ম হৈ মৃত্যু মুখত পৰা দেখিব। তেওঁৰ কাৰণে সকলোবোৰ প্ৰকৃতিৰ নিয়মৰ আধাৰত স্বাভাবিক ভাবেই চলিব। মাথোন ইভেণ্ট হৰাইজনৰ ভিতৰৰ বন্ধুজনৰ বাবে ব্লেকহোলৰ প্ৰচণ্ড অভিকৰ্ষণ বলৰ প্ৰভাবত সময় স্থবিৰ হৈ পৰিছে। গতিহীন স্থবিৰ সময়ে তেওঁক এক প্ৰকাৰ অমৰত্ব প্ৰধান কৰিছে !!!


No comments:

Post a Comment